Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (70.2008)

572

JERZY MlZtOŁEK

77777^ w/7777/cę. Z/7a/'A7//c/?7y /a/77 ^oAo/'c, Ao A/ó/ycA
wcAoAz/ .s*/ę wygoA/r/c/' / gAz/c w/AzZ/rry A//Aa /cp/c/'
zacAorca/vycA 777a/ow/Ac/ 77/ż wcAoAzqc /a/77(y/77 wc/-
yc/c/77. Czężć /cA /aż .sgaA/a, 7*cyz/a ^zcAsAaw/a /Zg7/-
/y uyA/*a/7a77c na .sA/cy/c/z/a na cza/*77y/77 czy
A/*a77a/77y777 f/c, /aA żc w /7cw/7C/' oA/og/o.śc/ 70/7/q
W7*ażc77/c z/oco/rycA / Tna/owanyc/? ca caa/a/ca. [...]
52/77/r/ .sq Z77/.SZCZ077C, a /aA gc/770 /i/ z/c77!/, żc zayypa-
770 77/q poAo/c aż Ao 7?a.saa^' .sA/cg/c/i. A/a/g/ęAa/c/Azc
ara/o w/A/a 77 Ao/a [...] .śc/aa //*zcAa Aog/c7*o oAA/yć.
IL/Aać, żc c/qgaq y/ę Aa/c/. AAog/co? A/zg/ć ca/ygoAó/
/ ogo/oc/ć go zy/cy/rów, a/c uyw/cz/ca/c z/c777/ /royz-
/77/C w/c/c, a /7077Zaważ 77/c 7770g/c777 AyĆ g7*Zy /y/77,
w/ęc 7*oAo/777Cy / c/, A/Ó/ya7 Aya/ /70W7C7"g/ /ę g/Y/Cę,
/*ozA/*aA//Ay go/owę ara/ow/Ac/ a/AoAy /c popy77//
a/cAAa/c 77.sawa/'qc z/cm/ę. lL7c/Aa //oyc z/c777/po po-
Ao/acA, 777 7777 0 żc a/c ypoć/Zo y/r/cp/c777c, AowoAz/, żc
zayypa770 /cgóźa/c/. [...] PoAo/c 7?o.szqg'cyzczc aa-
zwę /c/*07 Tg/aya, yq<żzę, żc /a 7?azwa /c.s/ /aZszywa,
gał (y/c /aaycA. Zważywyzg /cA oA.S'za/* / pracę, /aAq
w/oŻ0770, 777a/77/'qC a/cA/Ó7*C goAo/C C77 Ca777a7C77 - g A)'
//CZ77C 77777C yq Tg/Zo A/c/oac — yaAżc 7770Ż77a .soZ/c wy-
o/?7*az/c, a Ag /o Ag/y (y/Ao /aŻ77/c. Pog7*zcA77/c, A/ó/*c
w/<żz/a/c777, yq wgżyzc, 77777/c/ oz<żoA77C / /cżq ca/Z/c777
w 777 77C/' yfro77 7C. 7c zaa/A/g'q y/ę przg77<p'777777c/ o g/ę-
/ro 77/ŻC/, W 77777 0/ y/7*OT77C, 7 .Sg /cg/c/' 777a/owa77C. ŻcAg
/Y7zy/rzgg77qć, /rzcAa Ag 777/cć AoA/aAay p/a77 /cr777
/ oczgyc/ć AażAy poZó/' aż 7/0 ypo&7, a/c /ego 77/c 7*0-
A/q w Azg'777/c. /F/ęZyzoyc g/aaów, Z/órc poZaz77/'q,
/c.s/ zroA/o77a 77a 0Z0 Z z A/ę/a o/ozgoAaZo z goo/ao-
/r/q. /77;ag777ac/a, rcyz/Z/ 77777/z/w, op/ygaZ/cgoy y/a7*o-
żg/77cgo aa/o/*a AoraA/a/q 7*cyz/ę. 7y/Ao 7gy7777Z/
w/c/Z/cA AaAow//, g'aZ Æo/oyea777, /ca/r Æ/arcc/A/ya /
przcA7777o(y yZop/owa77c z 777cAa// yq /7*ocAę AoA/aA-
77/c/yzc. Z co Ao 777a/ow/Ac/ -gaż pow/cAz/a/c777, gaZ
gey/ - yq 77/c Ao rozgozoaa/a
Paradoksa!nie, esej Witolda Dobrowolskiego, na
pozór nie zupełnie pasujący do dość wąsko zaryso-
wanej problematyki książki, ratuje „honor" naszego
malarza i w części usprawiedliwia podtytuł publika-
' 'August F. MOSZYŃSKJ, Dz/oao/AgoA/*óży Ao E/'o/zc/'/
i łL/ocA.../7&/-77<%, wybom dokonała i z francuskiego
przełożyła Bożena ZBOIŃSKA-DASZYŃSKA, Kraków
1970, s. 422-423. Zob. też uwagi innego z polskich pod-
różników: Stanisław STASZIC, Dzto77/7tAgoA/*óży67ao/.y/a-
wa 5/ayz/ca /739-/3A), oprać. Czesław LEŚNIEWSKI,
Kraków 1931: 2/ 777arca roZa / 79/ po oA/cAz/c Ag/c777 aa.r
TAc7*777Cy Ae 7//ay. 5q /O 77/cyAo77CZ077C poAz/C77777C /zAg, w
yZ/cp/c77/a 7*0 A/o 77 c, Aarzo p/ęZ77/c w araAcyZ/ 777a/owa77C.
K 77/cA Aa/ac/ wz/q/ g77y/ / 777gy/ ywo/cA /ożów w UA/yZa-
77/c 777a/owa77/a. 7aZ/cA /zA przy770/'77777/c/' 3d p/^zcyzcA/c777,
wyzgy/Z/c poA z/c777/q. IL/c/c zapaA/ycA, wy2gy/Z/cA 777a/o-
wa77/a popy77/c, g/Zo Zawa/Za777/ /rzg7770/'q y/ę.
Z/ <277aAr/ orora 777 C77/ora/7 77077 (0777777 g/à /a 777/7707*par-
te Ae//a Z?acco//a c per // 77a 777ero, cAe ya/ey/770 a/ 30 e per

cji. Należy tu podkreślić, że to właśnie Dobrowolski
rozpoczął w 1978 r. systematyczne badania nad
twórczością Smuglewicza koncentrując się jednak
głównie na jego etruskim epizodzie i współpracy
z Jamesem Byresem. Nie ulega wątpliwości, że bez
tego, jakże ważnego w życiu Smuglewicza wydarze-
nia, nie znalazłby się on zapewne wśród współpra-
cowników Mirriego. Czytając z kolei obszerny
i oparty na gruntownych badaniach tekst Letizii
Tedeschi - DaccTrzo Zó*c7?/7a / 7*a/77g 7crT77 Ty/^ya od-
nosi się wrażenie, że to Brenna, a nie Smuglewicz
jest głównym bohaterem wystawy i katalogu. Tak
właśnie powinien zostać napisany główny tekst oma-
wianej publikacji, (którego - jak już zostało powie-
dziane - niestety w niej nie ma), poświęcony
naszemu artyście-rodakowi; podkreślmy to wyraź-
nie - pierwszemu polskiemu malarzowi o prawdzi-
wie międzynarodowym znaczeniu. Smuglewicz
w katalogu recenzowanej wystawy wypada niestety
niezasłużenie skromnie, co więcej, pomimo że jego
wkład w przygotowanie Fcy//g/a Ae//e 7c7*T77c A/ 77/o
był co najmniej dwukrotnie większy niż Brenny
(zob. liczne podpisy na rycinach: ÓArag/ewicz PA.
A/ycgTrA) Justyna Guze sytuuje go na drugim miejscu;
czyni to też, chcąc nie chcąc, Tedeschi. Stawianie
Smuglewicza na drugim planie nastąpiło nawet
w przypadku tych rycin, które są w całości jego
autorstwa (zob. np. ostatnią z nich, nie odnoszącą
się do Domus Aurea, ukazującą słynne ł%.$c/c4/Ao-
A7*a77Ay7M/r/e). Należy tu dodać, że zarówno Mini
w swoim wstępie, jak i Carletti podkreślają wkład
Polaka w powstanie publikacji i piszą najpierw
o nim, a dopiero w następnej kolejności o Brennie'^.
Znakomicie zanalizowana przez Tedeschi twórczość
Brenny przed wyjazdem z Rzymu do Polski i Rosji
jest wszakże daleka od kompletności. Nie znajdzie-
my np. u tej autorki uwag na temat dalszych czy
wcześniejszych przykładów współpracy z Polakiem.
Warto tu zaznaczyć, że oczywistym przykładem ta-
kiej współpracy jest między innymi rysunek, jaki
/'cccc//c77za Ac/ /aiwo. Ó0770 nma.ai cYs7 77T0//0 Ac77 r/.a-
Ai// a//' occA/o pcryg/cacc Ac/ 5/g7707* /Ta77cc.s(Y7 5*777ag/c-
w/cz Pi//07*c fo/acco, cAc Aa go/a/o coTT/cTTTp/ari pocAi
/7a/777/ A/.sco.ao, c 7*//7*ar// c.saf/a/77C77/c 777 qac.s'/c Ca7*/c. 5ac
.SY7770 aA/*c.s7 /c/iga/Y /a//c .ypaTYC ger // g7*o//c^co; co777ccAc
Aa /ora 77077 r/cA/cAcra^/ /77/cn'o7*c aA////à. Ta o AA p:77*c
a /77*cg/o A/ qac^/c Car/c 7*a7777?7C77/a7*c /a j'/7*ao7*A/77an'a /a-
//ca Ac/ 3/g77or lA'77CC77zo A/Y/77?a Ä7*cAAc//o ^07770770. Eg//
c Ac77 c^cga/rc /a ^aa par/c, A c pcT* /a/7// A7c.s/ .sof/cTra/o
777 qac//c 5/a77zc, pcT* /a//c AcAAcar/c .SY7*77/7o/o.sa777 C77/c,
c 7*/por/ar77c acca7*a//^/777/ A3c77!/7/ar;. C// 07*770//, /'ArcA/-
/C//M7Y7, /a P/a77/a ;/7/c7*77a .so7;o /a//c .s*77C (Giuseppe Carlet-
ti, Ac a77//cAc ca777C7*c Ac//c 7cr7?7c A/ 77/0..., Roma 1776,
s. XIII). Zob. też s. 119 recenzowanej publikacji.