DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Six, Jan: Wie is het meisje in den hoenderhof van Steen in het Mauritshuis?
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17412#0106
94
»One negrohead does not make a queen" zeide mij Tadema eens om
te verklaren waarom hij de compositie van zijn Cleopatra gewijzigd had,
maar Steen, onze grootste meester in het uitdrukken van gemoedsaan-
doeningen, heeft in de houding en op het gelaat van die twee mannen dal
weten te leggen wat dit kind tot een vorstentelg stempelt.
Onlangs had ik mij zeiven voor de zooveelste maal weer deze vraag
gesteld zonder een oplossing te kunnen vinden, toen ik een uur later op
het Koninklijk Penningkabinet met een geheel ander doel de iye-eeuwsche
medailles, die daar zijn tentoongesteld, doorkeek en plotseling naast elkander
driemaal dit meisje meende te herkennen. Dit bleek evenwel geen meisje
te zijn maar Willem III nog in meisjeskleeren. Nu deed zich de vraag voor
die ik aan de lezers van het bulletin wil voorleggen : of niet ook in de
schilderij van Steen Willem III afgebeeld is r
Er rezen voor mij eerst bezwaren. De medaille is van 1654 door P.
van Abeele gedreven 1) en wel in spiegelbeeld vrijelijk gevolgd naar het
geschilderde portret van Hanneman :-) van het zelfde jaar. die den prins
geheel in meisjeskleeren met lange rokken laat zien. Hij was toen echter nog
geen vier jaar oud — hij is 14 November 1650 geboren — en de schilderij
van Steen is van 1660. Dat hij op de eerste nog in meisjeskleeren liep
bewijst dus weinig voor de tweede.
Toch geloof ik nog de gestelde vraag bevestigend te mogen beant-
woorden.
Het aardige, meisjesachtige gezichtje dat Hanneman, van Abeele en de
gelijktijdige prenten ons leeren kennen en dat zoozeer gelijkt op het blonde
jongenskopje van Rembrandt;5) dat als Willem III gold, tot men er ook
alweer een Titus in moest zien, van wien het niets heeft, dat meisjesachtige
gezichtje, zeg ik, vinden wij nog terug op de medaille, ook van P. van
Abeele4) van 1650. Toch draagt de Prins, in profiel afgebeeld, daar een
helm met veerenbos en een Romeinsch imperatorenpantser.
Van meer belang is nog de schilderij van Cornelis Janson van Ceulen 5)
van 1658. waar wij een knaap van 7 (of 8) jaar oud met een lijdend
gezichtje en ernstige oogen zien staan droomen. wat een vergelijking met
het oolijke bakkesje van Steen zeer moeilijk maakt. Maar de eene uit-
drukking sluit bij een kind de andere zeker niet uit. En de omtrek van
het gelaat, de vorm van den neus, maar vooral de lange bovenlip blijven
1) van Loon, II, p. 387 en 388.
2) In het bezit van Z. M. den Keizer van Duitschland. Oranje-Nassau-Galerij
PI. 49-
3) In het bezit van Earl Spencer. Bode VI p. 113 n° 440.
4) van Loon, II, 423. Oranje-Penningen PI. IV. 301. Cat. Penningkabinet,
PI. XIII, 863.
5) In het bezit van Z. M. den Koning van Engeland. Oranje-Nassou-Galerij
PI. 56.
»One negrohead does not make a queen" zeide mij Tadema eens om
te verklaren waarom hij de compositie van zijn Cleopatra gewijzigd had,
maar Steen, onze grootste meester in het uitdrukken van gemoedsaan-
doeningen, heeft in de houding en op het gelaat van die twee mannen dal
weten te leggen wat dit kind tot een vorstentelg stempelt.
Onlangs had ik mij zeiven voor de zooveelste maal weer deze vraag
gesteld zonder een oplossing te kunnen vinden, toen ik een uur later op
het Koninklijk Penningkabinet met een geheel ander doel de iye-eeuwsche
medailles, die daar zijn tentoongesteld, doorkeek en plotseling naast elkander
driemaal dit meisje meende te herkennen. Dit bleek evenwel geen meisje
te zijn maar Willem III nog in meisjeskleeren. Nu deed zich de vraag voor
die ik aan de lezers van het bulletin wil voorleggen : of niet ook in de
schilderij van Steen Willem III afgebeeld is r
Er rezen voor mij eerst bezwaren. De medaille is van 1654 door P.
van Abeele gedreven 1) en wel in spiegelbeeld vrijelijk gevolgd naar het
geschilderde portret van Hanneman :-) van het zelfde jaar. die den prins
geheel in meisjeskleeren met lange rokken laat zien. Hij was toen echter nog
geen vier jaar oud — hij is 14 November 1650 geboren — en de schilderij
van Steen is van 1660. Dat hij op de eerste nog in meisjeskleeren liep
bewijst dus weinig voor de tweede.
Toch geloof ik nog de gestelde vraag bevestigend te mogen beant-
woorden.
Het aardige, meisjesachtige gezichtje dat Hanneman, van Abeele en de
gelijktijdige prenten ons leeren kennen en dat zoozeer gelijkt op het blonde
jongenskopje van Rembrandt;5) dat als Willem III gold, tot men er ook
alweer een Titus in moest zien, van wien het niets heeft, dat meisjesachtige
gezichtje, zeg ik, vinden wij nog terug op de medaille, ook van P. van
Abeele4) van 1650. Toch draagt de Prins, in profiel afgebeeld, daar een
helm met veerenbos en een Romeinsch imperatorenpantser.
Van meer belang is nog de schilderij van Cornelis Janson van Ceulen 5)
van 1658. waar wij een knaap van 7 (of 8) jaar oud met een lijdend
gezichtje en ernstige oogen zien staan droomen. wat een vergelijking met
het oolijke bakkesje van Steen zeer moeilijk maakt. Maar de eene uit-
drukking sluit bij een kind de andere zeker niet uit. En de omtrek van
het gelaat, de vorm van den neus, maar vooral de lange bovenlip blijven
1) van Loon, II, p. 387 en 388.
2) In het bezit van Z. M. den Keizer van Duitschland. Oranje-Nassau-Galerij
PI. 49-
3) In het bezit van Earl Spencer. Bode VI p. 113 n° 440.
4) van Loon, II, 423. Oranje-Penningen PI. IV. 301. Cat. Penningkabinet,
PI. XIII, 863.
5) In het bezit van Z. M. den Koning van Engeland. Oranje-Nassou-Galerij
PI. 56.