DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Zadrożny, Tadeusz: Okiem Freya i Grundmanna: o wystawie Kunstwerke und Kunstdenkmäler im ehemaligen Polen otwartej w październiku 1939 roku =
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0537
OKIEM FREYA I GRUNDMANNA
527
77. HńrYzawa,y?/arwoYfM^rai?ry
NowoTTHg/Yłzg/, re/ir. za 71 PrzypłowYłi,
J. Zachwatowicz, Mury obronne...., 7PJń
w szczegóły, jednak dopiero teksty kolejne, relacje powstałe po wykładzie Freya, odsła-
niają rzeczywiste intencje organizatorów - zaprezentowanie go jako osoby nadzwyczaj
kompetentnej i gotowej do „wielkiej opiekuńczej pracy" nad zabytkami niemieckiej kul-
tury w dawnej Polsce, przy czym tonacja patriotyczno-narodowa tych wypowiedzi, być
może za sprawą prelegenta, sięgnęła wysoko aż do niemieckich romantycznych symboli
narodowych, do mającej mieć wpływ na katedrę w Kruszwicy benedyktyńskiej Paulinzel-
li, wyniesionej niegdyś na piedestał przez Johanna Wolfganga Goethe i Friedricha Schille-
ra^. Tego wykładowcę, znakomitego znawcę dzieł architektonicznych i sztuki w dawnej
Polsce, w najbliższym czasie miało czekać wielkie zadanie: przegląd szkód wojennych
i program ratowania zabytków, który należy wprowadzić w czyn^k Ważne kroki zostały
podjęte - mapy rozmieszczenia zabytków w Polsce opracowane w Instytucie Historii
Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego pod kierunkiem prof. Freya zostały przekazane do
z „biżuteryjnymi" kapitelami romańskimi bawarsko-austriackimi i Kruszwicę, siedzibę biskupów kujawskich, z katedrą
w typie świątyń południowo-zachodnich, i jedynie kończąc, napomknął kilka słów o dodanych rysunkach konserwatora
prowincjonalnego Grundmanna, co niewątpliwie dowodzi, jak mocno te relacje miały podkreślać osobę Freya, i jak jego
wkład w prowadzenia badań na miejscu i zorganizowanie wystawy zdominował udział innych osób - por. N., op. cit.
40 SOBECK, op. cit.
4' „Als ausgezeichneter Kenner der Kunstwerke im früheren Polen gab Professor Dr. Dagobert Frey wertvolle Ergänzun-
gen und Erweiterungen dieser Materie und legte an Hand ausgezeichneter Lichtbilder vor allem durch Vergleich mit
reichsdeutschen Kunstdenkmälem anschaulich und tiefgründig klar, wie stark sich deutsche Einflüsse in der kleineren
und größeren Kunstzentren in Polen bemerkbar machen. Ausgehend von den von ihm entworfenen Karten über den
Denkmälerbestand unterzog er einige der hauptsächlichsten Burgen, Kirchen, Plastiken u. a. dieser Aufgabe für die
nächste Zukunft, einen Ueberblick über die Kriegsschäden auf künstlerischen Gebiet zu erhalten und vor allem ein
Programm für ihre Rettung und weitere Pflege aufzustellen und die Tat umzusetzen" - A. C. G., op. cit.; w kontekście
wcześniejszych rozważań na temat autorstwa zdjęć na wrocławskiej wystawie autor prosi czytelników o zwrócenie
uwagi na podane w cytacie określenie fotografii jako doskonałych.
527
77. HńrYzawa,y?/arwoYfM^rai?ry
NowoTTHg/Yłzg/, re/ir. za 71 PrzypłowYłi,
J. Zachwatowicz, Mury obronne...., 7PJń
w szczegóły, jednak dopiero teksty kolejne, relacje powstałe po wykładzie Freya, odsła-
niają rzeczywiste intencje organizatorów - zaprezentowanie go jako osoby nadzwyczaj
kompetentnej i gotowej do „wielkiej opiekuńczej pracy" nad zabytkami niemieckiej kul-
tury w dawnej Polsce, przy czym tonacja patriotyczno-narodowa tych wypowiedzi, być
może za sprawą prelegenta, sięgnęła wysoko aż do niemieckich romantycznych symboli
narodowych, do mającej mieć wpływ na katedrę w Kruszwicy benedyktyńskiej Paulinzel-
li, wyniesionej niegdyś na piedestał przez Johanna Wolfganga Goethe i Friedricha Schille-
ra^. Tego wykładowcę, znakomitego znawcę dzieł architektonicznych i sztuki w dawnej
Polsce, w najbliższym czasie miało czekać wielkie zadanie: przegląd szkód wojennych
i program ratowania zabytków, który należy wprowadzić w czyn^k Ważne kroki zostały
podjęte - mapy rozmieszczenia zabytków w Polsce opracowane w Instytucie Historii
Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego pod kierunkiem prof. Freya zostały przekazane do
z „biżuteryjnymi" kapitelami romańskimi bawarsko-austriackimi i Kruszwicę, siedzibę biskupów kujawskich, z katedrą
w typie świątyń południowo-zachodnich, i jedynie kończąc, napomknął kilka słów o dodanych rysunkach konserwatora
prowincjonalnego Grundmanna, co niewątpliwie dowodzi, jak mocno te relacje miały podkreślać osobę Freya, i jak jego
wkład w prowadzenia badań na miejscu i zorganizowanie wystawy zdominował udział innych osób - por. N., op. cit.
40 SOBECK, op. cit.
4' „Als ausgezeichneter Kenner der Kunstwerke im früheren Polen gab Professor Dr. Dagobert Frey wertvolle Ergänzun-
gen und Erweiterungen dieser Materie und legte an Hand ausgezeichneter Lichtbilder vor allem durch Vergleich mit
reichsdeutschen Kunstdenkmälem anschaulich und tiefgründig klar, wie stark sich deutsche Einflüsse in der kleineren
und größeren Kunstzentren in Polen bemerkbar machen. Ausgehend von den von ihm entworfenen Karten über den
Denkmälerbestand unterzog er einige der hauptsächlichsten Burgen, Kirchen, Plastiken u. a. dieser Aufgabe für die
nächste Zukunft, einen Ueberblick über die Kriegsschäden auf künstlerischen Gebiet zu erhalten und vor allem ein
Programm für ihre Rettung und weitere Pflege aufzustellen und die Tat umzusetzen" - A. C. G., op. cit.; w kontekście
wcześniejszych rozważań na temat autorstwa zdjęć na wrocławskiej wystawie autor prosi czytelników o zwrócenie
uwagi na podane w cytacie określenie fotografii jako doskonałych.