DOI issue:
Nr. 4
DOI article:Korte mededeelingen
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19800#0232
merkwaardige beeldwerken verkeerden, bij welke uitwendig verval met inwendige gebreken
gepaard ging, noopte tot ingrijpende maatregelen om te voorkomen, dat binnen een
afzienbaren tijd de vormen geheel verdwenen zouden zijn. Bij de herstelling dezer reliefs
zijn alle voorzieningen getroffen, welke voor de uitvoering van dusdanig werk noodzakelijk
zijn. Na op het oorspronkelijke stuk te zijn bijgeboetseerd, waartoe de vóór ongeveer
25 jaren vervaardigde gipsafgietsels dezer beeldhouwwerken belangrijke aanwijzingen
verschaften en daarna in gips te zijn afgedrukt, werden de slechte gedeelten uitgebroken
en door nieuw vervangen; de bewerking hiervan geschiedde eveneens ter plaatse.
Een der frontaalvullingen kan met uitzondering van een enkel sterk verweerd gedeelte
behouden blijven, terwijl de andere noodwendig vernieuwd moeten worden. De afgenomen
stukken zijn in een der bouwloodsen opgesteld en hierdoor tegen verder verval behoed.
Tevens is een aanvang gemaakt met de vervaardiging van gipsafgietsels van alle
beeldhouwwerken welke zich aan de frontalen van het nog niet hersteld gedeelte van het
kerkgebouw bevinden. Van de reeds gemaakte afdrukken zullen duplicaten ter plaatsing
in het rijksmuseum te Amsterdam worden afgestaan.
Mannheim. Een Friesche torenklok te Mannheim. — Te Mannheim, in den toren der
Konkordienkirche, hangt een klok, in 1663 door Jurjen Balthasar te Leeuwarden gegoten
voor den toren te Berlikum in Friesland. Hoe die daar gekomen is vertelt Mr. P. C. J.
A. Boeles in een belangrijk opstel, opgenomen in de 2de aflevering van het 21ste deel
1911 van »De Vrije Fries”. In 1777 heeft men de kerk en den toren te Berlikum, waarin
de klok hing, afgebroken. De klok stond nog tot 1798 op het kerkhof en werd toen
verkocht voor ƒ997 en 7 stuivers, blijkens een uitvoerige, in het kerkeboek bewaard
gebleven rekening.
Mannheim had met het bombardement van 1795 zijn toren en zijn klokken ver-
loren en kon bij den wederopbouw uitstekend een klok als de Berlikumsche gebruiken.
Een goede afbeelding der klok versiert het opstel, waarin ook uitvoerig is vermeld,
welke wapens, opschriften enz. er op te zien zijn.
Schoonhoven. — Elders in dit nummer vindt men de motie afgedrukt die de Alge-
meene Vergadering van onzen Bond aannam om te protesteeren tegen de voorgenomen
overdracht door de Gemeente aan den Kerkeraad van den bekenden Kerktoren der stad.
Deze motie is ter kennis van den Gemeenteraad gebracht, die ook van verscheidene
andere vereenigingen gelijksoortige adressen had ontvangen. Deze adressen hebben uit-
gewerkt dat per slot de Gemeenteraad het afstaan van den Kerktoren afstemde. Daarmede
zal dus ook wel de afbraak der kerk zijn voorkomen.
Stavenisse. — De door Rombout Verhuist gebeeldhouwde graftombe van Jeronimus
van Tuyl van Serooskerke (± 1669), die niettegenstaande eene herstelling van 25 jaren
geleden weder herstelling behoeft doordat de kelder onder de kapel zoo bijzonder vochtig
221
gepaard ging, noopte tot ingrijpende maatregelen om te voorkomen, dat binnen een
afzienbaren tijd de vormen geheel verdwenen zouden zijn. Bij de herstelling dezer reliefs
zijn alle voorzieningen getroffen, welke voor de uitvoering van dusdanig werk noodzakelijk
zijn. Na op het oorspronkelijke stuk te zijn bijgeboetseerd, waartoe de vóór ongeveer
25 jaren vervaardigde gipsafgietsels dezer beeldhouwwerken belangrijke aanwijzingen
verschaften en daarna in gips te zijn afgedrukt, werden de slechte gedeelten uitgebroken
en door nieuw vervangen; de bewerking hiervan geschiedde eveneens ter plaatse.
Een der frontaalvullingen kan met uitzondering van een enkel sterk verweerd gedeelte
behouden blijven, terwijl de andere noodwendig vernieuwd moeten worden. De afgenomen
stukken zijn in een der bouwloodsen opgesteld en hierdoor tegen verder verval behoed.
Tevens is een aanvang gemaakt met de vervaardiging van gipsafgietsels van alle
beeldhouwwerken welke zich aan de frontalen van het nog niet hersteld gedeelte van het
kerkgebouw bevinden. Van de reeds gemaakte afdrukken zullen duplicaten ter plaatsing
in het rijksmuseum te Amsterdam worden afgestaan.
Mannheim. Een Friesche torenklok te Mannheim. — Te Mannheim, in den toren der
Konkordienkirche, hangt een klok, in 1663 door Jurjen Balthasar te Leeuwarden gegoten
voor den toren te Berlikum in Friesland. Hoe die daar gekomen is vertelt Mr. P. C. J.
A. Boeles in een belangrijk opstel, opgenomen in de 2de aflevering van het 21ste deel
1911 van »De Vrije Fries”. In 1777 heeft men de kerk en den toren te Berlikum, waarin
de klok hing, afgebroken. De klok stond nog tot 1798 op het kerkhof en werd toen
verkocht voor ƒ997 en 7 stuivers, blijkens een uitvoerige, in het kerkeboek bewaard
gebleven rekening.
Mannheim had met het bombardement van 1795 zijn toren en zijn klokken ver-
loren en kon bij den wederopbouw uitstekend een klok als de Berlikumsche gebruiken.
Een goede afbeelding der klok versiert het opstel, waarin ook uitvoerig is vermeld,
welke wapens, opschriften enz. er op te zien zijn.
Schoonhoven. — Elders in dit nummer vindt men de motie afgedrukt die de Alge-
meene Vergadering van onzen Bond aannam om te protesteeren tegen de voorgenomen
overdracht door de Gemeente aan den Kerkeraad van den bekenden Kerktoren der stad.
Deze motie is ter kennis van den Gemeenteraad gebracht, die ook van verscheidene
andere vereenigingen gelijksoortige adressen had ontvangen. Deze adressen hebben uit-
gewerkt dat per slot de Gemeenteraad het afstaan van den Kerktoren afstemde. Daarmede
zal dus ook wel de afbraak der kerk zijn voorkomen.
Stavenisse. — De door Rombout Verhuist gebeeldhouwde graftombe van Jeronimus
van Tuyl van Serooskerke (± 1669), die niettegenstaande eene herstelling van 25 jaren
geleden weder herstelling behoeft doordat de kelder onder de kapel zoo bijzonder vochtig
221