DOI article:
Artykuły i komunikaty
DOI article:Sokół, Lech: Watteau, Marivaux, fêtes galantes, czyli co może się wydarzyć w ogrodzie?
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49351#0134
128
Lech Sokół
2. Antoine Watteau, Mezetin,
ol. pł.,The Metropolitan Museum
ofArt, Nowy Jork
2. Antoine Watteau, Mezetin,
oil on canvas, The Metropolitan
Museum ofArt, New York
ducha komizmu, me dającego się łatwo okiełznać, nieprzewidywalnego i wolnego, a więc
- od niepamiętnych czasów - podejrzanego. Dramat i teatr oficjalny jest wówczas coraz
bardziej sentymentalny i dydaktyczny, nieoficjalny zachowuje wolność i miewa niebaga-
telne osiągnięcia: spróbujmy porównać dramaturgię Woltera i Manvaux!
Inne ważne zjawisko 1. połowy XVIII stulecia to atrakcyjność teatru dla malarzy; teatr
inspiruje malarstwo i dostarcza mu tematów. Pora powrócić do Watteau i wspomnieć Ma-
nvaux. Byli prawie rówieśnikami: Watteau żył w latach 1684-1721, natomiast Marivaux,
nieco młodszy, w latach 1688-1763. Daniel Gerould pisze o Watteau: „odpowiednik Ma-
rivaux w sztukach plastycznych”9 - porównanie obu tych artystów ma długą tradycję. Już
w roku 1882 historyk literatury XVIII wieku, interesujący się także sztukami plastyczny-
mi, Gustave Larroumet, pisał o Watteau i Marivaux: „Ci dwaj malarze [sic!] uzupełniają
się wzajemnie i wyjaśniają. Uśmiech, który rozjaśnia pełne wdzięku, ożywione oblicza
bohaterek Watteau, trzepocze na wargach bohaterek Marivaux; u jednych i u drugich non-
szalanckie odrzucenie pozy nie wyklucza przyzwoitości, strój jest wykwintny, ale pozba-
wiony bezwstydu; z kolei ich adoratorzy są nadskakujący, a zarazem zachowujący
rezerwę, czuli, a zarazem pełni szacunku. Odjazd na CyteręyzsJ rodzajem apoteozy teatru
Manvaux, ale o ileż doskonalsze i trafniejsze jego ilustracje znajdziemy na obrazach
L’Accordparfait, LesEntretiens amoureux,L’Arlequin jaloux, La Promenadę etc. Miłość
u jednego jak i u drugiego wydaje się przeobrażona; jest ona wszakże prawdziwa prawdą
idealną, bardziej prawdziwa niż rzeczywistość.”10
9 Ibid., s. 9.
10 G. LARROUMET, Marivaux. Sa vie et ses oeuvres, Paris 1882, s. 175; cyt. wg ADHEMAR, op. cit., s. 158.
Lech Sokół
2. Antoine Watteau, Mezetin,
ol. pł.,The Metropolitan Museum
ofArt, Nowy Jork
2. Antoine Watteau, Mezetin,
oil on canvas, The Metropolitan
Museum ofArt, New York
ducha komizmu, me dającego się łatwo okiełznać, nieprzewidywalnego i wolnego, a więc
- od niepamiętnych czasów - podejrzanego. Dramat i teatr oficjalny jest wówczas coraz
bardziej sentymentalny i dydaktyczny, nieoficjalny zachowuje wolność i miewa niebaga-
telne osiągnięcia: spróbujmy porównać dramaturgię Woltera i Manvaux!
Inne ważne zjawisko 1. połowy XVIII stulecia to atrakcyjność teatru dla malarzy; teatr
inspiruje malarstwo i dostarcza mu tematów. Pora powrócić do Watteau i wspomnieć Ma-
nvaux. Byli prawie rówieśnikami: Watteau żył w latach 1684-1721, natomiast Marivaux,
nieco młodszy, w latach 1688-1763. Daniel Gerould pisze o Watteau: „odpowiednik Ma-
rivaux w sztukach plastycznych”9 - porównanie obu tych artystów ma długą tradycję. Już
w roku 1882 historyk literatury XVIII wieku, interesujący się także sztukami plastyczny-
mi, Gustave Larroumet, pisał o Watteau i Marivaux: „Ci dwaj malarze [sic!] uzupełniają
się wzajemnie i wyjaśniają. Uśmiech, który rozjaśnia pełne wdzięku, ożywione oblicza
bohaterek Watteau, trzepocze na wargach bohaterek Marivaux; u jednych i u drugich non-
szalanckie odrzucenie pozy nie wyklucza przyzwoitości, strój jest wykwintny, ale pozba-
wiony bezwstydu; z kolei ich adoratorzy są nadskakujący, a zarazem zachowujący
rezerwę, czuli, a zarazem pełni szacunku. Odjazd na CyteręyzsJ rodzajem apoteozy teatru
Manvaux, ale o ileż doskonalsze i trafniejsze jego ilustracje znajdziemy na obrazach
L’Accordparfait, LesEntretiens amoureux,L’Arlequin jaloux, La Promenadę etc. Miłość
u jednego jak i u drugiego wydaje się przeobrażona; jest ona wszakże prawdziwa prawdą
idealną, bardziej prawdziwa niż rzeczywistość.”10
9 Ibid., s. 9.
10 G. LARROUMET, Marivaux. Sa vie et ses oeuvres, Paris 1882, s. 175; cyt. wg ADHEMAR, op. cit., s. 158.