Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (71.2009)

194

JACEK TYLICKI

Ostatni z podanych wyżej wpisów odnosi się do Aegidiusa, bowiem Gielis (Gillis) jest
zdrobnieniem tego imienia (po polsku: Idzi)-^. W wypisach cechowych notowane jest
jeszcze jedno imię mistrza o będącym przedmiotem zainteresowania nazwisku, który
przyjmował uczniów: był to Peeter (Pieter), u którego 12 lutego 1563 r. zaczął się uczyć
Hansken van der Heyderr^, natomiast 29 listopada 1571 r. - Joes van Diest-h
Wymienione tu postacie pojawiają się także w innych dokumentach z archiwum w Me-
chelen. XIX-wieczny lokalny badacz historii cechu, Emmanuel Neeffs, odnalazł Peetera van
den Blocke, określonego jako snycerz (ńg/Jg^yJcr) w dokumencie wymieniającym pię-
ciu kandydatów na dwóch starszych mistrzów (waenig/^gesTgry), przedstawionych do
zatwierdzenia magistratowi Mechelen w 1574 r. (starano się spośród nich wybierać naj-
godniejszych i najzdatniejszych)^. Franęois van den Blocke został przez tego autora od-
notowany w 1562 r., na pewno na podstawie przytoczonej już wyżej wzmianki, gdyż
postać występuje tu z przydomkiem Istniał też i wymieniający go doku-
ment już z 1532 r., w związku z którym postać została przez autora kompilacji określona
„prawdopodobnie malarz" - zapewne błędnie^. Jeszcze ciekawsze są trzy następne odna-
lezione przez Neeffsa informacje: Franęois otrzymał w latach 1556-1557 12 liwrów i 12
szelągów za rzeźby, którymi ozdobił salę w ratuszu w Mechelen^; Gillis (Gilles) nato-
miast wraz z rzeźbiarzem Anthonie (Antoine) van Dueme i malarzem Gilisem (Gilles)
van Muysen, wykonał w latach 1560-1561 wielką liczbę przedmiotów - zapewne będą-
cych częściami składowymi architektury okazjonalnej - na doroczny korowód miejski
(ow777<?g(27?g*) w 1561 r.: były to figury ludzkie, kapitele, „turkawki" (ptaki), „rączki", kar-
tusze, herby, itp^. Najważniejszy z polskiego punktu widzenia jest jednak wymieniony
przez Neeffsa dokument, według którego Gillis zdecydował udać się do Gdańska, płacąc
przed odjazdem trzydzieści liwrów za złożenie prawa miejskiego w Mechelen^. Wszyst-
kie trzy wpisy zachowały się w księgach rachunkowych miasta i warte są przytoczenia tu
kolejno w całości:
[Lńfgzwe/?, (ffcTTiy; na marginesie:] o7if[o]77<277[ńa77] 67?<7g
7?e/<2ć7/ /ÓYmćńen w//7<7[c/7] T-ZocA? 6c/7.S77/'/'(/crc wir z<Aer wcrcA N/ ńc/77 yas7?<?<7e/7
<ąpZ6 /7WMWC 7Y7777 67! W/7<7[(?/7] Aą)'<7Cr<7<? I'[cr]or&7/7/7[cC/ż] c/7[<7c] <yM/7<377[NFr/] xZZ
/[zów] xZZ

" Infonnacja uprzejmie przekazana przez prof. dr hab. Stefana KdEDRONIA z Uniwersytetu Wrocławskiego (e-mail do
autora z 21. iutego 2008 r.). Ta sama wiadomość zawarta w internetowym niderlandzkim słowniku znaczenia imion,
wskazanym przez prof. Kiedronia - http://www.stamranproductions.n]/namen/namena2.htmł
23 Mewonen..., f. 18 i 18h CONINCKX, op. cif, s. 43.
24 Mu/normu..., f. 22; CONINCKX, op. cit., s. 43.
23 Emmannue) NEEFFS, TP.Wum & /u & /u ycuZ/rum 4 A7o/m<?,s\ 1.1, Tu T Ucuć/Omu
TeuMY-TrN. Tgy wu/moA, Gand 1876, s. 17 ; t. II, Tay ScM/pteury wu/moA, Gand 1876, s. 142.
26 Ibid., 1.1, s. 308. Zob. wyżej w tekście i przyp. 20.
22 NEEFFS, op. cit., 1.1, s. 307 i t. II, s. )43. Informacja tego autora wykorzystana została przez Hansa Vo!lmera w haśle
zamieszczonym w leksykonie Thiemego i Beckera na początku XX w. - zob. przyp. 8. Opierając się na Neeffsie,
Vollmer rozróżnia rzeźbiarza i malarza o tym samym imieniu.
2s NEEFFS, op. cit., t. II, s. 142.
26 Ibid. Van Dueme był jednym z dwóch dziekanów cechu w latach 1563 i 1566; w 1574 znowu przedstawiono go
magistratowi do wyboru wśród kandydatów na to stanowisko (ibid., 1.1, s. 43,478, 17). W latach 1562 i 1568 przyjmo-
wał uczniów (CONINCKX, op. cit., s. 45 i 44). Van Muysen (van Musene, van Muyser) został mistrzem w 1563, a zmarł
już 19 sierpnia 1564 r. - NEEFFS, op. cit., 1.1, s. 297.
3° Ibid.,t. II, s. 142.