DOI Artikel:
Nawrocki, Konrad: "Rzeźba elbląska około 1500 roku" w Muzeum w Elblągu, czerwiec-wrzesień 1998
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.49352#0452
438
KONRAD NAWROCKI
Warszawa
,,Rzeźba elbląska około 1500 roku”
w Muzeum w Elblągu, czerwiec-wrzesień 1998*
Niezwykła aktywność elbląskiego ośrodka
rzeźbiarskiego przypadająca na 1. ćwierć
XVI wieku jest jednym z najciekawszych
zjawisk w sztuce gotyku i renesansu zarówno w obu
częściach Prus czy Królestwie Polskim, jak i na ca-
łym pobrzeżu Morza Bałtyckiego. Mistrzowie z El-
bląga nie tylko stworzyli dzieła wybitne, lecz także
w udany sposób łącząc różne, w tym najśmielsze
wzory, wykreowali własny, specyficzny styl. Pozwa-
la to na pewne określenie jako „elbląskie” rzeźb —
będących niegdyś przedmiotem eksportu, później
również „wędrujących” - niezależnie od miejsca ich
znalezienia.
Gotyckie dzieła mistrzów z Elbląga przetrwały
zagładę miasta, lecz rozproszone, niekiedy zagubio-
ne, przechowywane w różnych miejscach bez okre-
ślenia proweniencji, dają nikłe wyobrażenie o
świetności tego ośrodka artystycznnego. Na tym
większą uwagę i uznanie zasługuje zorganizowana
przez Muzeum w Elblągu wystawa Rzeźba elbląska
około 1500 roku, eksponowana zarówno w salach
Muzeum, jak i w kościele, dziś katedralnym, pw. św.
Mikołaja. Zgromadziła ona obiekty stanowiące nie-
gdyś 17 zespołów, obok w miarę kompletnie zacho-
wanych ołtarzy - pochodzące z nich fragmenty, w
sumie licząc oddzielnie 60 rzeźb, płaskorzeźb, herm
i predellę. W kilku wypadkach po raz pierwszy po
wielu latach spotkały się na wystawie rozdzielone
fragmenty - np. św. Barbara i szafa z płaskorzeźba-
mi ołtarza głównego z kościoła Mariackiego w El-
blągu. Skalę tego udanego przedsięwzięcia obrazuje
fakt, że oprócz dzieł znajdujących się w Elblągu po-
kazano na rzeźby z czterech innych muzeów.
*Rzeźba elbląska około 1500 roku. Katalog wystawy,
czerwiec-wrzesień 1998. Wstęp K. Arbart, tekst i noty ka-
talogowe W. Rynkiewicz-Domino. Muzeum w Elblągu,
1998, ss. 53, il. 58 i IV tabl. barwne.
1. Figura św. Katarzyny z kościoła w Lipowinie
k. Braniewa
1. Effigy of St. Catherine from the church at
Lipowina (Lindenau), near Braniewo
(Braunsberg)
KONRAD NAWROCKI
Warszawa
,,Rzeźba elbląska około 1500 roku”
w Muzeum w Elblągu, czerwiec-wrzesień 1998*
Niezwykła aktywność elbląskiego ośrodka
rzeźbiarskiego przypadająca na 1. ćwierć
XVI wieku jest jednym z najciekawszych
zjawisk w sztuce gotyku i renesansu zarówno w obu
częściach Prus czy Królestwie Polskim, jak i na ca-
łym pobrzeżu Morza Bałtyckiego. Mistrzowie z El-
bląga nie tylko stworzyli dzieła wybitne, lecz także
w udany sposób łącząc różne, w tym najśmielsze
wzory, wykreowali własny, specyficzny styl. Pozwa-
la to na pewne określenie jako „elbląskie” rzeźb —
będących niegdyś przedmiotem eksportu, później
również „wędrujących” - niezależnie od miejsca ich
znalezienia.
Gotyckie dzieła mistrzów z Elbląga przetrwały
zagładę miasta, lecz rozproszone, niekiedy zagubio-
ne, przechowywane w różnych miejscach bez okre-
ślenia proweniencji, dają nikłe wyobrażenie o
świetności tego ośrodka artystycznnego. Na tym
większą uwagę i uznanie zasługuje zorganizowana
przez Muzeum w Elblągu wystawa Rzeźba elbląska
około 1500 roku, eksponowana zarówno w salach
Muzeum, jak i w kościele, dziś katedralnym, pw. św.
Mikołaja. Zgromadziła ona obiekty stanowiące nie-
gdyś 17 zespołów, obok w miarę kompletnie zacho-
wanych ołtarzy - pochodzące z nich fragmenty, w
sumie licząc oddzielnie 60 rzeźb, płaskorzeźb, herm
i predellę. W kilku wypadkach po raz pierwszy po
wielu latach spotkały się na wystawie rozdzielone
fragmenty - np. św. Barbara i szafa z płaskorzeźba-
mi ołtarza głównego z kościoła Mariackiego w El-
blągu. Skalę tego udanego przedsięwzięcia obrazuje
fakt, że oprócz dzieł znajdujących się w Elblągu po-
kazano na rzeźby z czterech innych muzeów.
*Rzeźba elbląska około 1500 roku. Katalog wystawy,
czerwiec-wrzesień 1998. Wstęp K. Arbart, tekst i noty ka-
talogowe W. Rynkiewicz-Domino. Muzeum w Elblągu,
1998, ss. 53, il. 58 i IV tabl. barwne.
1. Figura św. Katarzyny z kościoła w Lipowinie
k. Braniewa
1. Effigy of St. Catherine from the church at
Lipowina (Lindenau), near Braniewo
(Braunsberg)