DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.3577#0026
!&ftfea^v*;2&&fc
fi
t°
l$
8 COMMENTÀRI! DE ANTIQUIS SCALPT0R1BUS
LV.
I AUNUS BACCHANS
C O I M I OPUS.
Onychì incifitm .
APUD LAURENTIUM NATTE R.
AD Axeochi gemmarti alìqua jam de Faunis delibavimus(i). Nonnulla modofitbjiciemus, quae Fauno
buie Colmi convenientia videri poffunt. CI. Natter animadvertit, Baccbantes Faunos, qui paffini
in antiquis monumenti* offenduntur, omnes propemodum inconcinno corporis habitu, refupìnoque
adeo in b timer os capite fpeclari, ut vix perfpici poffit, quo patto ftent (2): hunc vero licet Bacchi
tniniftro furore aclum, non adeo tamen effe temulentum, quln puleberrimum fervet corporis babitum,
dextera tbyrfum, vafculum laeva tenentem, pellem Tigridis finiftro brachio Juftinentem, & coma attris
diffuja (3) tifa Bacchantium.
Quum miteni alìqua heic de Faunorum faltationibus fimtis adnotaturi, CI. Gorii utamur eruditione,
qui hoc traBans argumentum ita fcriptum reliquit (4). Plura faltationum genera in honorem Bacchi ce-
lebrata memorantur ab Athenaeo (5), Luciano (ó),ac Polluce (7). Praecipua vero eli: Cordacis,
Siccinnidis, Emmeliae, Telelìes, & Pyrriches; quae Pyrriche fuit longe prifea illa placidior, in
qua, eodem tefte Athenaeo (8), Bacchantes haftarum loco thyrfos geftabant faltantes, eofque
mutuo alius in alium vibrabat, ferentefque ferulas, & lampadas, res geftas Bacchi reprae-
fentabant, atque fubaclos Indos, & Penthei fupplicium . Iidem Fauni, & Bacchae afBatae
Dionylìi mimine, hac illac difeurrebant, vultumque in Caelum converfum tenebant, ut faltan-
tes ftrophen, & antiftrophen aitrorum motum imitarentur (9); crines tum Faunorum Bacchan-
tium, tum Baccharum, live Maenadum divino furore percitarum fluxi funt (io), quatiuntque
manibus vel breves ferulas, vel thyrfos, nunc minori, nunc maiori, ac valde lamio capitulo
munitos; vel mufica inftrumenta, vel crepitacula, vel Bacchicum Scyphum gerunt, ut often-
dunt gemmae II. IV. & VII. tab. 87. item VII. & IX. tab. 88. nec non IV. & V. tab. 93.
Quae quidem faltationum genera ab effitfa mulierum licentia exercebantur, qttas Inter Meffalina prin-
cipali forfait obtinet locum,de quaTacitus (11). At Meffalina non alias folutior luxu, adulto Au-
tumno
(1) Si de Faunis plura erudi tifane de/tderas , adi expojìtores
Hercul. Antiq. perilluftres voi. \. p. 81. & feq-
(2) Confitte Gori Muf. Fltr. voi. i. tab 87. ti. 7 = Ma-
nette Traité des Pierres voi 2. tab. 40. e Battoli in Lu-
cernis attt. p. 2. tab. 24. Confale in batic rem de capitis ja-
{latiane Hefc. Ant. expojìtores voi. 3. t. 39. p. 145. &c.ubi
plura digita legi.
(3) Vide Euripìd. in Helen* AB. 4. pag. 520. ». 1380. Et
bacchans coma Bacchantium.
(4) Goti Muf Fior, voi. 1. pag. 170. & feq.
(5) Atben. lib. 14. e. 12.
(6) Lucimi, de faltatione cap. 22. & 79. & etiam de Gym-
ìtaftis.
(7) Poti. lib. 4 e. 14- Defpecìebus fattati enìs ubi plura .
Qui memorai ptiìiiiì faltationem Bacchi, fed praecipua fa/ta-
lio a Xenopbotite refertur in Convivio voi. 2. p. 240 de per-
cclelri ftltatrìce : Secundum , ittquit, haec Hiatus eft circu-
lus quidam, glidiis ereftis undique plenus. Atque in Iios
gladios illa faltatrix ita proruebat, ut fupra cos evefta,
tandem in caput provolveretur. Itaque metuebant fpe-
ftatores, ne quid accideret ei, quum illa confidenter ac
tuto facerct. Quae adamufjìm ab itijìgni faltatore Gallo nun-
cupato il Turchetto Romae fatfafuut. Vide etiam Atbenaeum
Uh. 4. cap. 1. pag. 129.
(8) Atben lib. 14. e. 12. Begerus in Mttfett Brandeburgico
Faunttm Baccbantetii exbìbet exifiimans per faltus , motufque
illos vehementesfaltationis fatyricaegettus repraefentarì, quae
Jìccinnìs tiuncupatur, de qua Atben. toc. cit.
{9) Vide Saubertum de facrìfeiis veterani cap. 27. è' notas
in Tacitimi Attuai, lib. 11. pag. 203. ad ufum Delpbiui.
(io) Ovid. lib. 1. Art. Amati, v. 541.
Ecce Mimallonides fparfis in terga capillis:
Ecce leves fatyri, praevia turba Dei.
(11) Tacit. lib. 11. Aiutai, cap. 31. Vide fìs Menai. Sa-
tyr. 6. v- 6-j,
\ì>
fjN
0?
£J
[SS'
******
■ WMaq
Odefct, nel!
pre alcune <
, trattando qu-
^[on mentova
■;mt bilhnd
tinjfluio iti rami,
.sita. I mìefimi Fi
'ìùCiclo,qutiftirr>
•jfbt itile Bacca;
filmai piccoli rati
t{M,t>pormioloSc
^«WeiveFemnai,
''•mi de i
il
t mai
M
\Itl 'M7-«-7.;
^gl-Efp
C^eli ,
AjH,. 'Hi
fi
t°
l$
8 COMMENTÀRI! DE ANTIQUIS SCALPT0R1BUS
LV.
I AUNUS BACCHANS
C O I M I OPUS.
Onychì incifitm .
APUD LAURENTIUM NATTE R.
AD Axeochi gemmarti alìqua jam de Faunis delibavimus(i). Nonnulla modofitbjiciemus, quae Fauno
buie Colmi convenientia videri poffunt. CI. Natter animadvertit, Baccbantes Faunos, qui paffini
in antiquis monumenti* offenduntur, omnes propemodum inconcinno corporis habitu, refupìnoque
adeo in b timer os capite fpeclari, ut vix perfpici poffit, quo patto ftent (2): hunc vero licet Bacchi
tniniftro furore aclum, non adeo tamen effe temulentum, quln puleberrimum fervet corporis babitum,
dextera tbyrfum, vafculum laeva tenentem, pellem Tigridis finiftro brachio Juftinentem, & coma attris
diffuja (3) tifa Bacchantium.
Quum miteni alìqua heic de Faunorum faltationibus fimtis adnotaturi, CI. Gorii utamur eruditione,
qui hoc traBans argumentum ita fcriptum reliquit (4). Plura faltationum genera in honorem Bacchi ce-
lebrata memorantur ab Athenaeo (5), Luciano (ó),ac Polluce (7). Praecipua vero eli: Cordacis,
Siccinnidis, Emmeliae, Telelìes, & Pyrriches; quae Pyrriche fuit longe prifea illa placidior, in
qua, eodem tefte Athenaeo (8), Bacchantes haftarum loco thyrfos geftabant faltantes, eofque
mutuo alius in alium vibrabat, ferentefque ferulas, & lampadas, res geftas Bacchi reprae-
fentabant, atque fubaclos Indos, & Penthei fupplicium . Iidem Fauni, & Bacchae afBatae
Dionylìi mimine, hac illac difeurrebant, vultumque in Caelum converfum tenebant, ut faltan-
tes ftrophen, & antiftrophen aitrorum motum imitarentur (9); crines tum Faunorum Bacchan-
tium, tum Baccharum, live Maenadum divino furore percitarum fluxi funt (io), quatiuntque
manibus vel breves ferulas, vel thyrfos, nunc minori, nunc maiori, ac valde lamio capitulo
munitos; vel mufica inftrumenta, vel crepitacula, vel Bacchicum Scyphum gerunt, ut often-
dunt gemmae II. IV. & VII. tab. 87. item VII. & IX. tab. 88. nec non IV. & V. tab. 93.
Quae quidem faltationum genera ab effitfa mulierum licentia exercebantur, qttas Inter Meffalina prin-
cipali forfait obtinet locum,de quaTacitus (11). At Meffalina non alias folutior luxu, adulto Au-
tumno
(1) Si de Faunis plura erudi tifane de/tderas , adi expojìtores
Hercul. Antiq. perilluftres voi. \. p. 81. & feq-
(2) Confitte Gori Muf. Fltr. voi. i. tab 87. ti. 7 = Ma-
nette Traité des Pierres voi 2. tab. 40. e Battoli in Lu-
cernis attt. p. 2. tab. 24. Confale in batic rem de capitis ja-
{latiane Hefc. Ant. expojìtores voi. 3. t. 39. p. 145. &c.ubi
plura digita legi.
(3) Vide Euripìd. in Helen* AB. 4. pag. 520. ». 1380. Et
bacchans coma Bacchantium.
(4) Goti Muf Fior, voi. 1. pag. 170. & feq.
(5) Atben. lib. 14. e. 12.
(6) Lucimi, de faltatione cap. 22. & 79. & etiam de Gym-
ìtaftis.
(7) Poti. lib. 4 e. 14- Defpecìebus fattati enìs ubi plura .
Qui memorai ptiìiiiì faltationem Bacchi, fed praecipua fa/ta-
lio a Xenopbotite refertur in Convivio voi. 2. p. 240 de per-
cclelri ftltatrìce : Secundum , ittquit, haec Hiatus eft circu-
lus quidam, glidiis ereftis undique plenus. Atque in Iios
gladios illa faltatrix ita proruebat, ut fupra cos evefta,
tandem in caput provolveretur. Itaque metuebant fpe-
ftatores, ne quid accideret ei, quum illa confidenter ac
tuto facerct. Quae adamufjìm ab itijìgni faltatore Gallo nun-
cupato il Turchetto Romae fatfafuut. Vide etiam Atbenaeum
Uh. 4. cap. 1. pag. 129.
(8) Atben lib. 14. e. 12. Begerus in Mttfett Brandeburgico
Faunttm Baccbantetii exbìbet exifiimans per faltus , motufque
illos vehementesfaltationis fatyricaegettus repraefentarì, quae
Jìccinnìs tiuncupatur, de qua Atben. toc. cit.
{9) Vide Saubertum de facrìfeiis veterani cap. 27. è' notas
in Tacitimi Attuai, lib. 11. pag. 203. ad ufum Delpbiui.
(io) Ovid. lib. 1. Art. Amati, v. 541.
Ecce Mimallonides fparfis in terga capillis:
Ecce leves fatyri, praevia turba Dei.
(11) Tacit. lib. 11. Aiutai, cap. 31. Vide fìs Menai. Sa-
tyr. 6. v- 6-j,
\ì>
fjN
0?
£J
[SS'
******
■ WMaq
Odefct, nel!
pre alcune <
, trattando qu-
^[on mentova
■;mt bilhnd
tinjfluio iti rami,
.sita. I mìefimi Fi
'ìùCiclo,qutiftirr>
•jfbt itile Bacca;
filmai piccoli rati
t{M,t>pormioloSc
^«WeiveFemnai,
''•mi de i
il
t mai
M
\Itl 'M7-«-7.;
^gl-Efp
C^eli ,
AjH,. 'Hi