Bracci, Domenico Agostino: Commentaria de antiquis scalptoribus: qui sua nomina inciderunt in gemmis et cammeis cum pluribus monumentis antiquitatis ineditis, statuis, anaglyphis, gemmis (Band 2) (Florenz, 1786)

rr "~ ^tswyww ■■"■

I

■

I

rkJf a>»/jaf



■■■

58 COMMENTARI A DE ANTIQUIS SCALPT0R1BUS

LXV.

MIRCURIUS I

DIOSCORIDIS OPUS,

Carneolae incifum.
APUD HOLDERNESSE (1) UNUM EX ANGLIAE OPTIMATIBUS,

I Jufdem excellentiftìmi Artificis opus Mercur'wm alterimi babemus juvenili, laetaque oris fpecie,
petafo non alato caput opertum, finiftra manti cadiceum fuftinentem. Pedes nudi flint, nec
pinnatis talarihis ornati. Penula indutus eft non tota claufa (2), /ed ad dexterum humerum
aperta, ex qua nudum exerit brachium , manuque fttftinet pofteriorem veftis partem , quae in acutum
definii, linde flocculus dependet. Penula haec Mercurio peculiari! vifitur in pluribus antiquis majfis
vitreìs, gemmas ìmìtantibus noftri Alufei, ó" hoc numen referentibus , & in eiufdem marmoreo figno,
quod. Romae e fi cernere in Villa Farnefia, quam dicunt di Madama (3).

Clar. Marlene (4)gemmarti Mercurii ipfapenula induti refert, quod veftimentum hoc, inquit, via-
tores geftare confueverint, & ideo bunc noftrum Mercurium viatorum tutor em effe, exiftimari licei, prò ut
in Tbeocrito obfervatur (5) .

De Caducei potentia egregie Horatius (7) cecinit :

Tu pias laetis animas reponis
Sedibus, virgaque levem coerces
Aurea turbam .

Et Virgilius (7):

• Tum virgam capir, ac animas ille evocat Orco
Pallentes, alias fub triftia Tartara mittit:
Dat fomnos, adimitque, & lumina morte refignat.

Huius autem virgae hiftoria baec eft (8). Mercurius prò lyra, quam Apollini donavit, mirabilem ab
ipfo babuit virgam, qua, quum in Arcadiam iter fecijfet ferpentefque duo.r Inter fé pugnante! repe-
rirei, illorum diremit pugnam. Ex hoc virga ili a ferpentibus fuperadditis pacìs conciliatrix habita eft,
mofque inde enatus eft, ut Oratores, qui pacem hoftibus proponunt, Mer curii caduceum manibus ferentes
incedant & bine Caduceatores appellentur (9).

Gallos etiam Mercurio tributos fcìmus, propterea quod gallus Inter ammalia omnia vigilantif-
fimus habeatur, Mercuriufque mercatoribus, doBifque viris, quibus prae caeteris vigilamia opus fit

prae-

[0

1&

t V

fi

%*

p

l*

so

^ì della ft*Ti



olire a

Mere

>;.enPPri

efentan

chuonta -
«ariette (4)

. sedimento or
, tutela!
j^fcl caduceo
h m°H Eli.
I ioti li vei
lek nprh
£ itilo hfn



H U ver*

0 il ìi ricl

b$aWJt 0
Atre ut m,
£ mila mo,

ì verna



equi

Prodigio!
avario in
;'=a<WSerp

(1) Ita Winhelmami Defcription afe. p. 88.

(2) Vide Ferrari de Re vejìiaria p. 2, lib. i.p. 832. toni. 6.
Antiqua Rom. Graevii.

(3) Stofcb Geni. Ant. p. 36. Co'ifimilis noflraegemmae (la-
tita in Villa lufiìniana prope Bajìlicam Lateranenfem fpeSa-
tur, a Clar. Moutf. in fuppl. Auliq. voi. 1. tab. 37. edita

(4) Marìette Traiti des Pierre! Gravées man. 28.

(5) Theocrìt. Idyll. 15 pag. 255.

(6) Horat. lib. 1. od. io.

(7) Virgil. lib. 4. Aeneìd. v. 242.

(8) De bac virga multi multa dicunt ■ Vide Homer. Hymn.
in Mercurium v. 493, & feq & ilìad.lìb. 24. v. 343. Apol-
lodor. Bill. lib. 3. IJidor. lib 8. cap. 2. Macrob. Saturimi,
lib. I- cap. 19. Pbornut. de Nat. Deor. lib. 1. cap. 16. Fui-
geni. Mytbol. lib. 1. plura in Lilio Greg. Gira/di.

(9) Tit. Liv. Dee. 1. lib. 8. cap. 28 Dee. 4. lib. 1. cap.
48. & lib. 2. cap. 21. & lib. 7. cap. 2S.

'H*

IOi