DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.3577#0188
j7o COMMENTARI A DE ANTIQU1S SCALPTORIBUS
xcv.
I J U N I CAPUT
PHILEMONIS OPUS,
In Pa/Ia ( ut aìunt ) antiqua.
EX MUSEO STROZZIANO ROMAE,
AB eodem artifice (ut inquh Stofch (i))Fauni imago obildiano vitro infculpta eft, rugofo
vultu effi&us eft, fimo nafo, acutis auribus, ore ridenti, circa collum obvoluta eft
hinnuli pellis, ufitatum in Orgiis indumentum, unde Bacchus ipfe vsfòpiòoTertet
dicitur in Graeco Carmine (2). Caput redimitum hedera eft, arbore eidem Numini dicata.
De Bacchi comitìbus alibi fatls diximus. Ideo blc alìqua tant ammodo de hedera dicamus,
qua Fauni caput hoc redimitum apparet. Hedera procul dubìo gratijjtma fuit Baccho propter varias
rationes, de quibu$ Ovldlus(i).
Cur hedera haec cin&a eft? hedera haec gratiffima Baccho.
Hoc quoque cur ita fit dicere, nulla mora eft.
Nifiades Nymphae, puerum quaerente noverca,
Hanc frondem cunis appofuere novis.
Sei Plutarchus (4) : Bacchus porro non eo tantum nomine medicus eft habitus, quod vinum
invenit medicamentum validiflimum , & fuaviflìmum ; fed quod hederam quoque, facultate
fua vino maxime refiftentem, in honore habendam docuit, eaque Bacchantes (5) coronavit, ut
mirais a vino laederentur, hedera fuo frigore ebrietatem reftinguente (6). Hedera cura vite
est Bacchi coronamentum, teste Aitr, Olympio Neme/iano (7).
Te cano, quae gravidis ederata fronte corymbis
Vitea ferta plicas, qui comptos palmite Tigres
Ducis odoratis perfufus colla capillis,
Vera Iovis proles.
Bacchus, teste Plinio (8), primus fuit, qui hedera coronar etur. Hic do&iffimus Scriptor de hac pianta verha
faciens (9) narrai. Alexandrum vero ob raritatem, ita coronato exercitu, vi&orem ex India redihTe,
exemplo Liberi Patris, cujus Dei & nunc adornat thyrfos, galeafque etiam ac fcuta in Thraciae
pò-
(1) Geni, pag. 74-
(2) Aiitbol. Uh. I. p- 821.
(3) Ovid. Fafl. Uh. 3. v. j6f.
(4) Sympof. Uh. 3. Quaeft. s. p. 171. voi. 3.
(5) Sic etiam Nomitis Dionyfiacus lib. 14. ». 340.
BaMaridum vero phalanges irruebant, aggregatami!!
vero ,
Haec quidem vipereo caput clngebat v'inculo,
riaec vero involvebat caput odorata hedera &c.
(6) Fere idem ah Tertullianus de Corona Militis pag. 7JI.
Vide Plutarchum lib. 3. Quaeft. 1. pag. 173. De Natura He-
derae , calida ne fu , an frigida.
(7) Ecleg. 3. v. is.
(8) Plin. lib. 16. cap. 4. p. 4,2. Vide per erudita! in bulle
locum Harduinì «otas. Claudiana* de raptu Proferpinae
lib. 1. ». 16. ait.
Lenifque limul procedit Iacchus
Crinali florens Hedera
Et Seneca io Oedip. AH. 2. chor. ». 413.
Te decet vernis comam floribus cingi ,
Te caput Tyria cohibere mitra ;
Ederave mollem baccifera
Religare frantemi
Vide etiam Ovidium lib. 6. Metam. ». 600. Orpheum in Hym-
num Bacchi p. 317- *" Pbomtitum de natur. Deor. cap. 3°'
p. 210. Et apud Atheuaeum Uh. 14. p. 617, O triumphator
hedera comam vinfte. In The/auro Britannico voi. 2. p.
119. ebfervatur numi [ma, in quo Bacchi caput hedera redimi-
tum .
(9) Plin. Uh. i6\ cap. 34.
%
xcv.
I J U N I CAPUT
PHILEMONIS OPUS,
In Pa/Ia ( ut aìunt ) antiqua.
EX MUSEO STROZZIANO ROMAE,
AB eodem artifice (ut inquh Stofch (i))Fauni imago obildiano vitro infculpta eft, rugofo
vultu effi&us eft, fimo nafo, acutis auribus, ore ridenti, circa collum obvoluta eft
hinnuli pellis, ufitatum in Orgiis indumentum, unde Bacchus ipfe vsfòpiòoTertet
dicitur in Graeco Carmine (2). Caput redimitum hedera eft, arbore eidem Numini dicata.
De Bacchi comitìbus alibi fatls diximus. Ideo blc alìqua tant ammodo de hedera dicamus,
qua Fauni caput hoc redimitum apparet. Hedera procul dubìo gratijjtma fuit Baccho propter varias
rationes, de quibu$ Ovldlus(i).
Cur hedera haec cin&a eft? hedera haec gratiffima Baccho.
Hoc quoque cur ita fit dicere, nulla mora eft.
Nifiades Nymphae, puerum quaerente noverca,
Hanc frondem cunis appofuere novis.
Sei Plutarchus (4) : Bacchus porro non eo tantum nomine medicus eft habitus, quod vinum
invenit medicamentum validiflimum , & fuaviflìmum ; fed quod hederam quoque, facultate
fua vino maxime refiftentem, in honore habendam docuit, eaque Bacchantes (5) coronavit, ut
mirais a vino laederentur, hedera fuo frigore ebrietatem reftinguente (6). Hedera cura vite
est Bacchi coronamentum, teste Aitr, Olympio Neme/iano (7).
Te cano, quae gravidis ederata fronte corymbis
Vitea ferta plicas, qui comptos palmite Tigres
Ducis odoratis perfufus colla capillis,
Vera Iovis proles.
Bacchus, teste Plinio (8), primus fuit, qui hedera coronar etur. Hic do&iffimus Scriptor de hac pianta verha
faciens (9) narrai. Alexandrum vero ob raritatem, ita coronato exercitu, vi&orem ex India redihTe,
exemplo Liberi Patris, cujus Dei & nunc adornat thyrfos, galeafque etiam ac fcuta in Thraciae
pò-
(1) Geni, pag. 74-
(2) Aiitbol. Uh. I. p- 821.
(3) Ovid. Fafl. Uh. 3. v. j6f.
(4) Sympof. Uh. 3. Quaeft. s. p. 171. voi. 3.
(5) Sic etiam Nomitis Dionyfiacus lib. 14. ». 340.
BaMaridum vero phalanges irruebant, aggregatami!!
vero ,
Haec quidem vipereo caput clngebat v'inculo,
riaec vero involvebat caput odorata hedera &c.
(6) Fere idem ah Tertullianus de Corona Militis pag. 7JI.
Vide Plutarchum lib. 3. Quaeft. 1. pag. 173. De Natura He-
derae , calida ne fu , an frigida.
(7) Ecleg. 3. v. is.
(8) Plin. lib. 16. cap. 4. p. 4,2. Vide per erudita! in bulle
locum Harduinì «otas. Claudiana* de raptu Proferpinae
lib. 1. ». 16. ait.
Lenifque limul procedit Iacchus
Crinali florens Hedera
Et Seneca io Oedip. AH. 2. chor. ». 413.
Te decet vernis comam floribus cingi ,
Te caput Tyria cohibere mitra ;
Ederave mollem baccifera
Religare frantemi
Vide etiam Ovidium lib. 6. Metam. ». 600. Orpheum in Hym-
num Bacchi p. 317- *" Pbomtitum de natur. Deor. cap. 3°'
p. 210. Et apud Atheuaeum Uh. 14. p. 617, O triumphator
hedera comam vinfte. In The/auro Britannico voi. 2. p.
119. ebfervatur numi [ma, in quo Bacchi caput hedera redimi-
tum .
(9) Plin. Uh. i6\ cap. 34.
%