Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (28.1966)

YLADAS DREMA

z drugiego listu tegoż M. Wińskiego z dn. 29 sierpnia
1796 r.: „Dom Professorów Podwydziałowych zaiętym
zostanie na Skarb idą. na Sale sądowe dla maiących
się otworzyć Gubernii [...] bo iak tylko JWP. Gucewicz
przybędzie, natychmiast Domu tego reperacya czyli
inaczey transformacya rozpocznie się”23.
Poprzednio jednak, jak wiadomo, był Gucewicz
„Professorem Matematyki w Korpusie Inżynierów”,
jak jest tytułowany w „opisaniu windy” jego wy-
nalazku w 1792 r.24 W roku następnym zaś, jak
wykazuje „Specyfikacya Rysunków Ręcznych i Pol-
nych własnej Roboty Na Sali Korpusu Inżynierów
W° Xa Litewskiego w dniu 21 grudnia 1793”z5, pro-
wadził on tam: „Kurs Architektury Gucewicza”, „Kurs
Gucewicza Topografii” i „Kurs Gucewicza Geografii”,
rysunki zaś każdego kursu były prowadzone w od-
dzielnym „sexternie”. Te same obowiązki pełnił Guce-
wicz i w 1795 r., jak świadczy jego tytuł w podpisie
pod „skazką”, podaną przez niego w dn. 25 listopada
1795 r. z folwarku Laur: „Wawrzyniec Syn Symona
Montrym Gucewicz Pułk: bywszych W. Lit. Professor
w Szkole Art. Litt. Inżen: Topografii, Geografii
y Architektury” 2S 26.
Od dnia 23 października 1798 r. z powodu choroby
Gucewicza, lekcje architektury prowadził jego adiunkt
Michał Anioł Szulc, który natychmiast po śmierci
Gucewicza po przeprowadzeniu egzaminu konkurso-
wego został zatwierdzony kierownikiem katedry archi-
tektury cywilnej i militarnej przez gubernatora Fry-
zela w dniu 10 lutego 1799 r.27 i pozostawał w tych
obowiązkach przez 14 lat aż do śmierci w dniu
8 czerwca 1812 r. (Odnaleziony bardzo obfity materiał
archiwalny co do osoby, twórczości architektonicznej
oraz działalności pedagogicznej M. A. Szulca w Uni-
wersytecie Wileńskim wystarczy do oddzielnego mono-
graficznego opracowania, jak i stosunku do jego na-
stępcy na tejże katedrze — Karola Podczaszyńskiego.
Dlatego w niniejszym artykule ograniczam się jedy-
nie do wzmianki informacyjnej).
Wobec kilku nieszczęśliwych wypadków w bu-
dowlach, którymi kierował M. Szulc i wobec urzędo-
23 Tamże, list, nr 34.
24 VUB, DC-22. Opisanie Topograficzne Gabinetu Fi-
zycznego SGL, p. 65; — VUB, DC-23, p. 223. Była to winda
do podnoszenia materiałów budowlanych na wysokie mury
w czasie budowy katedry wileńskiej. Model tej windy znaj-
dował się w gabinecie machin na wydziale nauk fizycznych.
25 VUB, HC-129.
26 Bibl. Jagiellońska, N. 6121, k. 52v.

wego zakazu wykonywania przez niego nadal obowiąz-
ków kierowania takimi pracami, rektor uniwersytetu
nosił się z zamiarem zastąpienia Szulca na stanowisku
kierownika katedry architektury innym architektem.
13 grudnia 1811 Jan Śniadecki w liście do kuratora
A. Czartoryskiego pisze:
„Sam żałuję, żem niemógł przywieść do skutku
proiektu sprowadzenia JP. Aignera do Wilna. Przy-
jechawszy z Puław widząc Ministra nie ze wszystkiem
w początku nam sprzyiaiącego, niechciałem się wysta-
wiać na odmówienie propozycyi, którą możeby byli
przerobili na sprowadzenie Architekta ze stolicy.
Dziś wszystko skończone, plany przyięte od Ministra
i oddane JW. Pusłowskiemu. [...] Racz JOWX Mści
wyrobić od Ministra uwolnienie P. Szulca od inter-
dyktu: iużem do tego wszystko przygotował, bom
całą sprawę Ministrowi opisał, wytykaiąc zrzodło,
z którego wypadła” 28.
Po tragicznym zgonie M. Szulca w 1812 r. Jan
Śniadecki w piśmie do kuratora z dn. 5/17 kwiet-
nia 1813 r. pisze:
„[...] Szulc [...] pomarli. [...] Trzebaby nam koniecz-
nie na Architekturę Profesora, ale koniecznie Polaka,
bo z cudzoziemców, iakom to dawno przepowiadał,
mało pociechy, a dużo wydatku i przykrości” 29.
Po śmierci M. A. Szulca katedra architektury
wakowała aż do r. 1816, kiedy to po powrocie z Pe-
tersburga, a przed swoim wojażem do Francji i Włoch
Karol Podczaszyński w ciągu jednego roku akademic-
kiego od 10.XII.1816 do 30.VI.1817 wykładał architek-
turę cywilną, ale przez następne dwa lata jego woja-
żu zagranicznego znowu w wykładach nastąpiła przer-
wa. Dopiero powróciwszy do kraju z wojażu w 1819 r.
został na stałe mianowany kierownikiem katedry
architektury i pozostał na tym stanowisku aż do
dn. 3 stycznia 1833 r.30
W okresie od dnia 23 kwietnia 1814 r. do dnia
23 października 1819 r. robotami budowlanymi i archi-
tektonicznymi Uniwersytetu Wileńskiego kierował
Józef Poussier i otrzymywał rocznie 300 rb. sr.31
27 VUB, DC-125. Korespondencja Generał Gubernatora
Litewskiego do Kom. Eduk. Lit., npg.
28 VUB, akta B-66. Kopiariusz listów Jana Śniadeckiego
1811—1814. Tom VI, dokument 3405, s. 9.
29 Tamże, s. 145.
30 VUB, DC-176. Poliński, Notaty biograficzne, npg.
31 VUB, DC-32. Sprawozdania rektora kuratorowi, p. 510,
511, 513; — VUB, BC-176. Poliński, Notaty biograficzne, npg.