DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Horzela, Dobrosława: O pochodzeniu późnogotyckiej figury Chrystusa Męża Boleści w kościele parafialnym w Wolbromiu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0288
280
DOBROSŁAWA HORZELA
w Krzyżowicach na Śląsku (ok. 1418-1428) - gdzie Mąż Boleści ujmuje ranę prawą dło-
nią, lewą wskazując na nią palcem^.
Jak wspomniałam we wstępie, brak informacji archiwalnych dotyczących czasu po-
wstania retabulum. Wprawdzie Kazimierz Łatak łączył jego wzniesienie z okresem pre-
pozytury Konrada (zm. 1424), nie przemawiają jednak za tym żadne argumenty^.
Wiadomo, że prezbiterium konsekrowano w 1401 r., ale prace budowlane trwały do 1405,
kiedy osadzono przy kościele kanoników^'. Wystrój części wschodniej powstawał etapa-
mi, o czym świadczy historia witraży. Około r. 1380 powstało pierwsze, być może czę-
ściowe, przeszklenie witrażowe, a w latach 1420-1430, już po osadzeniu kanoników
powstały przeszklenia głównych okien^C W r. 1430 ustawiono w prezbiterium kamienne
cyboriuirbk Prawdopodobnie, analogicznie jak w wypadku witraży, kanonicy zastali
w 1405 r. jakąś nastawę, którą około 1460 r. wymieniono na nową. Ratabulum z figurą
Męża Boleści zostało wykonane prawdopodobnie w ostatnich latach prepozytury Caspara
Polaka (1439-1464), ewentualnie na początku prepozytury Jakuba Vadoviusa (1464-
1495), za czasów którego powstał Cr Do/onr??? na szczycie zachodnim kościoła Bożego
Ciała oraz obraz w Kurozwękach, na którym u stóp Chrystusa klęczy postać identyfiko-
wana z Jakubem^. Ołtarz główny w kościele wzniesiono zatem w tej samej dekadzie, co
nastawę malowaną przez Haberschracka dla pobliskiego kościoła augustianów. Byłby to
jeszcze jeden przykład znanej z innych źródeł, swoistej „rywalizacji" między sąsiednimi,
kazimierskimi zakonami^.
^ DOBRZENIECKI, MgAtórg z<3gn<Pn'g7!m..., il. 128.
3° ŁATAK, Kanomcy rggM/arm'..., s. 121. Por. także: ŁATAK, PnA gMcAaryy^czay..., s. 220. Autor sugeruje, że można
go łączyć z pracownią mistrza Michała, znanego z dokumentów z I. 1406-49 lub Piotra Ramboga z Karkowa, bo obaj
mieli kontakty z kanonikami. Znaczne rozmiary (sądząc po wtórnym miejscu zawieszenia skrzydeł) i skomplikowana
struktura retabulum zdaje się jednak wykluczać powstanie na początku stulecia. Por. także: ŁATAK, RaA
ny..., s. 220
3* Arg/ntgAtara gotycła wPoAcg..., t. 2, s. 126.
3- Ma/ar^two gotycCg wPoAcg..., t. 2, s. 130-131 (autor hasła: Helena MAŁK1EWICZÓWNA).
^ ŁATAK, Paaomcy rgga/arm'..., s. 198; id., PaA gac/ra/yytyczay..., s. 220.
34 WOZOWICZ, op. cit.,s. 114.
33 Wspomina o niej m.in. Janusz ZBUDNIEWEK, „Życie religijne między wzgórzem na Skałce a doliną kościoła
Bożego Ciała do połowy XVII w.", [w:] P/izaaii/amg i trwamg..., s. 631-649.
DOBROSŁAWA HORZELA
w Krzyżowicach na Śląsku (ok. 1418-1428) - gdzie Mąż Boleści ujmuje ranę prawą dło-
nią, lewą wskazując na nią palcem^.
Jak wspomniałam we wstępie, brak informacji archiwalnych dotyczących czasu po-
wstania retabulum. Wprawdzie Kazimierz Łatak łączył jego wzniesienie z okresem pre-
pozytury Konrada (zm. 1424), nie przemawiają jednak za tym żadne argumenty^.
Wiadomo, że prezbiterium konsekrowano w 1401 r., ale prace budowlane trwały do 1405,
kiedy osadzono przy kościele kanoników^'. Wystrój części wschodniej powstawał etapa-
mi, o czym świadczy historia witraży. Około r. 1380 powstało pierwsze, być może czę-
ściowe, przeszklenie witrażowe, a w latach 1420-1430, już po osadzeniu kanoników
powstały przeszklenia głównych okien^C W r. 1430 ustawiono w prezbiterium kamienne
cyboriuirbk Prawdopodobnie, analogicznie jak w wypadku witraży, kanonicy zastali
w 1405 r. jakąś nastawę, którą około 1460 r. wymieniono na nową. Ratabulum z figurą
Męża Boleści zostało wykonane prawdopodobnie w ostatnich latach prepozytury Caspara
Polaka (1439-1464), ewentualnie na początku prepozytury Jakuba Vadoviusa (1464-
1495), za czasów którego powstał Cr Do/onr??? na szczycie zachodnim kościoła Bożego
Ciała oraz obraz w Kurozwękach, na którym u stóp Chrystusa klęczy postać identyfiko-
wana z Jakubem^. Ołtarz główny w kościele wzniesiono zatem w tej samej dekadzie, co
nastawę malowaną przez Haberschracka dla pobliskiego kościoła augustianów. Byłby to
jeszcze jeden przykład znanej z innych źródeł, swoistej „rywalizacji" między sąsiednimi,
kazimierskimi zakonami^.
^ DOBRZENIECKI, MgAtórg z<3gn<Pn'g7!m..., il. 128.
3° ŁATAK, Kanomcy rggM/arm'..., s. 121. Por. także: ŁATAK, PnA gMcAaryy^czay..., s. 220. Autor sugeruje, że można
go łączyć z pracownią mistrza Michała, znanego z dokumentów z I. 1406-49 lub Piotra Ramboga z Karkowa, bo obaj
mieli kontakty z kanonikami. Znaczne rozmiary (sądząc po wtórnym miejscu zawieszenia skrzydeł) i skomplikowana
struktura retabulum zdaje się jednak wykluczać powstanie na początku stulecia. Por. także: ŁATAK, RaA
ny..., s. 220
3* Arg/ntgAtara gotycła wPoAcg..., t. 2, s. 126.
3- Ma/ar^two gotycCg wPoAcg..., t. 2, s. 130-131 (autor hasła: Helena MAŁK1EWICZÓWNA).
^ ŁATAK, Paaomcy rgga/arm'..., s. 198; id., PaA gac/ra/yytyczay..., s. 220.
34 WOZOWICZ, op. cit.,s. 114.
33 Wspomina o niej m.in. Janusz ZBUDNIEWEK, „Życie religijne między wzgórzem na Skałce a doliną kościoła
Bożego Ciała do połowy XVII w.", [w:] P/izaaii/amg i trwamg..., s. 631-649.