DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.3577#0166
■ ■ *-.-»/"_ *■**.> ■ ^i..
148 COMMENTARIA DE ANTIQU1S SCALPTORIBUS
LXXXVII.
I A U N U S.
NICOMACHI OPUS W,
In Achate Nigro incifutn •
EX DACTYLIOTHECA EQ. HIERONYMI ODAM, ROMAE.
DE celebribus quibufdam picloribus, qui Nicomachi gerebant nomen, mentiofit ab antiquis Seri*
ptoribtts (2) : Attamen baud videtur probabile, unum ex iis piBoribus fuijfe huius gemmae Scal-
ptorem, ut Bar. Stofch videtur addubitare (3); neque enim de hac in gemmis incidendis peritici
filentium Mi tenuijfent. Ei quidem ajfentior praeftantijfimum fuiffe artificem ; ideo cum eodem dicam:
fi enim exafta ejufdem imaginis lineamenta, aptamque artuum conformationem perpendas, opus
abfolutiffimum fummi artificis effe dixeris. Ego bunc artificem Vefpafiani temporibus vixijfe crederem.
Ego utar in explicatione buius gemmae verbis Cl. B. Stofch (4) . Faunus itaque fpeftatur, Ti-
gridis pelli infuìens, cauda acutifque auribus notabilis, redimitum oleaftro caput, arbore Sylve-
ftribus hifce Numinibus facra, de qua Virgilius (5).
Forte facer Fauno foliis oleafler amaris.
Vultu hilari ac ridenti attente infpicit, finiftrae manus vola mento fuppofita, cubitoque genu
innixo caput fuftinet, ac dorfum aliquantum incurvat, dexterum crus extenfum, habet, cujus
furae finiftrum pedem fupponit, inter crura duae vifuntur tibiae, ex earum genere, quas Phry-
gias vocabant, uti obfervat Bartolinus (6). Eae autem non laeves funt, fed internodiis quibufdam
ornatae , quo mufico inftrumento Faunos deleftatos fcripfit Martianus Capella (7): Quidam agreftes
canorique femidei, quorum bircipidem Pandura, fylvarum arundinis enodis fiftula fibilatrix, rurejlris
Faunum tibia decuerunt. Ideo conveniunt Faunis duplices tibiae, quarum Marfyas inventor fuit, ut
Plinius obfervat, inquiens (8) : Geminas tibias Marfyas in eadem gente ( idefi Pbrigia ).
In familiis confularibus invenitur ad familiam Petroniani (9) numìfma, in quo eft ex una parte
caput Augufli, in alia vero prorfus eadem figura ac Faunus nofler fedens. E quidem credo Ha vere am-
pium (io) enormiter decipì judicantem duas tibias effe duos ligones. Ipje quidem refert fententiam Vail-
lantii, qui depingi mulierem credidit, atque veftem, cui infìdet figura nuda, animai mortuum,
fpicula vero , quae ad genua extant. Credit itaque exprimi cantabriam deviftam, animai illud
cuniculum effe mortuum, quod omnes prope Cantabri deleti fuerint, & duo exprimi fpicula, ut
in denario gentis Sulpiciae . Havercampius ipfe confutat Vaillantium , qui per esm figuravi opinatus
eft, Cantabriam deviftam exprimi &c. Ipfe autem credit melius obfervato nummo minime inveniri
animai illud, ideft cuniculum, neque fpicula, de quibus Vaillantius; ait enim: Animai illud inlpefto
nummo evanuit, ligones effe deprehenduntur, ex parte fumma planiore, & latiote, fpiculis non
conveniente. Interpretavi etiam videturfiguram ibi effe agricolae a labore quiefeentis, cum haec fubdit:
Pacato hoc maxime A. V. C. DCCXXXIV. univerfo-Oriente, recepta Armenia, Parthis ad pacem
adaftis, Indis illam ultro expetentibus, Coloniae Romanae, quae in Alia maxime hoftibus erant
oppofitae, pace quieta gaudere poterant, terras fuas fecure colere, atque feffae, nullum metuen-
tes hofìem a labore quiefeere . Is mihi fenfus huius praeclari rarique denarii effe videtur.
E:
cke'1
6f«
0
Ut,
"poi
Equidempraefentem non babeo rarijftmum bunc atque excellentem minimum ; fed quantum memoriafuppetit,
figura nuda confidens caput habet foliis coronatum alicuius plantae, ut videtur etiam afpici in Tbefauro
Morelliano incifa. Ad pedes etiam mihi vifae funt pvofe&o non ligones, fed due tibiae, ut flint adamuffim
in gemma noftva. Facile confici poffet bunc nummum fuijfe cufum in memoriam ludorum ob vifto-
riam Aftiacam fingulis quinquenniis celebratorum, ut dìcit Vaillantius de alio mtmifmate ejufdem
famìliae Petroniae, quod ex una parte fimiliter Augufti caput exbibet, ex alia lyram cum oblò chovdis.
Antiquavii, qui nummum bunc babebunt ob oculos, judicium ferre poterunt.
HER-
(1) Valde nubi arridet conjeBura , quam de Scalpton Ni-
comaebo habet Wìukclmann Defcript. p. 243. feilieet legendum
potius Nifonas, aut Niconas. /« batic rem videatur Cl. Vir.
(2) Vide Iti», de pia. verbo Nicomachus .
(3) Stofrfj. Getti, p. 6ì. (4) Lor. cit.
(?) Virgil. Aen. lib. 11. v. j66,
(<5) De Tiùiis veterani cap. ;.
(7) De Nuptiis Vbilnl. lib. 9. pag. 307.
(8) Lib. 7. cap. %6. Quae quis invencrit in vita . Dt
Tibiae ittvetitoribus vide lui. Caef. Scaligeri!!» Poetices Hi. 1.
cap. 20. pag. 77. & loatmem Meurfium de Tibiis iti Grotiov.
Antiquit. voi. 8. pag. 24J4. if feq.
(9) Morelli Tbefattr. in fami/. Petroli, tiferà E. IV.
(10) hoc. cit. pag. 315.
iS.
148 COMMENTARIA DE ANTIQU1S SCALPTORIBUS
LXXXVII.
I A U N U S.
NICOMACHI OPUS W,
In Achate Nigro incifutn •
EX DACTYLIOTHECA EQ. HIERONYMI ODAM, ROMAE.
DE celebribus quibufdam picloribus, qui Nicomachi gerebant nomen, mentiofit ab antiquis Seri*
ptoribtts (2) : Attamen baud videtur probabile, unum ex iis piBoribus fuijfe huius gemmae Scal-
ptorem, ut Bar. Stofch videtur addubitare (3); neque enim de hac in gemmis incidendis peritici
filentium Mi tenuijfent. Ei quidem ajfentior praeftantijfimum fuiffe artificem ; ideo cum eodem dicam:
fi enim exafta ejufdem imaginis lineamenta, aptamque artuum conformationem perpendas, opus
abfolutiffimum fummi artificis effe dixeris. Ego bunc artificem Vefpafiani temporibus vixijfe crederem.
Ego utar in explicatione buius gemmae verbis Cl. B. Stofch (4) . Faunus itaque fpeftatur, Ti-
gridis pelli infuìens, cauda acutifque auribus notabilis, redimitum oleaftro caput, arbore Sylve-
ftribus hifce Numinibus facra, de qua Virgilius (5).
Forte facer Fauno foliis oleafler amaris.
Vultu hilari ac ridenti attente infpicit, finiftrae manus vola mento fuppofita, cubitoque genu
innixo caput fuftinet, ac dorfum aliquantum incurvat, dexterum crus extenfum, habet, cujus
furae finiftrum pedem fupponit, inter crura duae vifuntur tibiae, ex earum genere, quas Phry-
gias vocabant, uti obfervat Bartolinus (6). Eae autem non laeves funt, fed internodiis quibufdam
ornatae , quo mufico inftrumento Faunos deleftatos fcripfit Martianus Capella (7): Quidam agreftes
canorique femidei, quorum bircipidem Pandura, fylvarum arundinis enodis fiftula fibilatrix, rurejlris
Faunum tibia decuerunt. Ideo conveniunt Faunis duplices tibiae, quarum Marfyas inventor fuit, ut
Plinius obfervat, inquiens (8) : Geminas tibias Marfyas in eadem gente ( idefi Pbrigia ).
In familiis confularibus invenitur ad familiam Petroniani (9) numìfma, in quo eft ex una parte
caput Augufli, in alia vero prorfus eadem figura ac Faunus nofler fedens. E quidem credo Ha vere am-
pium (io) enormiter decipì judicantem duas tibias effe duos ligones. Ipje quidem refert fententiam Vail-
lantii, qui depingi mulierem credidit, atque veftem, cui infìdet figura nuda, animai mortuum,
fpicula vero , quae ad genua extant. Credit itaque exprimi cantabriam deviftam, animai illud
cuniculum effe mortuum, quod omnes prope Cantabri deleti fuerint, & duo exprimi fpicula, ut
in denario gentis Sulpiciae . Havercampius ipfe confutat Vaillantium , qui per esm figuravi opinatus
eft, Cantabriam deviftam exprimi &c. Ipfe autem credit melius obfervato nummo minime inveniri
animai illud, ideft cuniculum, neque fpicula, de quibus Vaillantius; ait enim: Animai illud inlpefto
nummo evanuit, ligones effe deprehenduntur, ex parte fumma planiore, & latiote, fpiculis non
conveniente. Interpretavi etiam videturfiguram ibi effe agricolae a labore quiefeentis, cum haec fubdit:
Pacato hoc maxime A. V. C. DCCXXXIV. univerfo-Oriente, recepta Armenia, Parthis ad pacem
adaftis, Indis illam ultro expetentibus, Coloniae Romanae, quae in Alia maxime hoftibus erant
oppofitae, pace quieta gaudere poterant, terras fuas fecure colere, atque feffae, nullum metuen-
tes hofìem a labore quiefeere . Is mihi fenfus huius praeclari rarique denarii effe videtur.
E:
cke'1
6f«
0
Ut,
"poi
Equidempraefentem non babeo rarijftmum bunc atque excellentem minimum ; fed quantum memoriafuppetit,
figura nuda confidens caput habet foliis coronatum alicuius plantae, ut videtur etiam afpici in Tbefauro
Morelliano incifa. Ad pedes etiam mihi vifae funt pvofe&o non ligones, fed due tibiae, ut flint adamuffim
in gemma noftva. Facile confici poffet bunc nummum fuijfe cufum in memoriam ludorum ob vifto-
riam Aftiacam fingulis quinquenniis celebratorum, ut dìcit Vaillantius de alio mtmifmate ejufdem
famìliae Petroniae, quod ex una parte fimiliter Augufti caput exbibet, ex alia lyram cum oblò chovdis.
Antiquavii, qui nummum bunc babebunt ob oculos, judicium ferre poterunt.
HER-
(1) Valde nubi arridet conjeBura , quam de Scalpton Ni-
comaebo habet Wìukclmann Defcript. p. 243. feilieet legendum
potius Nifonas, aut Niconas. /« batic rem videatur Cl. Vir.
(2) Vide Iti», de pia. verbo Nicomachus .
(3) Stofrfj. Getti, p. 6ì. (4) Lor. cit.
(?) Virgil. Aen. lib. 11. v. j66,
(<5) De Tiùiis veterani cap. ;.
(7) De Nuptiis Vbilnl. lib. 9. pag. 307.
(8) Lib. 7. cap. %6. Quae quis invencrit in vita . Dt
Tibiae ittvetitoribus vide lui. Caef. Scaligeri!!» Poetices Hi. 1.
cap. 20. pag. 77. & loatmem Meurfium de Tibiis iti Grotiov.
Antiquit. voi. 8. pag. 24J4. if feq.
(9) Morelli Tbefattr. in fami/. Petroli, tiferà E. IV.
(10) hoc. cit. pag. 315.
iS.