DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Recenzje
DOI article:Dąbkowska, Monika: Ekspresjoniści w Wuppertalu: Von der Heydt-Museum, Wuppertal, 6 maja-30 września 2007 r.
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0588
578
MONIKA DĄBROWSKA
V. Dt7oATim//er; Trzy akty, 7922-7926,
57,6x42,6 CW, /;7(igru/ń/, Du/r.st- uv 6
Mu.sAuw.s'r'e/vvv łTu/7/7e/Vu/, 7957/52.
Fot. AT. 79(^6/row.s'A'<7
2. Fr/7^tTu(/wfgD/rcAveĄ Para przy stole, 7975/
7974, 59,7% 52,2 cw, o76waA vu yuymrze, fbv (7er
77cy(T-ATu,s'<?u/v, łTu/7/7e/Vu/. Fot. AT. D^TÆomyÆu
Z tej przyczyny twórczość ekspresjonistów zdawała
się tak zaskakująca. Jej nowoczesność polegała na
porzuceniu tradycji perspektywy linearnej, iluzji
głębi przestrzennej i modelunku światłocieniowego;
stosowaniu ostrych i pozbawionych walorów zesta-
wień barwnych, łch sposób obrazowania był uprosz-
czony, linie konturowe - grube i wyraźne, kształty -
zdeformowane, formy - sprymitywizowane, kolor-
zbyt jaskrawy. Niemieccy ekspresjoniści nie stanowi-
li zwartej grupy artystycznej o pełnym intelektualnym
programie teoretycznym, byli raczej kręgiem swo-
bodnie działających twórców, stojących w opozycji
do sztuki swego czasu. Czerpali z tradycji, szczegól-
nie z niemieckiego drzeworytu późnogotyckiego,
a także ze sztuki orientalnej - twórców Dm 7?rücÆ<?
interesowała plastyka rodem z wysp polinezyjskich.
Za swoich patronów i protoplastów artystycznych
uważali van Gogha czy Gauguina, szczególnie twór-
czość tego drugiego, inspirowana podróżami na Tahi-
ti, przyciągała ich uwagę. Z powodu niezrozumienia
krytyków i odbiorców początkowo ekspresjoniści zo-
stali odrzuceni przez konwencjonalnie percypujące
społeczeństwo, czego efektem były głośne skandale
przy okazji pierwszych ekspozycji. Jednak ich zna-
czenie w dziejach sztuki jest niemałe, mieli silny
wpływ na rozwój nowoczesnych tendencji w sztuce
niemieckiej.
Prace prezentowane przez muzeum Von der
Heydt to przede wszystkim grafiki oraz kilka pasteli
i dzieł wykonanych w technikach mieszanych, prócz
tego pokazano rzeźby w kamieniu. Obiekty przed-
stawiono według środowisk artystycznych, pierwszą
część stanowiły pejzaże, akty i portrety grupy Die
Brücke, w drugiej zostały zaprezentowane sylwetki
i twórczość artystów Blauer Reiter oraz ich kręgu.
Spośród prezentowanych grafik na uwagę zasługi-
wało z pewnością dzieło Emila Noldego „Port w
Hamburgu", akwaforta oddająca świetnie atmosferę
tego miejsca; a także plakat Maxa Bechsteina, wy-
konany w technice barwnej litografii do wystawy
odrzuconych - pierwszej wystawy Neue Secession
w Berlinie z roku 1910. Przedstawia on łuczniczkę,
jej wizerunek stał się głównym motywem kolejnych
wystaw berlińskiej Nowej Secesji. Dużym zaintere-
sowaniem zwiedzających cieszyły się także akty
Muellera, zwłaszcza zrealizowane przez twórcę
krótko po studiach w Akademii Sztuk, drzeworyty
(„Chłopiec w trzcinach" i „Dziewczyna w trzci-
nach") i litografie przedstawiające kąpiących się
(„Dwie kąpiące się i dwie siedzące dziewczyny",
„Dziewczyna siedząca na wydmie i dziewczyna le-
żąca"). Jego litografie są przykładem ręcznie kolo-
rowanych rycin na żółtym papierze, których
kontrastująca żółto-czarna i żółto-zielona tonacja
oraz grube zamaszyście zarysowane kontury od-
zwierciedlają ekspresjonistyczne dążenie do odda-
nia ładunku emocji. Zainteresowanie i zdumienie
odbiorcy mogła wzbudzić litografia Kirchnera
przedstawiająca kobietę w kapeluszu, z 1907 r. Jest
to jedna z pierwszych grafik artysty w tej technice,
do której temat zaczerpnął z twórczości impresjoni-
stów, interpretując go jednak zupełnie inaczej. Na
wystawie znalazły się również dzieła największych
twórców, np. niewielki obraz Paula Kdee pt. „Widok
z okna atelier", wykonany w 1909 r. kredką i akwa-
relą na papierze; grafiki Wassilia Kandinskiego
„Domy w Monachium", czy też „Wiejski kościół w
Riegsee", obie z 1908 r. Poza tym widz mógł zna-
leźć także rzadkość - rzeźby ekspresjonistyczne -
trzy torsy autorstwa Bernarda Hoelgera, Wilhelma
Hüsgera i Wilhelma Lohmbrücka.
Sposób ekspozycji dzieł na wystawie nawiązywał
do White Cube Briana O'Doherty - obiektywnej, bez
MONIKA DĄBROWSKA
V. Dt7oATim//er; Trzy akty, 7922-7926,
57,6x42,6 CW, /;7(igru/ń/, Du/r.st- uv 6
Mu.sAuw.s'r'e/vvv łTu/7/7e/Vu/, 7957/52.
Fot. AT. 79(^6/row.s'A'<7
2. Fr/7^tTu(/wfgD/rcAveĄ Para przy stole, 7975/
7974, 59,7% 52,2 cw, o76waA vu yuymrze, fbv (7er
77cy(T-ATu,s'<?u/v, łTu/7/7e/Vu/. Fot. AT. D^TÆomyÆu
Z tej przyczyny twórczość ekspresjonistów zdawała
się tak zaskakująca. Jej nowoczesność polegała na
porzuceniu tradycji perspektywy linearnej, iluzji
głębi przestrzennej i modelunku światłocieniowego;
stosowaniu ostrych i pozbawionych walorów zesta-
wień barwnych, łch sposób obrazowania był uprosz-
czony, linie konturowe - grube i wyraźne, kształty -
zdeformowane, formy - sprymitywizowane, kolor-
zbyt jaskrawy. Niemieccy ekspresjoniści nie stanowi-
li zwartej grupy artystycznej o pełnym intelektualnym
programie teoretycznym, byli raczej kręgiem swo-
bodnie działających twórców, stojących w opozycji
do sztuki swego czasu. Czerpali z tradycji, szczegól-
nie z niemieckiego drzeworytu późnogotyckiego,
a także ze sztuki orientalnej - twórców Dm 7?rücÆ<?
interesowała plastyka rodem z wysp polinezyjskich.
Za swoich patronów i protoplastów artystycznych
uważali van Gogha czy Gauguina, szczególnie twór-
czość tego drugiego, inspirowana podróżami na Tahi-
ti, przyciągała ich uwagę. Z powodu niezrozumienia
krytyków i odbiorców początkowo ekspresjoniści zo-
stali odrzuceni przez konwencjonalnie percypujące
społeczeństwo, czego efektem były głośne skandale
przy okazji pierwszych ekspozycji. Jednak ich zna-
czenie w dziejach sztuki jest niemałe, mieli silny
wpływ na rozwój nowoczesnych tendencji w sztuce
niemieckiej.
Prace prezentowane przez muzeum Von der
Heydt to przede wszystkim grafiki oraz kilka pasteli
i dzieł wykonanych w technikach mieszanych, prócz
tego pokazano rzeźby w kamieniu. Obiekty przed-
stawiono według środowisk artystycznych, pierwszą
część stanowiły pejzaże, akty i portrety grupy Die
Brücke, w drugiej zostały zaprezentowane sylwetki
i twórczość artystów Blauer Reiter oraz ich kręgu.
Spośród prezentowanych grafik na uwagę zasługi-
wało z pewnością dzieło Emila Noldego „Port w
Hamburgu", akwaforta oddająca świetnie atmosferę
tego miejsca; a także plakat Maxa Bechsteina, wy-
konany w technice barwnej litografii do wystawy
odrzuconych - pierwszej wystawy Neue Secession
w Berlinie z roku 1910. Przedstawia on łuczniczkę,
jej wizerunek stał się głównym motywem kolejnych
wystaw berlińskiej Nowej Secesji. Dużym zaintere-
sowaniem zwiedzających cieszyły się także akty
Muellera, zwłaszcza zrealizowane przez twórcę
krótko po studiach w Akademii Sztuk, drzeworyty
(„Chłopiec w trzcinach" i „Dziewczyna w trzci-
nach") i litografie przedstawiające kąpiących się
(„Dwie kąpiące się i dwie siedzące dziewczyny",
„Dziewczyna siedząca na wydmie i dziewczyna le-
żąca"). Jego litografie są przykładem ręcznie kolo-
rowanych rycin na żółtym papierze, których
kontrastująca żółto-czarna i żółto-zielona tonacja
oraz grube zamaszyście zarysowane kontury od-
zwierciedlają ekspresjonistyczne dążenie do odda-
nia ładunku emocji. Zainteresowanie i zdumienie
odbiorcy mogła wzbudzić litografia Kirchnera
przedstawiająca kobietę w kapeluszu, z 1907 r. Jest
to jedna z pierwszych grafik artysty w tej technice,
do której temat zaczerpnął z twórczości impresjoni-
stów, interpretując go jednak zupełnie inaczej. Na
wystawie znalazły się również dzieła największych
twórców, np. niewielki obraz Paula Kdee pt. „Widok
z okna atelier", wykonany w 1909 r. kredką i akwa-
relą na papierze; grafiki Wassilia Kandinskiego
„Domy w Monachium", czy też „Wiejski kościół w
Riegsee", obie z 1908 r. Poza tym widz mógł zna-
leźć także rzadkość - rzeźby ekspresjonistyczne -
trzy torsy autorstwa Bernarda Hoelgera, Wilhelma
Hüsgera i Wilhelma Lohmbrücka.
Sposób ekspozycji dzieł na wystawie nawiązywał
do White Cube Briana O'Doherty - obiektywnej, bez