DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Jurkowlaniec, Tadeusz: Strusie jaja w Prusach: z badań nad średniowieczną ikonografią maryjną =
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0029
STRUSIE JAJA W PRUSACH
23
79. 7v<3?iz 7?<?/z, Defensorium
inviolate virginitatis beatae
Mariae, ToArr/rn
AegenAńMTg 7777
stusa oraz do Boga Ojca^. I tak, do strusiego spojrzenia porównywali: Konrad von
Wurzburg (1220/1230-1287) w &7n?n'(?<76 (po 1277) - miłosierną opiekę Marii
nad ludźmi^, natomiast Krzyżak Hugo von Langenstein (poświadczony między 1271
a 1298; komenda Mainau, baliwat alzacko-burgundzki) w MrzWm/a (1293) - zbawczą
moc Jezusa Chrystusa, który wciąż spogląda na nas miłosiernie i nieustannie ofiaruje nam
swoje ojcowskie wybaczenie^. Natomiast Mamer (zmarł przed 1287?) głosił, że po trzech
dniach wpatrywania się strusia w złożone jaja wylęgają się młode, co jest oczywistą aluzją
do czasu między ukrzyżowaniem a zmartwychwstaniem Chrystusa^. Jednakże - zdaniem
Meihnera (2. połowa XIII w.) - kto tak twierdzi o zwyczajach strusia, ten jest kłamcą^.
Meihner był zapewne przekonany, że strusięta przychodzą na świat pod wpływem pro-
mieni słonecznych lub ciepła piasku.
Trudno ustalić, kto pierwszy porównał nadzwyczajne wykluwanie się piskląt strusia do
dziewiczego macierzyństwa Marii^k Jak wiadomo, „narodzenie Chrystusa z Marii Dzie-
wicy i wyznawanie tej prawdy jest dla katolików istotnym elementem wiary w Jezusa
Chrystusa, Syna Bożego"^. Łaciński termin Ańłrmg (poczęcie Marii) ma dwo-
jakie znaczenie. W sensie aktywnym chodzi o „poczęcie za sprawą Ducha Świętego",
^ Dietrich SCHMIDTKE, GeAtAcAe 7/'er;7iterpremAoT? /'/? <?er <7eMAcAsgrneA/geM TEeratMr <7e^ 47/Ae/n/ters' (7700-
7300), Diss. Berlin FU, Berlin 1968, s. 415-416.
^ w// TArzAM/g GoMe/ze GcA/mer/e von Wilhelm GRIMM, Berlin 1840, s. 16 (528-533); zob. też: LAU-
CHERT, Ge.s-cA/cAre r/e.s* PAy^/o/ogMS' ..., jakprzyp. 39, s. 178-179.
^ Hugo von LANGENSTEIN, A7%rA/M. Herausgegeben durch Adelbert von KELLER. Stuttgart 1856 (Bibliothek des
Litterarischen Vereins in Stuttgart) 38, s. 188 (75, ^ ^); zob. też: LAUCHERT, GeycA/cAte PAys/o/ogM.s' ..., jak
przyp. 39, s. 178.
^ „der struz mit sinen ougen rót / dri tage an siniu eiger siht, des werdent uz gebrrietet die." - przytoczony fragment
stroly (Mam/7/15ę, ^) cytował i komentował niedawno Shao-Ji YAO, Der Ere/rzge/geArr/MeA z/z Aer M/zgsg/*McA<7z'cA-
ńz/zg ww ^gdte/z 72. JaArAzz/z&rt AA zzz/zz H/z/Azzg <7ey 74. 7rzA/Azz/z<7erA, Wurzburg 2006 (Wurzburger Beitrage zur
deutschen Philologie) 32, s. 103, 105 i przyp. 412 (dysertacja, uniwersytet w Trewirze 2005 , < http://deposit.ddb.de/
cgi-bin/dokserv?idn-975223003&dok_var=dl&dok_ext=pdf&filename-975223003.pdf >, s. 111, 113). Zob. też:
SCHMIDTKE, GeAt/zcAe Tłerz/zterpremtzo/z ..., jak przyp. 56, s. 415.
''' LAUCHERT, Ge^cAzcAte <7e.s' EAmzo/ogzz.s'..., jak przyp. 39, s. 204. Zob. też: YAO, Der 7Ye/?zge/geA/TZMcA ..., jak
przyp. 59, 2005, s. 115 i przyp. 420; 2006, s. 106 i przyp. 420.
6' G[enoveva] NITZ, „StraufU [w:] Morze/z/eMAo/z, Institutum Marianum Regensburg, Hrsg. von Remigius BAUMER
und Leo SCHEFFCZYK, Bd. 6, St. Ottilien 1994, s. 312.
6* Stanisław NAPIÓRKOWSKI, „Macierzyństwo Maryi" [w:] E/zcyA/ogeJzY Amc/zeŁz, t. 11, Lublin 2006, szp. 746-
747.
Słołui vakt
(b!ts v n g prppnt tt hbto
23
79. 7v<3?iz 7?<?/z, Defensorium
inviolate virginitatis beatae
Mariae, ToArr/rn
AegenAńMTg 7777
stusa oraz do Boga Ojca^. I tak, do strusiego spojrzenia porównywali: Konrad von
Wurzburg (1220/1230-1287) w &7n?n'(?<76 (po 1277) - miłosierną opiekę Marii
nad ludźmi^, natomiast Krzyżak Hugo von Langenstein (poświadczony między 1271
a 1298; komenda Mainau, baliwat alzacko-burgundzki) w MrzWm/a (1293) - zbawczą
moc Jezusa Chrystusa, który wciąż spogląda na nas miłosiernie i nieustannie ofiaruje nam
swoje ojcowskie wybaczenie^. Natomiast Mamer (zmarł przed 1287?) głosił, że po trzech
dniach wpatrywania się strusia w złożone jaja wylęgają się młode, co jest oczywistą aluzją
do czasu między ukrzyżowaniem a zmartwychwstaniem Chrystusa^. Jednakże - zdaniem
Meihnera (2. połowa XIII w.) - kto tak twierdzi o zwyczajach strusia, ten jest kłamcą^.
Meihner był zapewne przekonany, że strusięta przychodzą na świat pod wpływem pro-
mieni słonecznych lub ciepła piasku.
Trudno ustalić, kto pierwszy porównał nadzwyczajne wykluwanie się piskląt strusia do
dziewiczego macierzyństwa Marii^k Jak wiadomo, „narodzenie Chrystusa z Marii Dzie-
wicy i wyznawanie tej prawdy jest dla katolików istotnym elementem wiary w Jezusa
Chrystusa, Syna Bożego"^. Łaciński termin Ańłrmg (poczęcie Marii) ma dwo-
jakie znaczenie. W sensie aktywnym chodzi o „poczęcie za sprawą Ducha Świętego",
^ Dietrich SCHMIDTKE, GeAtAcAe 7/'er;7iterpremAoT? /'/? <?er <7eMAcAsgrneA/geM TEeratMr <7e^ 47/Ae/n/ters' (7700-
7300), Diss. Berlin FU, Berlin 1968, s. 415-416.
^ w// TArzAM/g GoMe/ze GcA/mer/e von Wilhelm GRIMM, Berlin 1840, s. 16 (528-533); zob. też: LAU-
CHERT, Ge.s-cA/cAre r/e.s* PAy^/o/ogMS' ..., jakprzyp. 39, s. 178-179.
^ Hugo von LANGENSTEIN, A7%rA/M. Herausgegeben durch Adelbert von KELLER. Stuttgart 1856 (Bibliothek des
Litterarischen Vereins in Stuttgart) 38, s. 188 (75, ^ ^); zob. też: LAUCHERT, GeycA/cAte PAys/o/ogM.s' ..., jak
przyp. 39, s. 178.
^ „der struz mit sinen ougen rót / dri tage an siniu eiger siht, des werdent uz gebrrietet die." - przytoczony fragment
stroly (Mam/7/15ę, ^) cytował i komentował niedawno Shao-Ji YAO, Der Ere/rzge/geArr/MeA z/z Aer M/zgsg/*McA<7z'cA-
ńz/zg ww ^gdte/z 72. JaArAzz/z&rt AA zzz/zz H/z/Azzg <7ey 74. 7rzA/Azz/z<7erA, Wurzburg 2006 (Wurzburger Beitrage zur
deutschen Philologie) 32, s. 103, 105 i przyp. 412 (dysertacja, uniwersytet w Trewirze 2005 , < http://deposit.ddb.de/
cgi-bin/dokserv?idn-975223003&dok_var=dl&dok_ext=pdf&filename-975223003.pdf >, s. 111, 113). Zob. też:
SCHMIDTKE, GeAt/zcAe Tłerz/zterpremtzo/z ..., jak przyp. 56, s. 415.
''' LAUCHERT, Ge^cAzcAte <7e.s' EAmzo/ogzz.s'..., jak przyp. 39, s. 204. Zob. też: YAO, Der 7Ye/?zge/geA/TZMcA ..., jak
przyp. 59, 2005, s. 115 i przyp. 420; 2006, s. 106 i przyp. 420.
6' G[enoveva] NITZ, „StraufU [w:] Morze/z/eMAo/z, Institutum Marianum Regensburg, Hrsg. von Remigius BAUMER
und Leo SCHEFFCZYK, Bd. 6, St. Ottilien 1994, s. 312.
6* Stanisław NAPIÓRKOWSKI, „Macierzyństwo Maryi" [w:] E/zcyA/ogeJzY Amc/zeŁz, t. 11, Lublin 2006, szp. 746-
747.
Słołui vakt
(b!ts v n g prppnt tt hbto