DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Kam, Gerard Marius: Romeinsche Toilet-artikelen
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17412#0062
52
Kleine Mededeelingen.
Romeinsche Toilet-artikelen.
leder die met het antieke Romeinsche glaswerk hekend is, weet dat
daar onder voorkomen, voorwerpen in den vorm van vogeltjes, zeer dun
geblazen en van verschillende kleur. Ze zijn geheel dicht met uitzondering
van eene zeer kleine opening aan den staart die spits in een punt uitloopt.
In mijne verzameling heb ik twee zulke exemplaren. Ken van blauw
glas, geheel ongeschonden en een van wit glas, waarvan de kop en staart
afgebroken en verloren zijn gegaan. Beiden zijn ten deele gevuld met eene
witte stof eenigzins hard en korrelig, het blauwe nog met eene groote
hoeveelheid die zich los daarin beweegt, daarentegen bevat het witte, deze
stof in mindere mate in den hals en tegen den rug van het vogeltje aan-
gekleefd. De eerst genoemde inhoud is niet te bereiken, men zou daartoe
het voorwerp moeten breken, maar uit het witte dat gebroken is. heb ik
een deel dezer stof genomen die wij N°. i zullen noemen.
Verder komen in mijne verzameling ook voor eenige zeer dun geblazen
o-lazen bollen, eveneens van verschillende kleur. De diameter bedraagt circa
8 centim. of minder, met een klein cirkelvormig halsje van circa io Millim.
diamr. Hierin vindt men nog de overblijfselen van de roode stof die deze
vroeger bevatten, wel is waar in geringe hoeveelheid, maar toch nog genoeg
voor onderzoek. Hen dezer bollen is gebroken en daardoor is deze stof ge-
makkelijk te bereiken. Tegen den inwendigen wand, van een exemplaar
dat nog in zijn geheel is, kleeft het in eene zeer dunne laag, nog zoo
overvloedig aan, dat het glas hierdoor geheel rood gekleurd is.
Wij zullen deze stof met No. 2 aanduiden.
Nu is het bekend of men vermoedt, dat deze voorwerpen tot de
toiletbenoodigdheden der Romeinsche vrouwen hebben behoord, waarom
zij, in Duitschland, in de Catalogi der Musea, ook wel de Schminkkugeln,
namentlijk de laatste worden genoemd.
Beiden vogeltjes en bollen zijn hier uit een vroeg Romeinsch grafveld,
uit den Augustéischen tijd opgegraven. Dit bevestigt de chronologische
aanduiding dezer vaten, die wijlen Prof. Dr. Felix Hettner Directeur van
het Provinciaal Museum in Trier in zijn lllustrirter Führer, Pag. 104—111
daarvan heeft bekend gemaakt.
Ik meen te mogen veronderstellen dat het van wetenschappelijk belang
is. te weten waaruit deze stoffen bestaan, die de Romeinsche dames, naa
men meent voor hun toilet hebben gebezigd.
De Heer H. L. Visser, Doctor in de Chemie, alhier was zoo welwillend
deze stoften te onderzoeken en nu deel ik gaarne de uitkomsten zijner
Kleine Mededeelingen.
Romeinsche Toilet-artikelen.
leder die met het antieke Romeinsche glaswerk hekend is, weet dat
daar onder voorkomen, voorwerpen in den vorm van vogeltjes, zeer dun
geblazen en van verschillende kleur. Ze zijn geheel dicht met uitzondering
van eene zeer kleine opening aan den staart die spits in een punt uitloopt.
In mijne verzameling heb ik twee zulke exemplaren. Ken van blauw
glas, geheel ongeschonden en een van wit glas, waarvan de kop en staart
afgebroken en verloren zijn gegaan. Beiden zijn ten deele gevuld met eene
witte stof eenigzins hard en korrelig, het blauwe nog met eene groote
hoeveelheid die zich los daarin beweegt, daarentegen bevat het witte, deze
stof in mindere mate in den hals en tegen den rug van het vogeltje aan-
gekleefd. De eerst genoemde inhoud is niet te bereiken, men zou daartoe
het voorwerp moeten breken, maar uit het witte dat gebroken is. heb ik
een deel dezer stof genomen die wij N°. i zullen noemen.
Verder komen in mijne verzameling ook voor eenige zeer dun geblazen
o-lazen bollen, eveneens van verschillende kleur. De diameter bedraagt circa
8 centim. of minder, met een klein cirkelvormig halsje van circa io Millim.
diamr. Hierin vindt men nog de overblijfselen van de roode stof die deze
vroeger bevatten, wel is waar in geringe hoeveelheid, maar toch nog genoeg
voor onderzoek. Hen dezer bollen is gebroken en daardoor is deze stof ge-
makkelijk te bereiken. Tegen den inwendigen wand, van een exemplaar
dat nog in zijn geheel is, kleeft het in eene zeer dunne laag, nog zoo
overvloedig aan, dat het glas hierdoor geheel rood gekleurd is.
Wij zullen deze stof met No. 2 aanduiden.
Nu is het bekend of men vermoedt, dat deze voorwerpen tot de
toiletbenoodigdheden der Romeinsche vrouwen hebben behoord, waarom
zij, in Duitschland, in de Catalogi der Musea, ook wel de Schminkkugeln,
namentlijk de laatste worden genoemd.
Beiden vogeltjes en bollen zijn hier uit een vroeg Romeinsch grafveld,
uit den Augustéischen tijd opgegraven. Dit bevestigt de chronologische
aanduiding dezer vaten, die wijlen Prof. Dr. Felix Hettner Directeur van
het Provinciaal Museum in Trier in zijn lllustrirter Führer, Pag. 104—111
daarvan heeft bekend gemaakt.
Ik meen te mogen veronderstellen dat het van wetenschappelijk belang
is. te weten waaruit deze stoffen bestaan, die de Romeinsche dames, naa
men meent voor hun toilet hebben gebezigd.
De Heer H. L. Visser, Doctor in de Chemie, alhier was zoo welwillend
deze stoften te onderzoeken en nu deel ik gaarne de uitkomsten zijner