Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond [Hrsg.]: Bulletin van den Nederlandschen Oudheidkundigen Bond (6.1905)

i65

midden der gothische houtsculpture, zullen zij het publiek misschien
wonderlijk aandoen. Het effect dat van hen uitgaat moet door meerdere
gesteund en versterkt worden, om nuttig te kunnen werken. Ik hoop spoedig
nieuwe aankoopen in deze richting te kunnen vermelden.

A. Pit.

De schilderij van Vroom in het Rijksmuseum, N3. 2604.

Daartoe aangespoord door Jhr. B. W. F. van Riemsdijk, geef ik hier
in het kort eenige mededeelingen betreffende bovengenoemd schilderstuk,
dat ten onrechte tot dusver steeds is omschreven als:

»Het Zeegevecht voor Gibraltar, 26 April 1607."

Op 27 Juni werden in de veiling, gehouden in »De Brakke Grond"
door de heeren Frederik Muller en Co, voor het Rijk aangekocht de
schilderijen van Vroom en Willaerts, welke beide voorstellingen gaven van
den slag van Gibraltar en die langen tijd in bruikleen waren gegeven aan
het museum te Haarlem. Toen ik het voorrecht had deze beide schilderijen
in het Rijksmuseum te bezichtigen, — onder gunstige omstandigheden,
want zij hadden een heilzame verjongingskuur ondergaan, — kwam het
vanzelf ter sprake dat het museum thans, zoowel van Vroom als van
Willaerts, twee stukken bezit die den slag van Gibraltar in beeld brengen.

Deze opmerking gaf mij aanleiding tot een onderlinge vergelijking van
de vier stukken, twee aan twee. Het groote verschil in de voorstelling van
de beide Vrooms sprong in het oog, en aangezien de verschillende jour-
nalen van den slag van Gibraltar geen melding maken van een episode als
op het stuk Nr. 2604 is voorgesteld, moest dit twijfel wekken aan de
omschrijving. Wat meer zegt, van galeien is in het geheel geen sprake,
hetgeen ook zeer duidelijk is, want de geringe slagvaardigheid dezer vaar-
tuigen was toen reeds overtuigend gebleken en in 1607 waren ze althans
in Europa niet meer in gebruik.

Kortom, het hier voorgestelde wapenfeit moest van ouderen datum zijn
en Gibraltar was uitgesloten. Het eigenlijke onderwerp van het stuk is:
het overzeilen van twee galeien door Nederlandsche schepen. Aangezien
een dergelijk feit in 's lands historie, in een enkel geval, duidelijk staat
vermeld, kan er geen twijfel meer zijn aan hetgeen de schilder heeft
willen uitdrukken.

In het jaar 1602 was Don Frederik Spinola. — broeder van den meer
bekenden legeraanvoerder, — naar Spanje gegaan om acht nieuwe galeien
te halen, ter versterking van de flottielje, die hij in Sluis had samen-
gebracht. De verbonden Engelschen en Hollanders waren op de hoogte en
maakten zich gereed om iets tegen dit aanvulling-seskader te ondernemen.
De Hollandsche schepen stonden onder bevel van Obdam, de Engel-
schen onder Sir Robert Mansel. Faatstgenoemde kruiste met twee groote