DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.3577#0178
i6o COMMENTARIO DE ANTIOUIS SCALPTORIBUS
XCII.
B A C C
A N S.
PERGAMI OPUS,
In Pafla ( ut aìuvt ) Antiqua.
EX MUSEO OLIM MEDICEO, NUNC ARC. AUSTR. M. D. ETRUR.
SUpervacaneum videri poffet ad buius gemmae explicationem aliqud addere iis, qnae Clar. Anti-
quarius faepius a nobis laudatus Gori attulit (i). Etenim, ut buìus utar verbis : cernitur
expreflus abfolutiffimis corporis lineamentis Bacchans juvenis divino furore percitus,
epoto vino, quo fete ingurgitavit, ut indicat vas vinarium ad pedes proie&um, faltans, & fluxo
crine caput in humeros jaftans, caelumque confpiciens ; nani in Orgiis cultores Bacchi faltaffe
ferunt Strophen, & Antiftrophen ad imitationem motuum ftellarum (2) . Pendet e fmiftro brachio
maculofae Tigridis exuvium, e manu vero fcyphus: dextera thyrfum intorquet, leu quatit, ad
quem etiam taeniis religatae funt ferulae, que in facris Bacchi adhibebantur . Vifus eft artifex
( inquit Stofcb (3) ) in adolefcente, Bacchico furore correpto, exprimendo aemulari voluifle Sco-
pam, celeberrimum ftatuarium, qui Baccham infanientem effinxerat, a Simonide (4) laudatam.
Quaenam haec Baccha ? quis vero fculpfit ? Scopas.
Quis autem furore percullìt, Bacchus, an Scopas? Scopas.
Sic etiam a Glauco (5) defirìbitur.
De faltatione Faunorum, confule Faunum Coimi. Equidem addarti in batte rem ea, quae con-
gerit divimts ille Plato (6) in laudem faltationis, aut chorearum. Putat enim non modo ad cor-
poris exercitationem, fed etiam ad alacrìtatem in pugnando admodum conferre. Defendit etiam fal-
tationis illud genus, quod ambiguum vocitat. Ait enim: Ambiguam faltationem arbitramur, quae
Baccharum Bacchumque fequentium eft, quos Nymphas, Panes, Silenos, ac Satyros vocant,
ut aiunt, vinolentos imitatur , luftrationes, & facra facientes, Addi etiam pojfent, quae habet
Macrobius (7) in Saturnalibus, ubi ait: Die enim Hore, qui antiquitatem nobis obijcis, ante
cuius triclinium modo faltatricem, vel faltatorem te vidifTe meminifti ? At inter illos fakatio
certatim, vel ab honeftis appetebatur. Ecce enim, ut ab ilio ordiar tempore, quod fuit opti-
mis moribus inter duo bella Punica: Ingenui, quid dicam ingenui? Filii, Senatorum in ludum
faltatorium commeabant, & illic crotala geftantes faltare difeebant. Taceo, quod Matronae
etiam faltationem non inhoneftam putabant, fed inter probas quoque earurh erat faltandi cura&c.
Quamquam propter filentium fcriptorum, ut etiam Stofcb animadvertit, praeclarus hic Artifex
minime notus fit, tuto tamen ex opere egregio confici potejl, illum fiorentijjimis Craeciae temporibus
floruife.
Graecum nomen Pergami, quod quidem a variis fcriptoribus depravatiti» eft, fiditi Leonardus
Agoftini (8) fenptum putavit Pemallio, qua/i Mimallio , juxta varietatem dialetti Graeci, fei-
licet, imitator, Mimallio, idem Ut, eaque epigrapbe declaratum Bacchantis nomen. Maffei (9) ad-
mifit Pemallio, fed nomen artifici; cenfuit. Gori legit HEirMO: deficientibus, inquit, tribus literis,
quarum capax eft locus,qui fupereft; adeoque legendum HEirMONOC, nimirum Pigmonis opus.
Winkelmann (11) Gori veftigia fecutus eft, & Artificis nomen interpetravit NEW M.O, fed profeclo
legitur; ut inquit Stofcb (loc. cit.), IlEPrAMOr..
Notatu etiam fingularis ejl ob opificium parvarum figurarum gemma, onycbi excalpta, Baccha-.
naie exprimens in elegantijfimo vafe fcalptum. Pretiofum hoc monumentimi cum aliis plurìbus pof-
fidet D. Rendorp Marquette Pagorum Praefettus Amftelodamenfis, artium, feientiarumque cult or
opti-
ci) Gori Muf. Fior. Voi. 2. pag. ij. Gemma confimilis efi
in Mufeo Regìs CbriJìianiJJimi, qittim egregie explicat Mariet-
ti Tab. 40.
(2) Vide Saubertum de Sacr. 'jet. cap. 17.
(3) Geni. p. 62.
(4) Antholog. lìb. 4. cap. 3. num. 4. & 5.
(5) L. cit. vide Callìfiratum iti jìatuis pag. 865.
(6) Lib. 7. de legìbus p. $56.
(7) Lib. 3. cap. 14.
(8) Geni. Aut. p. I. num. 13J.
(ji) Gem. voi. 3. num. 55.
(io) Gori L. cit. p. 14.
(11) De/cripticts &c. p. 154.
0]
F
XCII.
B A C C
A N S.
PERGAMI OPUS,
In Pafla ( ut aìuvt ) Antiqua.
EX MUSEO OLIM MEDICEO, NUNC ARC. AUSTR. M. D. ETRUR.
SUpervacaneum videri poffet ad buius gemmae explicationem aliqud addere iis, qnae Clar. Anti-
quarius faepius a nobis laudatus Gori attulit (i). Etenim, ut buìus utar verbis : cernitur
expreflus abfolutiffimis corporis lineamentis Bacchans juvenis divino furore percitus,
epoto vino, quo fete ingurgitavit, ut indicat vas vinarium ad pedes proie&um, faltans, & fluxo
crine caput in humeros jaftans, caelumque confpiciens ; nani in Orgiis cultores Bacchi faltaffe
ferunt Strophen, & Antiftrophen ad imitationem motuum ftellarum (2) . Pendet e fmiftro brachio
maculofae Tigridis exuvium, e manu vero fcyphus: dextera thyrfum intorquet, leu quatit, ad
quem etiam taeniis religatae funt ferulae, que in facris Bacchi adhibebantur . Vifus eft artifex
( inquit Stofcb (3) ) in adolefcente, Bacchico furore correpto, exprimendo aemulari voluifle Sco-
pam, celeberrimum ftatuarium, qui Baccham infanientem effinxerat, a Simonide (4) laudatam.
Quaenam haec Baccha ? quis vero fculpfit ? Scopas.
Quis autem furore percullìt, Bacchus, an Scopas? Scopas.
Sic etiam a Glauco (5) defirìbitur.
De faltatione Faunorum, confule Faunum Coimi. Equidem addarti in batte rem ea, quae con-
gerit divimts ille Plato (6) in laudem faltationis, aut chorearum. Putat enim non modo ad cor-
poris exercitationem, fed etiam ad alacrìtatem in pugnando admodum conferre. Defendit etiam fal-
tationis illud genus, quod ambiguum vocitat. Ait enim: Ambiguam faltationem arbitramur, quae
Baccharum Bacchumque fequentium eft, quos Nymphas, Panes, Silenos, ac Satyros vocant,
ut aiunt, vinolentos imitatur , luftrationes, & facra facientes, Addi etiam pojfent, quae habet
Macrobius (7) in Saturnalibus, ubi ait: Die enim Hore, qui antiquitatem nobis obijcis, ante
cuius triclinium modo faltatricem, vel faltatorem te vidifTe meminifti ? At inter illos fakatio
certatim, vel ab honeftis appetebatur. Ecce enim, ut ab ilio ordiar tempore, quod fuit opti-
mis moribus inter duo bella Punica: Ingenui, quid dicam ingenui? Filii, Senatorum in ludum
faltatorium commeabant, & illic crotala geftantes faltare difeebant. Taceo, quod Matronae
etiam faltationem non inhoneftam putabant, fed inter probas quoque earurh erat faltandi cura&c.
Quamquam propter filentium fcriptorum, ut etiam Stofcb animadvertit, praeclarus hic Artifex
minime notus fit, tuto tamen ex opere egregio confici potejl, illum fiorentijjimis Craeciae temporibus
floruife.
Graecum nomen Pergami, quod quidem a variis fcriptoribus depravatiti» eft, fiditi Leonardus
Agoftini (8) fenptum putavit Pemallio, qua/i Mimallio , juxta varietatem dialetti Graeci, fei-
licet, imitator, Mimallio, idem Ut, eaque epigrapbe declaratum Bacchantis nomen. Maffei (9) ad-
mifit Pemallio, fed nomen artifici; cenfuit. Gori legit HEirMO: deficientibus, inquit, tribus literis,
quarum capax eft locus,qui fupereft; adeoque legendum HEirMONOC, nimirum Pigmonis opus.
Winkelmann (11) Gori veftigia fecutus eft, & Artificis nomen interpetravit NEW M.O, fed profeclo
legitur; ut inquit Stofcb (loc. cit.), IlEPrAMOr..
Notatu etiam fingularis ejl ob opificium parvarum figurarum gemma, onycbi excalpta, Baccha-.
naie exprimens in elegantijfimo vafe fcalptum. Pretiofum hoc monumentimi cum aliis plurìbus pof-
fidet D. Rendorp Marquette Pagorum Praefettus Amftelodamenfis, artium, feientiarumque cult or
opti-
ci) Gori Muf. Fior. Voi. 2. pag. ij. Gemma confimilis efi
in Mufeo Regìs CbriJìianiJJimi, qittim egregie explicat Mariet-
ti Tab. 40.
(2) Vide Saubertum de Sacr. 'jet. cap. 17.
(3) Geni. p. 62.
(4) Antholog. lìb. 4. cap. 3. num. 4. & 5.
(5) L. cit. vide Callìfiratum iti jìatuis pag. 865.
(6) Lib. 7. de legìbus p. $56.
(7) Lib. 3. cap. 14.
(8) Geni. Aut. p. I. num. 13J.
(ji) Gem. voi. 3. num. 55.
(io) Gori L. cit. p. 14.
(11) De/cripticts &c. p. 154.
0]
F