Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (71.2009)

STRUSIE JAJA W PRUSACH

27

27. ćWMÓe/g ćw ć/gr Mńrz,
k/ći.sz7or ćy.s2er.S'ów, k/Tćżgćć/?ek.
fUsgćjr/nk. DoL G7e CA/ń/ć/z/H/^
fok. 2000/

akceptowane niezwykłe cechy i zachowania strusia, w tym również zdolność spożywania
i trawienia żelaza^. Co do narodzin strusi, Doktor Dmrer-yo/Ts* stwierdził, że ptak ten
wysiaduje tylko od czasu do czasu i w związku z tym wypatruje miejsca, gdzie złożył jaja,
stąd powstał fałszywy pogląd, że ogrzewa je wzrokiem^.
Wypada dodać, że Albert Wielki, doceniając walory symboliczne strusia, wykorzystał to
w DomoMtorzM ć/o Dwongo/O* wg Au. /f/oteMszo. W analizie zapowiedzi końca świata, zawar-
tej w 26. wersie 24. rozdziału tekstu kanonicznego, Albert przywołuje wizję spustoszonego
^ De hac ave dicitur quod ferreum comedat et digerat: ]] sed ego non sum hoc expertus quia ferrum saepius a me pluribus
strutionibus obiectum comedere noluerunt. Sed ossa magna ad breves partes truncata et arida et lapides avide comede-
runt. - ALBERTUS MAGNUS, De amąjaDns' ń6A ŻAT7 noc/i 2er Có7ne/^ Dryc/ir/k- Mit Unterstutzung von ... hrsg.
von Hermann STADLER, Bd. 2. Buch XIH-XXVI enthaitend, Munster i. W. 1920, (Beitrage zur Geschichte der Philo-
sophie des Mittelalters. Texte und Untersuchungen) Bd. 16., s. 1510; XXIII, 24, 102 [139]. Przekonanie o nadzwyczaj-
nym upodobaniu dietetycznym strusi było jeszcze żywe w czasach nowożytnych, co m. in. utrwalił William Shakespeare
(Cade: „[...] Ale ja cię nauczę, nim się rozstaniemy, jeść żelazo jak struś, [...]" - D*ó/ 77ewyf L/, przekład Leon
ULRICH, cz. II, akt 4, scena 10, [w:] Wiliam SZEKSPIR, DromU, t. 2, Dziewa aCa/natyczme IV, oprać. Stanisław
HELSZTYŃSKT, Róża JABŁKOWSKA, Anna STANIEWSKA, Warszawa 1963 (Biblioteka Poezji i Prozy), s. 232.
Zob. też m. in.: „Vom StrauSvogel" 77aw6nrgAcAe^ Mągazm, o<7e/^geyaw/neńe óc/ni/teM, 4^^
<7en angeae/zwen IH^en^cAa/ien n^e/Tian/A Des zwanzigsten Bandes erstes Stuck ..., Hamburg und Leipzig, bey Georg
Christ. GRUND und Adam Heinr. HOLLE 1757, s. 146; Axel GARBOE, „Der StrauB in der Geschichte der Naturwis-
senschaften", ZrcAD^ 2te Geyc/n'c/?te Jer 7ec/m& 7, 1916, s. 420-425.
In omnibus autem avibus feminae semper magis inveniuntur circa ovorum custodiam quam mares: quaedam tainen
nullo modo custodiunt ea nisi per occulationem, neque inveniuntur fovere ea sicut strucio, sed in loco calido point ea
sub arena, et per calorem solis vivificantur et exeunt: et ideo proverbiuin est, quod 'duratur ad ova, quasi non sint sua'
[...]. Ouod autem dicitur visu fovere ova sua strucio, fabuła est falsa, quoniam nichil cubat visu, sed forte raro ad ipsa
aspicit propter custodiam, et ex hoc vulgus imperitum putat, quod visu foveat. - ALBERTUS MAGNUS, De umwa/ó
DA AAT7 nuc/i <7er Có7ner Mit Unterstutzung von.hrsg. von Hermann STADLER, Bd. 1. Buch I-
XII enthaitend, Munster i. W. 1916 (Beitrage zur Geschichte der Philosophie des Mittelaiters. Texte und
Untersuchungen) Bd. 15, s. 448, VI. 1, 3 [19]; Haec avis mense Julio ovat et ova in sabulo abscondit quae calore solis
egrediuntur sicut et aha multa ova animalium. Aliquando autem custodit ea et respicit ad locum in quo iacent: ]] et ideo
rumor falsus exivit quod visu ea fovet - ALBERTUS MAGNUS, De umfnuDM ..., Bd. 2. Buch XIH-XXVI ...,
s. 1510; XXIII, 24, 102 [139].