DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Recenzje
DOI article:Miziołek, Jerzy: [Rezension von: Justyna Guze, Złoty Dom Nerona]
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0577
567
JERZY MIZIOREK
OVr.s'zcuv/, ,4/vhcoUg//' GIF
Z/ć?(y Do/77 A^roH<3. w 200-/^cæ Y^/erc/
7V(277(YYz/Y? ^Mg/^w/czć?.
Koncepcja wystawy i katalogu Justyna GUZE, Muzeum Narodowe w Warszawie,
Warszawa 2008, ss. 262, nib. 1, il. nlb. 219
y „Gazecie Warszawskiej" z 18 paździer-
\/\ / nika 1817 roku odnaleźć można następu-
V Y jącą opinię: /?aró<7 [...] apraw/a/qc
w.szy-:svh/c /une aaa/r; a/a zaa/e<76a/ /' aaaA/ /aa/owa-
a/a, /acz a/a wyy/aw/a/'qc /;a6//cza/a <7z/a/ /a a/owa-
uych, a/a oc/pow/ac/z/a/ aa/ażyc/a wzro^/ow/, ł/ó/y
<7a/'a p/*awć/z/wa agoJa/aa/a /a/' /aęAaa/ w/aJoa!oyc/.
A7/a//s'ay <7wóch aza/aazy .s/c wuych - Czechow/cza
/ 5*a!ag/aw/cza, a a/ pozo.s/a// /ac/sr/a zaaara;/.
Szymon Czechowicz ( 1689-1775), który przeby-
wając w latach 1713/14-1724(7) w Rzymie studio-
wał malarstwo w Akademii św. Łukasza i tworzył
obrazy m.in. do kościoła św. Stanisława na via Bot-
teghe Oscure, nie znalazł dotąd należnego uznania,
choć poświęcono mu w 1948 r. dość wyczerpującą
monografię'. Natomiast Franciszek Smuglewicz
(1745-1807), kuzyn i uczeń Czechowicza, pomimo
ważnej pozycji w sztuce polskiej i istotnej roli, jaką
odegrał w dokumentowaniu malowideł rzymskiego
' Józefa ORAŃSKA, Ózy/Mou Czechowicz, Poznań 1948.
Publikacja ta, obecnie mocno już przestarzała, daje wy-
obrażenie o najważniejszych dokonaniach warszawskie-
go artysty, autora m.in. Pochód /r/Mw/b/uego (rysunek
w Akademii św. Łukasza w Rzymie), pięknego Przcw/c-
n/cu/u PahWego z 1737 r. w ołtarzu głównym kościoła
Misjonarzy w Lublinie (obecnie kościół seminaryjny). Na
temat tego artysty zob. Zuzanna PRÓSZYŃSKA, Cze-
chowicz ózywoH, Y/own/h actys/ów po/.sh/ch / obcych
w Po/.scc Jz/a/a/qcych. Aha/arze, rzeźbiarze, gra/Zcy,
t. 1,Wrocław 1971, s. 400-405, z obszerną literaturą
przedmiotu. Jest prawdopodobne, że Czechowicz dotarł
do Rzymu już w 1711 lub 1712 r. i powrócił do Polski
dopiero ok. 1730.
^ Zob. m.in. Edward RASTAW1ECR1, ó/owa/h/na/arzów
poAh/ch, Warszawa 1851, t. 2, s. 171-193 i t. 3, 1857,
pałacu Nerona, tzw. DonuA Muren (Złotego Domu)
i grobowców etruskich w Tarkwinii nie doczekał się
pogłębionego opracowania twórczości czy mono-
graficznej wystawy (il. l)w W ostatnich kilkudzie-
sięciu latach dzieła tego malarza o prawdziwie
międzynarodowej randze są wprawdzie przywoły-
wane dość często tak w polskich, jak i obcych publi-
kacjach, w których artysta ten bywa określany jako:
„an obscure Polish painter"- (sic!)\ jednak ciągle
oczekuje on na w pełni zasłużone „wprowadzenie"
do galerii wybitnych twórców odrodzenia antyku
w artystycznej kulturze Europy 2. poł. XV11Î w. Do-
skonałą do tego okazją była 200 rocznica śmierci ar-
tysty, która przypadła na jesień 2007 r. Już w 2003 r.
narodziła się w Instytucie Archeologii Uniwersytetu
Warszawskiego koncepcja wystawy rocznicowej
w Gabinecie Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej pt. Mu-
zyczny Rzym w Zwórczoźc/ FrurcZszhu ón?Mg/ew/czn,
która została jednak zaniechana; zamiast ekspozycji,
s. 392-396. Autorem jedynej do tej pory monografii arty-
sty, przestarzałej i do tego trudno dostępnej dla polskiego
czytelnika jest: Vladas DREMA, F/vmci.sŁ;o' óhmg/e-
r/ć/A, Vilnius 1973. Wiele miejsca poświęcono Smugle-
wiczowi, zwłaszcza w czasach, gdy był profesorem
Uniwersytetu Wileńskiego od 1897 r. aż do śmierci,
w katalogu wystawy: IŁ hręgu wi/eh.sUcgo hhAycyzwu,
pod red. Elżbiety CHARAZ1ŃSR1EJ i Ryszarda BO-
BROWA, (Muzeum Narodowe w Warszawie, grudzień
1999- styczeń 2000, Warszawa 2000, passim.
' Por. /M/Eh Mr/ZsA /u hU/rc, / 700-/5V0, [katalog wysta-
wy], London 1974 (bez paginacji). Zob. też Francis RUS-
SEL, "Another Ricci; and a new conversation piece by
Smuglevicz", Ehe ^urb'ug/ou AEngnz/ue, CXX, 904, July
1978, s. 466-469.
JERZY MIZIOREK
OVr.s'zcuv/, ,4/vhcoUg//' GIF
Z/ć?(y Do/77 A^roH<3. w 200-/^cæ Y^/erc/
7V(277(YYz/Y? ^Mg/^w/czć?.
Koncepcja wystawy i katalogu Justyna GUZE, Muzeum Narodowe w Warszawie,
Warszawa 2008, ss. 262, nib. 1, il. nlb. 219
y „Gazecie Warszawskiej" z 18 paździer-
\/\ / nika 1817 roku odnaleźć można następu-
V Y jącą opinię: /?aró<7 [...] apraw/a/qc
w.szy-:svh/c /une aaa/r; a/a zaa/e<76a/ /' aaaA/ /aa/owa-
a/a, /acz a/a wyy/aw/a/'qc /;a6//cza/a <7z/a/ /a a/owa-
uych, a/a oc/pow/ac/z/a/ aa/ażyc/a wzro^/ow/, ł/ó/y
<7a/'a p/*awć/z/wa agoJa/aa/a /a/' /aęAaa/ w/aJoa!oyc/.
A7/a//s'ay <7wóch aza/aazy .s/c wuych - Czechow/cza
/ 5*a!ag/aw/cza, a a/ pozo.s/a// /ac/sr/a zaaara;/.
Szymon Czechowicz ( 1689-1775), który przeby-
wając w latach 1713/14-1724(7) w Rzymie studio-
wał malarstwo w Akademii św. Łukasza i tworzył
obrazy m.in. do kościoła św. Stanisława na via Bot-
teghe Oscure, nie znalazł dotąd należnego uznania,
choć poświęcono mu w 1948 r. dość wyczerpującą
monografię'. Natomiast Franciszek Smuglewicz
(1745-1807), kuzyn i uczeń Czechowicza, pomimo
ważnej pozycji w sztuce polskiej i istotnej roli, jaką
odegrał w dokumentowaniu malowideł rzymskiego
' Józefa ORAŃSKA, Ózy/Mou Czechowicz, Poznań 1948.
Publikacja ta, obecnie mocno już przestarzała, daje wy-
obrażenie o najważniejszych dokonaniach warszawskie-
go artysty, autora m.in. Pochód /r/Mw/b/uego (rysunek
w Akademii św. Łukasza w Rzymie), pięknego Przcw/c-
n/cu/u PahWego z 1737 r. w ołtarzu głównym kościoła
Misjonarzy w Lublinie (obecnie kościół seminaryjny). Na
temat tego artysty zob. Zuzanna PRÓSZYŃSKA, Cze-
chowicz ózywoH, Y/own/h actys/ów po/.sh/ch / obcych
w Po/.scc Jz/a/a/qcych. Aha/arze, rzeźbiarze, gra/Zcy,
t. 1,Wrocław 1971, s. 400-405, z obszerną literaturą
przedmiotu. Jest prawdopodobne, że Czechowicz dotarł
do Rzymu już w 1711 lub 1712 r. i powrócił do Polski
dopiero ok. 1730.
^ Zob. m.in. Edward RASTAW1ECR1, ó/owa/h/na/arzów
poAh/ch, Warszawa 1851, t. 2, s. 171-193 i t. 3, 1857,
pałacu Nerona, tzw. DonuA Muren (Złotego Domu)
i grobowców etruskich w Tarkwinii nie doczekał się
pogłębionego opracowania twórczości czy mono-
graficznej wystawy (il. l)w W ostatnich kilkudzie-
sięciu latach dzieła tego malarza o prawdziwie
międzynarodowej randze są wprawdzie przywoły-
wane dość często tak w polskich, jak i obcych publi-
kacjach, w których artysta ten bywa określany jako:
„an obscure Polish painter"- (sic!)\ jednak ciągle
oczekuje on na w pełni zasłużone „wprowadzenie"
do galerii wybitnych twórców odrodzenia antyku
w artystycznej kulturze Europy 2. poł. XV11Î w. Do-
skonałą do tego okazją była 200 rocznica śmierci ar-
tysty, która przypadła na jesień 2007 r. Już w 2003 r.
narodziła się w Instytucie Archeologii Uniwersytetu
Warszawskiego koncepcja wystawy rocznicowej
w Gabinecie Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej pt. Mu-
zyczny Rzym w Zwórczoźc/ FrurcZszhu ón?Mg/ew/czn,
która została jednak zaniechana; zamiast ekspozycji,
s. 392-396. Autorem jedynej do tej pory monografii arty-
sty, przestarzałej i do tego trudno dostępnej dla polskiego
czytelnika jest: Vladas DREMA, F/vmci.sŁ;o' óhmg/e-
r/ć/A, Vilnius 1973. Wiele miejsca poświęcono Smugle-
wiczowi, zwłaszcza w czasach, gdy był profesorem
Uniwersytetu Wileńskiego od 1897 r. aż do śmierci,
w katalogu wystawy: IŁ hręgu wi/eh.sUcgo hhAycyzwu,
pod red. Elżbiety CHARAZ1ŃSR1EJ i Ryszarda BO-
BROWA, (Muzeum Narodowe w Warszawie, grudzień
1999- styczeń 2000, Warszawa 2000, passim.
' Por. /M/Eh Mr/ZsA /u hU/rc, / 700-/5V0, [katalog wysta-
wy], London 1974 (bez paginacji). Zob. też Francis RUS-
SEL, "Another Ricci; and a new conversation piece by
Smuglevicz", Ehe ^urb'ug/ou AEngnz/ue, CXX, 904, July
1978, s. 466-469.