DOI article:
Artykuły i komunikaty
DOI article:Targosz-Kretowa, Karolina: Ogród w teatrze i teatr w ogrodzie: krąg dworu polskiego XVII wieku i źródła jego inspiracji
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.49351#0119
Ogród w teatrze i teatr w ogrodzie. Krąg dworu polskiego XVII wieku
113
7. Pożar pałacu Alcyny na feście Les plaisirs de 1 Tle enchantee
w ogrodach Wersalu 1664, rycina Israel Silvestre
7. Burning down of Alcines Pałace at thefete Les plaisirs
de 1’Ile enchantee in the gardens at Versailles in 1664,
print by Israel Silvestre
Repr wg/after N. Decugis, S. Reymond,
Le decor de theatre en France du Moyen-Age a 1925. Paris 1925
prowizoryczną salę przykrytą płótnami. Wielki prostokątny łuk sceniczny obrzeżał widok
na część sceniczną. Tworzył ją dalszy ciąg alei, z majaczącym w oddali, przygotowanym
na dzień następny pałacem Alcyny. Widzowie przedstawienia byli tu jakby wszyscy gość-
mi Rogera i królowej-czarodziejki.
Trzeciego dnia, 9 maja, widownia półkolista, z baldachimem pośrodku dla najznacz-
niejszych gości, usytuowana została na tej samej osi, przed stawem (późniejszym base-
nem Apollma) z trzema wysepkami. Na środkowej wzniesiono pałac (konstrukcję piro-
techniczną), na bocznych ustawiono malowane parawany. Na rozpoczęcie spektaklu
Alcyna z dwoma towarzyszkami podpłynęły na wielorybach do brzegu stawu, blisko wi-
downi (il. 6). Wieloryby były atrapami, ale tak udanymi, że wielu poczytywało je za wielo-
ryby prawdziwe. Aktorki odśpiewały pochwały królowej-matki. Następnie rozpoczął się
balet - Ballet du Palais d’Alcine, złożony z sześciu wejść. Po mm dopiero pojawiała się
Melissa, która włożywszy na palec Rogerowi czarodziejski pierścień, wyzwoliła go
z mocy Alcyny. Wtedy to wypuszczone ognie sztuczne trysnęły w niebo niezliczoną ilo-
ścią łuków i serpentyn, odbijając się w lustrze wody, opadając i gasnąc w niej, jak to
przedstawia ostatnia rycina Silvestre’a (il. 7).
W ten sposób, tak jak zapowiadał książę d’Enghien, po opadnięciu dymów, rzeczywi-
ście me pozostało nic prócz naturalnego otoczenia ogrodowego i pałac czarodziejki real-
nie przestał istnieć. Wszystkie te trzy najważniejsze imprezy odbywały się wieczorem
i nocą, przy sprzyjającej majowej pogodzie, w oświetleniu pochodni i ustawionych spe-
cjalnych „machin” - ogromnych świeczników, wmontowanych w grupy drzew. Sztuczne
dekoracje (pałac, wieloryby, parawany) wkomponowane zostały w widoki perspektywicz-
ne rzeczywistego ogrodu, uformowanego prawdziwymi drzewami, z wodnym lustrem sta-
wu, z efektami prawdziwego, choć pirotechniką kontrolowanego ognia.
113
7. Pożar pałacu Alcyny na feście Les plaisirs de 1 Tle enchantee
w ogrodach Wersalu 1664, rycina Israel Silvestre
7. Burning down of Alcines Pałace at thefete Les plaisirs
de 1’Ile enchantee in the gardens at Versailles in 1664,
print by Israel Silvestre
Repr wg/after N. Decugis, S. Reymond,
Le decor de theatre en France du Moyen-Age a 1925. Paris 1925
prowizoryczną salę przykrytą płótnami. Wielki prostokątny łuk sceniczny obrzeżał widok
na część sceniczną. Tworzył ją dalszy ciąg alei, z majaczącym w oddali, przygotowanym
na dzień następny pałacem Alcyny. Widzowie przedstawienia byli tu jakby wszyscy gość-
mi Rogera i królowej-czarodziejki.
Trzeciego dnia, 9 maja, widownia półkolista, z baldachimem pośrodku dla najznacz-
niejszych gości, usytuowana została na tej samej osi, przed stawem (późniejszym base-
nem Apollma) z trzema wysepkami. Na środkowej wzniesiono pałac (konstrukcję piro-
techniczną), na bocznych ustawiono malowane parawany. Na rozpoczęcie spektaklu
Alcyna z dwoma towarzyszkami podpłynęły na wielorybach do brzegu stawu, blisko wi-
downi (il. 6). Wieloryby były atrapami, ale tak udanymi, że wielu poczytywało je za wielo-
ryby prawdziwe. Aktorki odśpiewały pochwały królowej-matki. Następnie rozpoczął się
balet - Ballet du Palais d’Alcine, złożony z sześciu wejść. Po mm dopiero pojawiała się
Melissa, która włożywszy na palec Rogerowi czarodziejski pierścień, wyzwoliła go
z mocy Alcyny. Wtedy to wypuszczone ognie sztuczne trysnęły w niebo niezliczoną ilo-
ścią łuków i serpentyn, odbijając się w lustrze wody, opadając i gasnąc w niej, jak to
przedstawia ostatnia rycina Silvestre’a (il. 7).
W ten sposób, tak jak zapowiadał książę d’Enghien, po opadnięciu dymów, rzeczywi-
ście me pozostało nic prócz naturalnego otoczenia ogrodowego i pałac czarodziejki real-
nie przestał istnieć. Wszystkie te trzy najważniejsze imprezy odbywały się wieczorem
i nocą, przy sprzyjającej majowej pogodzie, w oświetleniu pochodni i ustawionych spe-
cjalnych „machin” - ogromnych świeczników, wmontowanych w grupy drzew. Sztuczne
dekoracje (pałac, wieloryby, parawany) wkomponowane zostały w widoki perspektywicz-
ne rzeczywistego ogrodu, uformowanego prawdziwymi drzewami, z wodnym lustrem sta-
wu, z efektami prawdziwego, choć pirotechniką kontrolowanego ognia.