DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Komunikaty
DOI Artikel:Tylicki, Jacek: Niderlandzkie korzenie rodziny van den Blocke
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0201
NIDERLANDZKIE KORZENIE RODZINY VAN DEN BLOCKE
195
[Wydatki, różne, według zamówień i pokwitowań-zapłacono Franchenowi vanden
Bloke, snycerzowi, za solidne dzieło u niego wyrzeźbione na nowych ramach do
Beyaerde, za zamówieniem i pokwitowaniem - 12 liwrów, 12 szelągów]^;
[GńgYZUgH, ćńvg/W']
Dogrg?? Gń/A vgi/7 [Jgn] ^/oo/tg g^[Jg] Gz7/G ugin ńg-
g/^npJgrs' g/t [g/g] g//tg/g/W'Y/7t.S' vg//t g//vg/w,S'g//g /ZgMgrg/? g/zg,S77gg/g/7 tńgńńgng AOg w//7
wgins* [g/7g/g] uronAg^gćzpń^g/gn vg//7 ////g/rg/t ńgmg/g/t gpńńo/g/y foAg/g/Myvg/7 wg/pg-
/7g/7 7??gt g//vgryg (znJgrg Jzżzg/zgz? g// ńrggg/gr ń/ygłgzzJg ńż/ vż/j^ Jz^ńrzgtg org/o/7/7[g?77-
ńgzz] ozzJgrtggłgzz^ g/Nńovg/7 ńgg/rg/gg/7[g/g] A<3/77g/7 /vzz /[zńra] z y[ygńg////7gg/7]
[Wydatki, różne - zapłacono Anthonisowi van Doeren, Gillisowi van den Blooke
i Gillisowi van Muijsen, snycerzom, oraz innym, za wyrzeźbione przez nich rozma-
ite figury, jako to męskie i żeńskie kapitele kolumn, rączki, epitafia, turkawki, her-
by, z rozmaitymi innymi rzeczami szerzej wykazanymi w pięciu różnych wyżej
wymienionych zleceniach, wyniosły razem 57 liwrów 1 szeląg]^;
[OzzhYmgsżgTz, ZMMgrgg/z^gzz]
G/7(/ńg/7 wm G/7/G Eh/tg/g/t 7?/gAg ńgg/Azzz/Jgrg zrzzA zz/ńgzz vgrtrgg^g vg//7 /zzgr zzagr
DćZzzYwz/gł zzzg^ ^gzzzzz^g vćzzz zzzz/zz[gz7] /zggrg P^orzgr /zggrg Zzzzzgg/ogt vg//7 Gofń/7-
gzzys* r/g/g/grg wor g/y.s\S7/wg vrzzz g/gr /zćzrg/z /[zńfćz]
[Wpływy, prawa miejskie - otrzymano od Gillisa Vanden Bloke, snycerza, w związ-
ku z jego przeprowadzką stąd do Gdańska za wiedzą Pana Skarbnika, Pana Lancelo-
ota van Gottingnys, rycerza, za oddanie prawa miejskiego z majątku 30 liwrów]
Na temat wymienionych wyżej Gillisa oraz Pietera van den Blocke odnaleziono
w mecheleńskim archiwum jeszcze wzmianki, iż pierwszy został wolnym mistrzem (wz/-
zzzggsźgr) w cechu w roku 1560^, drugi natomiast - jako snycerz - w roku 1562^. W tym
samym czasie, co ostatnio wymieniony, wolnym mistrzem stał się także Hans van den
Stadsarchief Mechelen, AuTsTgżgmTigg/!, Serie I, nr. 232, 1555-1557, f. 261r. Informacje Neeffsa (zob. wyżej
w tekście i przyp. 28) należy na podstawie tego wpisu skorygować w tym sensie, że mistrz otrzymał i wykonał zamówie-
nie miejskie ozdobienia nowych ram okiennych w ratuszu (zwanym w Mechełen Rgyag/g/g). Zostało ono dobrze ocenio-
ne (zeżur wercł). Za wydatną pomoc w transkrypcji tego i innych cytowanych tu dokumentów chciałbym raz jeszcze
podziękować panu Dieterowi Viaene.
^ Stadsarchief Mechełen, Serie 1, nr. 24ł, 1560-1561, f. 330v. W tym wypadku informacje Neeffsa
(zob. wyżej w tekście i przyp. 29) nałeży uzupełnić w ten sposób, iż za łączną sumę 57 łiwrów i ł szełąga, w oparciu
o pięć oddzielnych zleceń, artyści wykonań m.in. doryckie i jońskie kapitele kolumn (muny [g/i&] LrguWg/Mcupńtg/g/z).
Wpis był już cytowany ń? gx/gn^o przez A.[dołf] MONBALL1EU, „Een gebeełdhouwd błazoen van de Mechełse rede-
rijkskamer „De Lischbłoeme"" (1561), TfunJg/mggn wm & Wo/n/WA/łg Wrmg uoor OMg//igń/G/?<7g, żgńgrg/i g/i Aiu/is'/
vu/i MgcAg/g/i, 62. bookdeeł, 1958, s. 81-88; tu s. 88, przyp. 38.
^ Stadsarchief Mechełen, &<3ćArgłgm7iggM, Serie I, nr. 241, 1565-1566, f. 8v. Na temat prawa miejskiego (ZMMgrgg/E),
które nakazywało płacić część majątku (wm&r Auugu) za oddanie prawa miejskiego (g/p^uwg), zob. K..[areł] STALLA-
ERT, G/oMunuw vu/i ugroMg/gfr/g rgcAN/g/T/ig/i, hm^/woo/ąg/i g/i un&rg m7g/rMłAi/igg/i m'7 E/uu/n^cAg, RruńunAcAg gn
Ziwńu^cAg oorżon&n, deeł 2, Leiden ł890, s. 14.
^ A.[dołf{ MONBALLIEU, „Documenten van het Mechels schiłders- en beełdsnijdersambacht", II., „Het rekwest van
1562 en het probłeem van de 51 of 150 atełiers", 77gm&A'/igg/i w/i & Wonmł/yłg Wri/ig wor (9M<7Agig/AMn&, AgEgrgn
g/i run MgcAg/g/i, deeł 75, 1971, s. 71-82; tu s. 80. Pojęcie „wolnego mistrza" miało tu inne znaczenie, niż
w krajach niemieckojęzycznych - rękodzielnicy tacy pracowali w cechach, zwłaszcza o profilu artystycznym, będąc
jego elitą - byli to ci mistrzowie, którzy mogli już praktycznie wykonywać swój zawód, ponieważ było ich stać na
posiadanie własnej pracowni. Ubodzy mistrzowie, bez warsztatu, faktycznie pracowali często jako czeladnicy u innych
mistrzów, choć było to zakazane przepisami i zagrożone karami - dwa e-maiłe Dietera Viaene do autora z dn. 26
listopada 2007 r. (informacje Adolfa Monballieu oraz Joosta van der Auwera).
35 MONBALLIEU, „Documenten...", s. 81.
195
[Wydatki, różne, według zamówień i pokwitowań-zapłacono Franchenowi vanden
Bloke, snycerzowi, za solidne dzieło u niego wyrzeźbione na nowych ramach do
Beyaerde, za zamówieniem i pokwitowaniem - 12 liwrów, 12 szelągów]^;
[GńgYZUgH, ćńvg/W']
Dogrg?? Gń/A vgi/7 [Jgn] ^/oo/tg g^[Jg] Gz7/G ugin ńg-
g/^npJgrs' g/t [g/g] g//tg/g/W'Y/7t.S' vg//t g//vg/w,S'g//g /ZgMgrg/? g/zg,S77gg/g/7 tńgńńgng AOg w//7
wgins* [g/7g/g] uronAg^gćzpń^g/gn vg//7 ////g/rg/t ńgmg/g/t gpńńo/g/y foAg/g/Myvg/7 wg/pg-
/7g/7 7??gt g//vgryg (znJgrg Jzżzg/zgz? g// ńrggg/gr ń/ygłgzzJg ńż/ vż/j^ Jz^ńrzgtg org/o/7/7[g?77-
ńgzz] ozzJgrtggłgzz^ g/Nńovg/7 ńgg/rg/gg/7[g/g] A<3/77g/7 /vzz /[zńra] z y[ygńg////7gg/7]
[Wydatki, różne - zapłacono Anthonisowi van Doeren, Gillisowi van den Blooke
i Gillisowi van Muijsen, snycerzom, oraz innym, za wyrzeźbione przez nich rozma-
ite figury, jako to męskie i żeńskie kapitele kolumn, rączki, epitafia, turkawki, her-
by, z rozmaitymi innymi rzeczami szerzej wykazanymi w pięciu różnych wyżej
wymienionych zleceniach, wyniosły razem 57 liwrów 1 szeląg]^;
[OzzhYmgsżgTz, ZMMgrgg/z^gzz]
G/7(/ńg/7 wm G/7/G Eh/tg/g/t 7?/gAg ńgg/Azzz/Jgrg zrzzA zz/ńgzz vgrtrgg^g vg//7 /zzgr zzagr
DćZzzYwz/gł zzzg^ ^gzzzzz^g vćzzz zzzz/zz[gz7] /zggrg P^orzgr /zggrg Zzzzzgg/ogt vg//7 Gofń/7-
gzzys* r/g/g/grg wor g/y.s\S7/wg vrzzz g/gr /zćzrg/z /[zńfćz]
[Wpływy, prawa miejskie - otrzymano od Gillisa Vanden Bloke, snycerza, w związ-
ku z jego przeprowadzką stąd do Gdańska za wiedzą Pana Skarbnika, Pana Lancelo-
ota van Gottingnys, rycerza, za oddanie prawa miejskiego z majątku 30 liwrów]
Na temat wymienionych wyżej Gillisa oraz Pietera van den Blocke odnaleziono
w mecheleńskim archiwum jeszcze wzmianki, iż pierwszy został wolnym mistrzem (wz/-
zzzggsźgr) w cechu w roku 1560^, drugi natomiast - jako snycerz - w roku 1562^. W tym
samym czasie, co ostatnio wymieniony, wolnym mistrzem stał się także Hans van den
Stadsarchief Mechelen, AuTsTgżgmTigg/!, Serie I, nr. 232, 1555-1557, f. 261r. Informacje Neeffsa (zob. wyżej
w tekście i przyp. 28) należy na podstawie tego wpisu skorygować w tym sensie, że mistrz otrzymał i wykonał zamówie-
nie miejskie ozdobienia nowych ram okiennych w ratuszu (zwanym w Mechełen Rgyag/g/g). Zostało ono dobrze ocenio-
ne (zeżur wercł). Za wydatną pomoc w transkrypcji tego i innych cytowanych tu dokumentów chciałbym raz jeszcze
podziękować panu Dieterowi Viaene.
^ Stadsarchief Mechełen, Serie 1, nr. 24ł, 1560-1561, f. 330v. W tym wypadku informacje Neeffsa
(zob. wyżej w tekście i przyp. 29) nałeży uzupełnić w ten sposób, iż za łączną sumę 57 łiwrów i ł szełąga, w oparciu
o pięć oddzielnych zleceń, artyści wykonań m.in. doryckie i jońskie kapitele kolumn (muny [g/i&] LrguWg/Mcupńtg/g/z).
Wpis był już cytowany ń? gx/gn^o przez A.[dołf] MONBALL1EU, „Een gebeełdhouwd błazoen van de Mechełse rede-
rijkskamer „De Lischbłoeme"" (1561), TfunJg/mggn wm & Wo/n/WA/łg Wrmg uoor OMg//igń/G/?<7g, żgńgrg/i g/i Aiu/is'/
vu/i MgcAg/g/i, 62. bookdeeł, 1958, s. 81-88; tu s. 88, przyp. 38.
^ Stadsarchief Mechełen, &<3ćArgłgm7iggM, Serie I, nr. 241, 1565-1566, f. 8v. Na temat prawa miejskiego (ZMMgrgg/E),
które nakazywało płacić część majątku (wm&r Auugu) za oddanie prawa miejskiego (g/p^uwg), zob. K..[areł] STALLA-
ERT, G/oMunuw vu/i ugroMg/gfr/g rgcAN/g/T/ig/i, hm^/woo/ąg/i g/i un&rg m7g/rMłAi/igg/i m'7 E/uu/n^cAg, RruńunAcAg gn
Ziwńu^cAg oorżon&n, deeł 2, Leiden ł890, s. 14.
^ A.[dołf{ MONBALLIEU, „Documenten van het Mechels schiłders- en beełdsnijdersambacht", II., „Het rekwest van
1562 en het probłeem van de 51 of 150 atełiers", 77gm&A'/igg/i w/i & Wonmł/yłg Wri/ig wor (9M<7Agig/AMn&, AgEgrgn
g/i run MgcAg/g/i, deeł 75, 1971, s. 71-82; tu s. 80. Pojęcie „wolnego mistrza" miało tu inne znaczenie, niż
w krajach niemieckojęzycznych - rękodzielnicy tacy pracowali w cechach, zwłaszcza o profilu artystycznym, będąc
jego elitą - byli to ci mistrzowie, którzy mogli już praktycznie wykonywać swój zawód, ponieważ było ich stać na
posiadanie własnej pracowni. Ubodzy mistrzowie, bez warsztatu, faktycznie pracowali często jako czeladnicy u innych
mistrzów, choć było to zakazane przepisami i zagrożone karami - dwa e-maiłe Dietera Viaene do autora z dn. 26
listopada 2007 r. (informacje Adolfa Monballieu oraz Joosta van der Auwera).
35 MONBALLIEU, „Documenten...", s. 81.