DOI issue:
Nr. 4
DOI article:Konstantynów, Dariusz: "Gmach dziesięciolecia sztuki polskiej": Pałac Sztuki na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu =
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0505
.GMACH DZIESIĘCIOLECIA SZTUKI POLSKIEJ"
495
22. Pż.s/iozy'ć/2/ w <2r/u/c ,, P/ęk/ru/ Ps/ążPi". Pip. wg Powszechna Wystawa
Krajowa w Poznaniu, Poznań 7920, 6 R <2292
wrażenia, u jednych zdumienie, że coś podobnego może się mieścić w ramach fotografii,
u wielu zachwyt, ale też nierzadko budzą odrazę. Bo nie każdy przełknie łatwo czy to
kubizmem skantowaną głowę, krwawymi szramami pokiereszowaną twarz, grymasem
niesamowitym wykrzywione usta, przerażone oczy czy lubieżną nagość", z pracami foto-
grafików wileńskich, cechującymi się „umiłowaniem, wyczuciem przyrody i smętnym
romantyzmem", skupionych na tym, co „swoje, proste i w tej prostocie piękne"^.
Mankamentem pokazu fotografii była szczupłość sal oraz lokalizacja na trzecim pię-
trze Pałacu Sztuki, dokąd nie docierało wielu zwiedzających. Wystawowy sprawozdawca
„Kuriera Poznańskiego" zachęcał więc czytelników, by nie żałowali sił, weszli na najwyż-
szą kondygnację i zobaczyli zebrane tam fotografie. „Wśród wielu cudów, jakie Wystawa
nam pokazuje - przekonywał - fotografia artystyczna nie potrzebuje uważać się za Kop-
ciuszka. I na tym wycinku plastyki mamy mistrzów nie łada, a poziom ogólny jest bardzo
wysoki. Oglądając te małe arcydziełka, wzbogacimy się o przeświadczenie, że fotografia
może być i jest siostrą przyrodnią (co najmniej) sztuk graficznych i zasługuje na tak po-
czesne miejsce, jakie otrzymała"*^.
Niewiele miejsca w sprawozdaniach z Pałacu Sztuki zajął dział „Pięknej książki"*^,
chociaż zebrano w nim prace ilustratorskie najwybitniejszych grafików i malarzy, m.in. Sko-
czylasa, Bartłomiejczyka, Ostoja-Chrostowskiego, Cieślewskiego-syna, Gronowskiego,
Borowskiego, Siedleckiego, Sichulskiego, Kamińskiego czy Zofii Stryjeńskiej, nieobecnej
wśród Rytmistów^- (il. 22). Niemal zupełnie przemilczano prezentację architektury^.
ibid., s. 140.
A. F., „Nasza »fotografika«", APnPr PoznaiA^;' 1929, nr 392 (26 VIII), s. 9.
'4' Jakub MORTKOWICZ, „»Piękna książka«" a PWK", Pc/?o Powszechne/ Pro/P^Ó 1929, nr 12, s. 325-327.
APru/og DzńPn 2znA7, s. 190-199.
'43 Ibid., s. 200-210.
495
22. Pż.s/iozy'ć/2/ w <2r/u/c ,, P/ęk/ru/ Ps/ążPi". Pip. wg Powszechna Wystawa
Krajowa w Poznaniu, Poznań 7920, 6 R <2292
wrażenia, u jednych zdumienie, że coś podobnego może się mieścić w ramach fotografii,
u wielu zachwyt, ale też nierzadko budzą odrazę. Bo nie każdy przełknie łatwo czy to
kubizmem skantowaną głowę, krwawymi szramami pokiereszowaną twarz, grymasem
niesamowitym wykrzywione usta, przerażone oczy czy lubieżną nagość", z pracami foto-
grafików wileńskich, cechującymi się „umiłowaniem, wyczuciem przyrody i smętnym
romantyzmem", skupionych na tym, co „swoje, proste i w tej prostocie piękne"^.
Mankamentem pokazu fotografii była szczupłość sal oraz lokalizacja na trzecim pię-
trze Pałacu Sztuki, dokąd nie docierało wielu zwiedzających. Wystawowy sprawozdawca
„Kuriera Poznańskiego" zachęcał więc czytelników, by nie żałowali sił, weszli na najwyż-
szą kondygnację i zobaczyli zebrane tam fotografie. „Wśród wielu cudów, jakie Wystawa
nam pokazuje - przekonywał - fotografia artystyczna nie potrzebuje uważać się za Kop-
ciuszka. I na tym wycinku plastyki mamy mistrzów nie łada, a poziom ogólny jest bardzo
wysoki. Oglądając te małe arcydziełka, wzbogacimy się o przeświadczenie, że fotografia
może być i jest siostrą przyrodnią (co najmniej) sztuk graficznych i zasługuje na tak po-
czesne miejsce, jakie otrzymała"*^.
Niewiele miejsca w sprawozdaniach z Pałacu Sztuki zajął dział „Pięknej książki"*^,
chociaż zebrano w nim prace ilustratorskie najwybitniejszych grafików i malarzy, m.in. Sko-
czylasa, Bartłomiejczyka, Ostoja-Chrostowskiego, Cieślewskiego-syna, Gronowskiego,
Borowskiego, Siedleckiego, Sichulskiego, Kamińskiego czy Zofii Stryjeńskiej, nieobecnej
wśród Rytmistów^- (il. 22). Niemal zupełnie przemilczano prezentację architektury^.
ibid., s. 140.
A. F., „Nasza »fotografika«", APnPr PoznaiA^;' 1929, nr 392 (26 VIII), s. 9.
'4' Jakub MORTKOWICZ, „»Piękna książka«" a PWK", Pc/?o Powszechne/ Pro/P^Ó 1929, nr 12, s. 325-327.
APru/og DzńPn 2znA7, s. 190-199.
'43 Ibid., s. 200-210.