DOI issue:
Nr. 4
DOI article:Konstantynów, Dariusz: "Gmach dziesięciolecia sztuki polskiej": Pałac Sztuki na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu =
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0503
„GMACH DZIESIĘCIOLECIA SZTUKI POLSKIEJ"
493
20. Kocows/a, Mrząhzu/uuyaJa/n/ z uKsgozyćy/ .Sgó/ńziu/ni
„Łań". Tot. wg Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu,
Poznań 7P20, t. K 237
„Nudę takiej gładkiej kaszty - kontynuował Puget - ma urozmaicać pokrywający ją fornir.
Gdybyż przynajmniej ten fornir wyrażał jakąś konstrukcję! Ałe nie, czysto malarsko ze-
stawione tafełki czynią, że zamiast fasady mebla otrzymujemy jakąś prostopadle ustawio-
ną posadzkę"'^'.
Najmniej zadowolony z reprezentacji sztuki stosowanej był recenzent „Rzeczy Pięk-
nych". W jego opinii to, co pokazano w Pałacu Sztuki było niepodważalnym dowodem
zaniedbywania i niedoceniania sztuki związanej z zaspokajaniem praktycznych potrzeb
człowieka. W Połsce - dowodził - niezmiennie faworyzowana jest „sztuka czysta", ciągle
jeszcze pokutuje przekonanie, że prawdziwą sztuką jest tylko obraz sztalugowy, a nie
mebel. Tymczasem najwyższy już czas, by zrozumieć, że „nowe drogi twórczości arty-
stycznej nie leżąjuż w ciasnym i wydeptanym kole rozmaitych izmów, ani też w wąskich
ścieżkach wyprowadzających się co roku od jakiegoś innego starego mistrza, lecz prowa-
dzą [...] przez nowe i rozległe obszary, do uprawy których już nie wystarczy znajomość
tajników samej tylko tak zwanej sztuki czystej, lecz które wymagają opanowania cało-
kształtu sztuki we wszystkich jej gałęziach"'^.
Za „prawdziwą rewelację" Pałacu Sztuki uznano pokaz fotografii artystycznej'^
(ił. 21a-b). Zaproszenie jej twórców zaproponował poznański Związek Artystów Plasty-
ków. W środowisku fotografików gest ten wywołał wielkie poruszenie, został bowiem
odczytany jako akt uznania fotografii za pełnoprawną dziedzinę sztuk plastycznych. „Ten
fakt niezwykle doniosły, fakt uznania niejako ze strony »urzędowej« w Poznaniu fotogra-
fii za sztukę, uprawnia do nadziei, że w czasie najbliższym pójdzie za tym przykładem
Ludwik PUGET, „We wnętrzach »Ładu«", Kurier PoznaAłi 1929, nr 450 (28 IX), s. 12.
R. J., „Sztuka plastyczna na P.W.K.",ŁzeczpPięŁie 1929, nr 10-12, s. 191-192.
DES LOGES, „Sztuki piękne na P.W.K.", s. 6.
493
20. Kocows/a, Mrząhzu/uuyaJa/n/ z uKsgozyćy/ .Sgó/ńziu/ni
„Łań". Tot. wg Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu,
Poznań 7P20, t. K 237
„Nudę takiej gładkiej kaszty - kontynuował Puget - ma urozmaicać pokrywający ją fornir.
Gdybyż przynajmniej ten fornir wyrażał jakąś konstrukcję! Ałe nie, czysto malarsko ze-
stawione tafełki czynią, że zamiast fasady mebla otrzymujemy jakąś prostopadle ustawio-
ną posadzkę"'^'.
Najmniej zadowolony z reprezentacji sztuki stosowanej był recenzent „Rzeczy Pięk-
nych". W jego opinii to, co pokazano w Pałacu Sztuki było niepodważalnym dowodem
zaniedbywania i niedoceniania sztuki związanej z zaspokajaniem praktycznych potrzeb
człowieka. W Połsce - dowodził - niezmiennie faworyzowana jest „sztuka czysta", ciągle
jeszcze pokutuje przekonanie, że prawdziwą sztuką jest tylko obraz sztalugowy, a nie
mebel. Tymczasem najwyższy już czas, by zrozumieć, że „nowe drogi twórczości arty-
stycznej nie leżąjuż w ciasnym i wydeptanym kole rozmaitych izmów, ani też w wąskich
ścieżkach wyprowadzających się co roku od jakiegoś innego starego mistrza, lecz prowa-
dzą [...] przez nowe i rozległe obszary, do uprawy których już nie wystarczy znajomość
tajników samej tylko tak zwanej sztuki czystej, lecz które wymagają opanowania cało-
kształtu sztuki we wszystkich jej gałęziach"'^.
Za „prawdziwą rewelację" Pałacu Sztuki uznano pokaz fotografii artystycznej'^
(ił. 21a-b). Zaproszenie jej twórców zaproponował poznański Związek Artystów Plasty-
ków. W środowisku fotografików gest ten wywołał wielkie poruszenie, został bowiem
odczytany jako akt uznania fotografii za pełnoprawną dziedzinę sztuk plastycznych. „Ten
fakt niezwykle doniosły, fakt uznania niejako ze strony »urzędowej« w Poznaniu fotogra-
fii za sztukę, uprawnia do nadziei, że w czasie najbliższym pójdzie za tym przykładem
Ludwik PUGET, „We wnętrzach »Ładu«", Kurier PoznaAłi 1929, nr 450 (28 IX), s. 12.
R. J., „Sztuka plastyczna na P.W.K.",ŁzeczpPięŁie 1929, nr 10-12, s. 191-192.
DES LOGES, „Sztuki piękne na P.W.K.", s. 6.