DOI Heft:
Nr. 1/2
DOI Artikel:Łopaciński, Euzebiusz: Warszawskie poszukiwania archiwalne do dziejów sztuki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37710#0157
(2)
Warszawskie poszukiwania archiwalne
145
pasamoników, organmistrzów. Nie pominąłem również doktorów praw,
bakałarzy, doktorów medycyny oraz aptekarzy.
Tutaj jednakże zapoznam tylko z pierwszą kategorią i częściowo
z drugą, gdzie potrącę ziekka o złotników. Co do architektów i muratorów,
to plon jest wcale pokaźny. W 1529 pracował w Warszawie Simon mu-
rator i obywatel warszawski. W 1533 — występuje Nicolaus murator
i obywatel warszawski. W r. 1533 i 1537 wymieniony jest Joannes mura-
tor i obywatel warszawski, wdowa po nim nazwana jest Hanussowa vel
Anuszowa. Z tego widać, że nazywano go Hanussem lub Anuszem. Czy
nie on to przebudował basztę starą przy kościele katedralnym w Wilnie
w 1523 r. na dzwonnicę, co podaje Kurczewski w „Kościele Zamkowym11.
Rok 1539 wykazuje Laurentiusa muratora warszawskiego; nie żyje on już
w r. 1546. Bartholomaeus kamiennik i ob. warszawski pożycza pewną
kwotę w r. 1552. W 1562 ukazuje się na widowni w Warszawie —- Anto-
nius Italus, murator oraz Valentinus murator i obywatel warszawski.
W r. 1602 Gall Antoni Maria Italus murator i obywatel Starej Warszawy,
swe nieruchomości i ruchomości w mieście Mendrisio (w pobliżu Lugano,
w oryginale Miendris) w Italii, otrzymane w spadku po rodzicach, zapisuje
bratu swemu Janowi Marii. W „Słowniku11 Łozy — wymieniony jako Gal
Antoni z m. Mendrisz przyjął prawo miejskie St. Warszawy. Teraz szczegó-
ły te są uzupełnione. Skrzynecki Stanisław architekt i obywatel warszaw-
ski w r. 1612 sprzedaje z żoną Jadwigą połowę łanu w m. Biała w Wielkim
Księstwie Litewskim.
Ciekawszy jest Jan Baptysta murator Italus, który już w 1548 r. bu-
duje jedną z wież w Warszawie na polecenie Rady Miejskiej (i n porta
iuxta bal-neatorum), poza tym wymieniony w aktach z powodu
błahych spraw sądowych w 1559r. niewiadomo czyjest identyczny z Bapty-
stą, Włochem (Italus) architektem, który z rozkazu biskupa poznańskiego
„coepit dimetire arcam pro colegio et aedificia
praefata designare ut primo rare opus incipere t“.
W lipcu 1572 zapiska podaje, że „templum istum extructo ac
domo in quos sacerdotes vivun t“.
W 1559 r. pojawia się w Warszawie Sebastianus Murator S. R.
M. W „Słowniku11 Łozy występuje jakiś Sebastian murator we Lwowie
około 1572 r.; wątpliwe więc, czy to ten sam. M u r a n d o Bernardo Ve-
netus, którego nazwisko tak odnajdujemy w archiwaliach, znany jest jako
Morando, architekt Jana Zamojskiego, 1578—1599 r. Tu dowiadujemy się
o nim nowych szczegółów, przede wszystkim, z r. 1573, że pracował dłuż-
szy czas około zamku królewskiego i budowli królewskich z pomocnikami
swymi — Rusca Piotrem, Por Jakubem (c i v i s Bregensis) i Thu-
rianem Sylwestrem Włochami muratorami. Poza tym Morando, gdy
w 1573 r. wyjeżdżał do Francji, dzierżawioną od Rady Warszawskiej ce-
gielnię zlecił w zarząd niejakiemu de Canton Jakubowi, którego wymienia
Łoza. Morando ok. 1575 r. wykonywał też jakieś prace dla mansjonarzy
kolegiaty warszawskiej, jego poprzednikiem w tych pracach był Vasconti
Antoni, murator.
Zupełnie nieznanym „Słownikowi11 Łozy jest Weschnarius Cornelius
faber cementarius, rodem z Antwerpii, który bawił lat 8 w Pol-
sce i został przyjęty, jako „incola Poloniae11 ob arte muratoriae
excellentia m“ w r. 1576. O de Rigazzolis (Rogacolowiczu) Piotrze
dotąd wiedziano, że przyjął prawo miejskie lwowskie w r. 1573. Natomiast
w aktach tutejszych (1582) nazwisko jego brzmi Rogaczolis, natu-
ralnie przekręcono imię inne, a mianowicie Jakub, Włoch — murator,
Warszawskie poszukiwania archiwalne
145
pasamoników, organmistrzów. Nie pominąłem również doktorów praw,
bakałarzy, doktorów medycyny oraz aptekarzy.
Tutaj jednakże zapoznam tylko z pierwszą kategorią i częściowo
z drugą, gdzie potrącę ziekka o złotników. Co do architektów i muratorów,
to plon jest wcale pokaźny. W 1529 pracował w Warszawie Simon mu-
rator i obywatel warszawski. W 1533 — występuje Nicolaus murator
i obywatel warszawski. W r. 1533 i 1537 wymieniony jest Joannes mura-
tor i obywatel warszawski, wdowa po nim nazwana jest Hanussowa vel
Anuszowa. Z tego widać, że nazywano go Hanussem lub Anuszem. Czy
nie on to przebudował basztę starą przy kościele katedralnym w Wilnie
w 1523 r. na dzwonnicę, co podaje Kurczewski w „Kościele Zamkowym11.
Rok 1539 wykazuje Laurentiusa muratora warszawskiego; nie żyje on już
w r. 1546. Bartholomaeus kamiennik i ob. warszawski pożycza pewną
kwotę w r. 1552. W 1562 ukazuje się na widowni w Warszawie —- Anto-
nius Italus, murator oraz Valentinus murator i obywatel warszawski.
W r. 1602 Gall Antoni Maria Italus murator i obywatel Starej Warszawy,
swe nieruchomości i ruchomości w mieście Mendrisio (w pobliżu Lugano,
w oryginale Miendris) w Italii, otrzymane w spadku po rodzicach, zapisuje
bratu swemu Janowi Marii. W „Słowniku11 Łozy — wymieniony jako Gal
Antoni z m. Mendrisz przyjął prawo miejskie St. Warszawy. Teraz szczegó-
ły te są uzupełnione. Skrzynecki Stanisław architekt i obywatel warszaw-
ski w r. 1612 sprzedaje z żoną Jadwigą połowę łanu w m. Biała w Wielkim
Księstwie Litewskim.
Ciekawszy jest Jan Baptysta murator Italus, który już w 1548 r. bu-
duje jedną z wież w Warszawie na polecenie Rady Miejskiej (i n porta
iuxta bal-neatorum), poza tym wymieniony w aktach z powodu
błahych spraw sądowych w 1559r. niewiadomo czyjest identyczny z Bapty-
stą, Włochem (Italus) architektem, który z rozkazu biskupa poznańskiego
„coepit dimetire arcam pro colegio et aedificia
praefata designare ut primo rare opus incipere t“.
W lipcu 1572 zapiska podaje, że „templum istum extructo ac
domo in quos sacerdotes vivun t“.
W 1559 r. pojawia się w Warszawie Sebastianus Murator S. R.
M. W „Słowniku11 Łozy występuje jakiś Sebastian murator we Lwowie
około 1572 r.; wątpliwe więc, czy to ten sam. M u r a n d o Bernardo Ve-
netus, którego nazwisko tak odnajdujemy w archiwaliach, znany jest jako
Morando, architekt Jana Zamojskiego, 1578—1599 r. Tu dowiadujemy się
o nim nowych szczegółów, przede wszystkim, z r. 1573, że pracował dłuż-
szy czas około zamku królewskiego i budowli królewskich z pomocnikami
swymi — Rusca Piotrem, Por Jakubem (c i v i s Bregensis) i Thu-
rianem Sylwestrem Włochami muratorami. Poza tym Morando, gdy
w 1573 r. wyjeżdżał do Francji, dzierżawioną od Rady Warszawskiej ce-
gielnię zlecił w zarząd niejakiemu de Canton Jakubowi, którego wymienia
Łoza. Morando ok. 1575 r. wykonywał też jakieś prace dla mansjonarzy
kolegiaty warszawskiej, jego poprzednikiem w tych pracach był Vasconti
Antoni, murator.
Zupełnie nieznanym „Słownikowi11 Łozy jest Weschnarius Cornelius
faber cementarius, rodem z Antwerpii, który bawił lat 8 w Pol-
sce i został przyjęty, jako „incola Poloniae11 ob arte muratoriae
excellentia m“ w r. 1576. O de Rigazzolis (Rogacolowiczu) Piotrze
dotąd wiedziano, że przyjął prawo miejskie lwowskie w r. 1573. Natomiast
w aktach tutejszych (1582) nazwisko jego brzmi Rogaczolis, natu-
ralnie przekręcono imię inne, a mianowicie Jakub, Włoch — murator,