Bracci, Domenico Agostino: Commentaria de antiquis scalptoribus: qui sua nomina inciderunt in gemmis et cammeis cum pluribus monumentis antiquitatis ineditis, statuis, anaglyphis, gemmis (Band 2) (Florenz, 1786)

i22 CO MAI E NT A RIA DE A NTIQIJIS SCALPTORIBUS

poma , ab arbore retro Uhm fi ante, ut videtur , capta, cui ferpens eft circumvolutus, diBus ab Apol-
lonio (8) Ladon , ut apprime ìnquit Lucretius (9),

Aureaque Hefperidum fervans fulgentia mala
Afper , acerba tuens , immani corporc ferpens ,
Arboris amplexus ftirpem &c.

Probabile eft , focmìnam Ulani imam ex Hefperìdibus effe , quae , extinBo ab Hercule dracone , Heroì
fponte tradat tria poma , ne, arboris elegantia illeBus , piantavi omnem eripiat (io) ; feu quae Her-
culem alloquitur , poma UH ofiendens , quafi eidem exprimere vellet , haec poma in draconis tutela
& cuflodia effe ; quod probabilità mihi vìdetur, magìfque gemmae conforme, ubi draco non extinBus,
fed arbori obvolutus ajpicitur .

In eleganti Galliaruni Regìs nummo exprefut eft Hercules aurea poma decerpens ex arbore, cui
ferpens eft circumplìcatus , atque tres nimphae Hefperides propter arborem fi are cernuntur ; una
autem ex illis Herculem alloqui videtur (1 1) .

Alter uni , quod afferimus monumentimi , eft pulchri opificii anaglyphum (**) Romae in Hortis
Mediceis extans , a nebulonibus nonnullis Adamum Evamque , ac p'imorum parentum hiftoriam
cominere ereditimi (12) . SpeBatur igitur Hercules nudus juvenili vultu , & inveftibus genis ; faxo
infidet, fi/per quod leonis capìtìs fpolium , dextero bracino juppojitae clavae incumbit, laeva praeterea
manu lorum fufpendit pharetrae facenti* ad pedes . Herculis a tergo fpeclatur truncus arboris, cuiiis
rami pomis nonnihil oblongis onufti, illofque ramos ingens multiplici ferpens volumine circumvolvit .
Adftat ex adverfo mulìer more veteri tunicata , capite prope in totum calantica velato, dextera velut
in cogitationem , feu attentionem ad contuitum fefe intuentis Herculis, mento admota; finiftra eiufdem
arboris ramimi tribus divitem pomis geftante . Juxta Herculis latus alterius fortaiTe , ut ah CI.].
Bapt. Ferrari S. I. (13), Hefperidis veftigium extat , pes videlicet , & crus vefte coniimili
opertum . In hoc marmare pes ifte ó' crus mine defiderantur .

Tria Herculis Hefperidum viBoris Gronovius (14) refert monumenta a naglyphico opere , fed
non reBe incij'a . Primum eft noftrum hoc Mediceum ; alterimi Beneventanum relatum quoque in The-
Jauro Antìq. Benevent (15). Tertium Anagninum , quod etiam laudatus Ferrarius illufirat. In Be-
neventano vifitur Hercules finiftra clavam geftans, ac dextera poma decerpens ex arbore, cui obvolutus
eft ferpens . Ad radices buius arboris mulìer feminuda projlrata dormiens, dextero bracbio cadenti, fì-
niftro capite ìnnixo fé fuftentans ,cum infcriptione :HPAK AH- CGJTHPI • 11' IOTNIOC ■ lANOT-XPIOC.
ATTOTP • ANE0HKHN ' Ideft : Herculi Servatoli Publius Junius Januarius Augur Dedicavit.

De Anagnino noftrae gemmae fimillimo CI. Ferrarius haec habet (16) : Hercules erefto ftatu
ad praedam expeditior, fuo leone pellitus a tergo: nudus caetera : fortique dextera digno, no-
dofae clavae geftarnine armatus : compellanti , rogantique fimilis , laeva papiilam Hefperidis
contingit : quae prioris confìmilem ramum ( tribus pomis onuftum ) videtur orlerre . Pone arbos
attollitur , iifdem pomis frugifera cuius trunco praelongus anguis intortis amplexibus cir-
cumvolvitur . Herculi autem Regi dicatum id opus fuiffe , fummo marmori adiunfta figni-
ficat infcriptio: HPAKAH • BA1IA • A ANTONIO^- A11EA • SEB • KOSMOllAOKOS' AN-0HKEV-
Ide/l -. Herculi Begi, Lucius Antonius Libertus Augufti, omamentorum concìnnator pofuit. Ego cre-
derem potius comarum concìnnator.

CLEO-

(8) Argon. ì. 4 v. 1396-

(9) l. 5. v. 33. Idem iuqu.it Pauf.l. 6. e. 19. Et Eurip.
Bere. Pur. acl. \. fc. 3. v. 394.

......Et ad puellas Muficas

Venit in aulam Hefperiam {ìdefl in hortos Hefperios)

Aurei? a foliis , ramifque , pomiferum

Fruftum manu decerpturus .

Dracone , rubrum habente tergum ,

Qui circum inacceffum & convolutum anfractum ex-
cubabar,

Interfecto .
(io) Dion. Cbryfofì. nrat. 8. de virt. p. 6-j. in ea fuit
fententia , ut crederei , Herculem leverà ab Hefperìdibus poma
recepife, eademque Eurifteo dediffé ■ Mala autem , iliqu.it ,
quae exiftimabat aurea , accepta ab Hefperidibus , illi
( feiheet Emifteo ) dedit : Ipfe enim iis nihil indigebat .
Utrum vero baec poma vere mala aurea/uerìnt, an cydonìa ,
vel cifri, non ita facile eft definire. Vide ad balie rem crudi-

tiffìmum MaflicM pag. 56. & Spanbem. de Ufn & Pinefl.p. 294.

(11) Haec Hefperidum fabula repraefentatur in nummo
regio maximi Moduli ( vulgo Medaglione) Antonini Pii pere-
leganti , quem accurate explicat Montfauc. Sappi. Antìq.
voi. 1. tab. 49. p. 134.

(**) Tal. XIII.

( 1 a) Errant , ut (lolidi , qui anaglypbtim hoe biporiatn
Adami Evaequc referre putant . Spanbemius vero illufìt ans
lìummunt, qui ad uoftri anaglypbì fìwiìitudinem /iccedit, putat
Hirculìs & Hefperidum /aiutata ex Adami Evaeque rebus
g'flis origiucm babuiffe voi. 2. in Callimacb. p. 620. Vide CI.
Mafieu diff. fur Ics He/perìdes voi. 4. p. 38. Mcmoìr. des
ìnfcrìpt.

(13) Hefperid. p. 25-

(14) Antìq. Giace, voi. 1. Aaaa.

(15) ha. Vita Tbe/aur. Antìq. Beuev. p. 72.

(16) toc. cit. p. aj.

,/

AO

II

0







t&



' flonun

(periti' >

Jertn
òtto »

firn (14)
to ineor

indendo e

lo albero
-.endoìi i

aifioc'Airo'

,

i.ii Aria
rktmk

\kf( 0

!
ki '"•Di

59«

Sede

"8.1. (

'»■ r v *'

•Si

:;.

\

Poi