Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (63.2001)

Traktat o ogrodach Tomasza Antoniego Zamoyskiego

177

4. Przedmowa
w traktacie Ogrodnictwo (s. 5)
4. Foreword/rom the treatise
titled Gardemng (p. 5)


archiwista w 2. połowie XVIII wieku. Na stronie 5., pod tytułem Przedmowa, dopisek
łaciński brzmi: Ex Bibliotheca 111° et Mci Thomae Antony in Zamoście Ordinati Zamoyski,
PalatiniLublinensis [Z biblioteki Najjaśniejszego i Miłościwego Pana Tomasza Antonie-
go na Zamościu Ordynata Zamojskiego, Wojewody Lubelskiego].
Tomasz Antoni Zamoyski, syn ordynata Michała Zdzisława, ur. 13 V 1707 roku, byl
jedną z ciekawszych postaci wśród arystokratów polskich 1. połowy XVIII stulecia (il. 1).
Otrzymał staranne wykształcenie w kraju i za granicą. Tak jak wszyscy młodzi magnaci,
po ukończeniu 18 lat życia, odbył czteroletnią wielką podróż po Europie (1726-1730) ze
swym preceptorem Francuzem Lefleure, zwiedzając i ucząc się prywatnie. Początkowo
uczęszczał do Akademii Rycerskiej w Legnicy na Śląsku, ale niezadowolony z poziomu
nauczania, przeniósł się wkrótce do Pragi, gdzie pobierał prywatne lekcje m. in. architek-
tury civilis et militaris. Potem przyszła kolej na podróż do Francji, zwiedzanie Nancy,
Luneville i Paryża; interesował się wszędzie architekturą. Następnie udał się do Italii, zwie-
dzając Rzym i Wenecję. W drodze powrotnej przez Austrię zatrzymał się w Wiedniu6. Pod
wpływem kontaktów z Francją, i zapoznaniu się z oświeconymi rządami Stanisława
Leszczyńskiego w Lotaryngii, Tomasz Antoni ukształtował swoją umysłowość bliską

6 KOWALCZYK, Architekci Zamoyskich s. 214.