Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (63.2001)

409

JERZY KOWALCZYK
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Polska bibliografia sztuki 1801-1944.
T. IV Architektura. Cz. 2. Topografia A-Ż.
Oprać. H. Faryna-Paszkiewicz. T. Grygiel, A. Marcinowska-Skrabucha,
Warszawa Instytut Sztuki PAN 2001, ss. XXVIII, 671

Tom poświęcony bibliografii architektury
w ujęciu topograficznym był długo oczeki-
wany. Poprzednia - część 1. tomu IV tej bi-
bliografii, poświęcona opracowaniom ogólnym,
historii i architektom, ukazała się drukiem w 1991
roku. Zrecenzowałem ją w „Biuletynie Historii Sztu-
ki” (1996 nr 1-2, s. 185-186). Nasuwa się oczywisty
postulat porównania obydwu części. Część 2. jest
trzykrotnie grubsza od poprzedniej, ale ma zarazem
bardziej jednolity charakter, obejmuje bowiem publi-
kacje o architekturze tylko w ujęciu topograficznym.
Na 502 stronach druku zawiera olbrzymią licz-
bę 15960 zapisów bibliograficznych, dotyczących
dzieł architektury, w około 3300 miejscowościach.
Sądząc po wykazie skrótów tytułów czasopism i pu-
blikacji (s. VII-XXVI) zawierających około 760 po-
zycji, głównie czasopism, baza źródłowa jest niemal
dwukrotnie obszerniejsza niż w części 1. bibliografii.
Ten olbrzymi materiał został zebrany w Instytu-
cie Sztuki PAN już przed laty, przez liczny zastęp
ludzi, a trzy osoby figurujące na karcie tytułowej
przez ostatnie ponad dziesięć lat, aktualizowały go,
opracowały i przygotowywały do druku. Dr Hanna
Faryna-Paszkiewicz - kierownik Pracowni Biblio-
grafii Sztuki i dr Tomasz Grygiel są znakomitymi
historykami sztuki o specjalnych zainteresowaniach
architekturą dawną, co gwarantowało wysoki poziom
merytoryczny publikacji. Młodą historyczką sztuki,
nabierającą doświadczenia u boku wytrawnych kole-
gów, jest mgr Anna Marcinowska-Skrabucha. Indek-
sy nazwisk i topograficzno-rzeczowy, podnoszące
wartość dokumentacyjną publikacji, zostały znako-
micie opracowane przez niezawodną mgr Marię
Liczbińską.
W przedmowie autorzy opracowania wyjaśnia-
ją strukturę bibliografii, zestawiając w układzie

1801-1944-
7 ' . 7 IV
cz 2

BIBLIOGPAFI/
SZTU <

topograficznym literaturę do poszczególnych miej-
scowości, regionów, ziem. Nie uwzględniono tylko
Krakowa i Warszawy; bogata literatura poświęcona
dziełom architektury tych dwu stolic Polski zostanie
wydana jako kolejna 3. część tomu IV Polskiej bi-
bliografii sztuki. W omawianej części 2. została za-
mieszczona bibliografia do tak ważnych ośrodków,
jak Gdańsk, Lublin, Lwów, Poznań, Wilno. Należy
tylko żałować, że liczne kościoły klasztorne ułożo-
no alfabetycznie według wezwań świątyń, a nie we-
dług nazw zakonów. Niestety, ten sam błąd
popełniono przy melioracji fototeki w Instytucie
Sztuki PAN. A przecież łatwiej zapamiętać nazwę
zakonu niż wezwania, które czasem dublują się w
ramach jednego większego miasta. Istotnym manka-
mentem bibliografii jest brak żywej paginy, która
znajduje się w 1. części bibliografii architektury.
Wymienione nazwy miejscowości, występujące po