DOI Heft:
Nr. 1/2
DOI Artikel:Łopaciński, Euzebiusz: Warszawskie poszukiwania archiwalne do dziejów sztuki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37710#0158
146
E. Łopaciński
(3)
który murował niemały czas zamek lwowski. W 1574 wydają
2 przedstawiciele magistratu zaświadczenie Włochowi Sebastianowi Cunth
Włochowi muratorowi, że wybudował on większy chór „pro maioris
chori ecclesiae S. Martin i“) w kościele Św. Marcina w War-
szawie, za co otrzymał resztę należnej kwoty — 126 złotych. Łoza wie
o nim (C o n t), że pochodził z Lugano. Przyjął on prawo miejskie
w r. 1573, a zatem musiał mieszkać przynajmniej 3 lata. W r. 1600 wystę-
puje już wdowa po nim. W roku 1579 królowa Anna Jagiellonka darowuje
ogród ze stajniami królewskimi Koziełkowi Mateuszowi muratorowi, który
„wielkie pracze zdawna około murowania Zamku Warszawskiego podejmo-
wał i teraz około poprawy podejmuje”. W 1546 r. luźna wzmianka o Ja-
kubie Muratorze i ob. warszawskim bez podania narodowości, może zatem
był to Polak. W 1584 roku ukazuje się na widowni Szczorek Andrzej
lapicida (czyli kamiennik) królewski. Wreszcie ostatni z muratorów XVI
w. to braciszek jezuicki Jan Maria, Włoch niewątpliwie (Bernardom) na-
zwany architektem, który „v e n i t P o s n a n i a m, qui futura
aedificia Collegii S. Jesu definir et et suo tempo-
re praefecit. Data aktu 1583, tąż datę nosi zapis, że tenże „v e n i t
Lublino ut aedificia definiret futuro noyi inte-
gri Col-legii S. Jesu, quod egr.egie praefecit”.
W XVII w. występuje Katyński Franciszek, murator rodem z Poznania
w 1638 roku, Antoni Włoch, murator 1605 r., Jan b. n. Włoch murator,
którego syna trzymał do chrztu Bartłomiej Nowodworski, kawaler maltań-
ski, dworzanin królewski w r. 1613. Andrzej b. nazwiska murator i ob.
warszawski 1605 r. Łoza ich nie zna tak samo, jak Leonarda b. n. mu-
ratora Włocha z Wenecji. Żoną jego była Cecylia rodem z Radomia. Ojcem
chrzestnym dziecka ich w r. 1637 jest sławny Tencalla Konstanty, co na-
suwa przypuszczenia, że ów Leonard był jego pomocnikiem. Nieznanym
nikomu jest Dambrowski Łukasz, który w jednym akcie występuje jako
architekt Stanisława Koniecpolskiego, kasztelana krakowskiego 1642,
a w drugim z r. 1644 jako architekt samego cesarza... Muratorem
tegoż był w r. 1636 Tymet Baltazar, „murator Venetus“. Nieznany był
dotąd Pontio Kasper, Włoch z Como, architekt, który pracował przy od-
budowie kościoła Bernardynów w Lelowie. Rozmaite roboty w kościele
i klasztorze Augustianów Warszawskich wykonywał między 1631—36 r.
Jan Spinola, Włoch kamiennik i Jerzy magister muratorum (krużganki,
klasztor, sklepy pod kościołem). W r. 1646 pracuje w Warszawie Łapiński
Grzegorz, kamiennik królewski. Sporo dat —- do życiorysów i stosunków
rodzinnych rozmaitych architektów, jak Affaitów i innych dają nam
księgi metrykalne katedry Św. Jana. Budowniczym kościoła w Grabowie
w ziemi Wieluńskiej był architekt Ostritz Jan Jerzy (Trebnicensis), a więc
z Trzebnicy braciszek franciszkański, wykończył ją jednak Tomasz Andrzej
b. nazwiska Czech architekt, zdaje się też braciszek zakonny. W 1795 r.
zbudował chór w kościele Bernardynów w Łowiczu Castilione Antoni
architekt. Nie sposób podawać nazwisk wszystkich muratorów, których
liczba dotąd sięga około 600, wymienię tu kilku: Nigulo (pewnie Nicolo)
Mikołaj 1554 r., Piotrowicz Jan 1553 r., Małek Jerzy rodem z Czech 1634,
Salina Szymon 1696, Undtel Jan z Drezna murator królewski 1636, Góźdź
Albertus de Mokotow, Ciecierski Jan z Kwidzyna 1636 i Giza Albert bu-
downiczy królewski 1637.
Rzeźbiarzy i snycerzy nie będę tu wyliczał, gdyż jest ich sporo, zwró-
cę tylko uwagę na niektórych: Valter Andrzej rzeźbiarz królewski 1637,
Andle Jan Włoch snycerz 1642. Barsz Wilhelm snycerz królewski wyko-
E. Łopaciński
(3)
który murował niemały czas zamek lwowski. W 1574 wydają
2 przedstawiciele magistratu zaświadczenie Włochowi Sebastianowi Cunth
Włochowi muratorowi, że wybudował on większy chór „pro maioris
chori ecclesiae S. Martin i“) w kościele Św. Marcina w War-
szawie, za co otrzymał resztę należnej kwoty — 126 złotych. Łoza wie
o nim (C o n t), że pochodził z Lugano. Przyjął on prawo miejskie
w r. 1573, a zatem musiał mieszkać przynajmniej 3 lata. W r. 1600 wystę-
puje już wdowa po nim. W roku 1579 królowa Anna Jagiellonka darowuje
ogród ze stajniami królewskimi Koziełkowi Mateuszowi muratorowi, który
„wielkie pracze zdawna około murowania Zamku Warszawskiego podejmo-
wał i teraz około poprawy podejmuje”. W 1546 r. luźna wzmianka o Ja-
kubie Muratorze i ob. warszawskim bez podania narodowości, może zatem
był to Polak. W 1584 roku ukazuje się na widowni Szczorek Andrzej
lapicida (czyli kamiennik) królewski. Wreszcie ostatni z muratorów XVI
w. to braciszek jezuicki Jan Maria, Włoch niewątpliwie (Bernardom) na-
zwany architektem, który „v e n i t P o s n a n i a m, qui futura
aedificia Collegii S. Jesu definir et et suo tempo-
re praefecit. Data aktu 1583, tąż datę nosi zapis, że tenże „v e n i t
Lublino ut aedificia definiret futuro noyi inte-
gri Col-legii S. Jesu, quod egr.egie praefecit”.
W XVII w. występuje Katyński Franciszek, murator rodem z Poznania
w 1638 roku, Antoni Włoch, murator 1605 r., Jan b. n. Włoch murator,
którego syna trzymał do chrztu Bartłomiej Nowodworski, kawaler maltań-
ski, dworzanin królewski w r. 1613. Andrzej b. nazwiska murator i ob.
warszawski 1605 r. Łoza ich nie zna tak samo, jak Leonarda b. n. mu-
ratora Włocha z Wenecji. Żoną jego była Cecylia rodem z Radomia. Ojcem
chrzestnym dziecka ich w r. 1637 jest sławny Tencalla Konstanty, co na-
suwa przypuszczenia, że ów Leonard był jego pomocnikiem. Nieznanym
nikomu jest Dambrowski Łukasz, który w jednym akcie występuje jako
architekt Stanisława Koniecpolskiego, kasztelana krakowskiego 1642,
a w drugim z r. 1644 jako architekt samego cesarza... Muratorem
tegoż był w r. 1636 Tymet Baltazar, „murator Venetus“. Nieznany był
dotąd Pontio Kasper, Włoch z Como, architekt, który pracował przy od-
budowie kościoła Bernardynów w Lelowie. Rozmaite roboty w kościele
i klasztorze Augustianów Warszawskich wykonywał między 1631—36 r.
Jan Spinola, Włoch kamiennik i Jerzy magister muratorum (krużganki,
klasztor, sklepy pod kościołem). W r. 1646 pracuje w Warszawie Łapiński
Grzegorz, kamiennik królewski. Sporo dat —- do życiorysów i stosunków
rodzinnych rozmaitych architektów, jak Affaitów i innych dają nam
księgi metrykalne katedry Św. Jana. Budowniczym kościoła w Grabowie
w ziemi Wieluńskiej był architekt Ostritz Jan Jerzy (Trebnicensis), a więc
z Trzebnicy braciszek franciszkański, wykończył ją jednak Tomasz Andrzej
b. nazwiska Czech architekt, zdaje się też braciszek zakonny. W 1795 r.
zbudował chór w kościele Bernardynów w Łowiczu Castilione Antoni
architekt. Nie sposób podawać nazwisk wszystkich muratorów, których
liczba dotąd sięga około 600, wymienię tu kilku: Nigulo (pewnie Nicolo)
Mikołaj 1554 r., Piotrowicz Jan 1553 r., Małek Jerzy rodem z Czech 1634,
Salina Szymon 1696, Undtel Jan z Drezna murator królewski 1636, Góźdź
Albertus de Mokotow, Ciecierski Jan z Kwidzyna 1636 i Giza Albert bu-
downiczy królewski 1637.
Rzeźbiarzy i snycerzy nie będę tu wyliczał, gdyż jest ich sporo, zwró-
cę tylko uwagę na niektórych: Valter Andrzej rzeźbiarz królewski 1637,
Andle Jan Włoch snycerz 1642. Barsz Wilhelm snycerz królewski wyko-