DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.54721#0217
CRONICA TERRE PRUSSIE. PARS IV.
199
trix, quam alloquens lantgravius ait: unde venis? Que respondit: sedi in ru-
beto madida et frigida per diem. Ad quam ille: tu misera plus pateris pro pe-
nis inferni, quam alius pro gaudio eterno. At illa respondit: domine reverende“,
nescio alium modum, per quem possim acquirere victum meum. Cui lantgra-
vius: veiles vivere caste, si haberes necessaria vite? Quo audito illa suspirans
ingemuit et cum lacrimis ait: ita verob, domine. Unde lantgravius miserans
miseriam anime ipsius constituit ei certos reditus, quibus deberet, quamdiu vi-
veret, sustentari. Quo facto ipse omnia verba hecc increpacionis, quibus ipsamd
corripuit, conservabat, conferens ea in corde suo, cogitans, quod magis sibi ipsi
fuissent necessaria quam illi. Illa enim necessitate paupertatis urgente peccavit,
ipse ex rerum affluencia delectatus deum peccatis suis contra se temere provoca-
vit, et sic occupatus totam noctem duxit insompnem. Mane facto dum Hartman-
num etTheodoricum predictos didicisset cogitacione simili occupatos, ivit cum eis
nudis pedibus et sine lineis ad capellam beati Nicolai in Gladbach01, requirens ibi
dei Consilium in hoc casu. Ubi ei divinitus fuit inspiratum, quod ipse cum paucis
de familia sua accessit ad dominum papamf, et confessus fuit ei omnia peccata
sua. Qui papas injunxit ei, ut susciperet ordinis domus Theutonice habitumh
regulärem. Quo facto in reditu filiam ducis Austrie sibi in conjugio oblatam
respuit, et sancto proposito inherens secretariis suis, quod gestum fuerat, enar-
ravit, postulans ut1 ob reverenciam dei et sui dictum ordinem assumerent. Qui
omnes consenserunt ejus precibus inclinati. Interea dum hec agerentur, quidam
miles cum multis armigeris terram dicti lantgravii hostiliter depredavit, et dum
esset in reditu, occurrit ei famulus de Castro suo, nuncians ei, quod uxor ipsius
eadem hora fuisset periclitata in partu et cum puero mortuo expirasset. Quo
audito miles perturbatus consideravit, quod deus ipsum sic plagasset pro eo,
quod per hujusmodi depredacionem k sanctum propositum domini sui lantgravii
voluit retardare. Reddito igitur spolio his, quibus abstulerat, accessit ad domi-
num suum petens veniarn de commisso. Cui lantgravius: quomodo, inquit,
ausus es1 in conspectu meo comparere“? At ille, confisus, inquit, de solita
benignitate gracie vestre ad vos veni, quia concepi firmiter in corde meo intrare
ordinem domus Theutonice sicut et vos. De quibus verbis lantgravius tantum
exultavit, quod cum gaudio irruens in amplexus ejus omne delictum remisit.
Hoc facto cum dicto milite et Hermanne et Theoderico prenominatis et cum
multis aliis militibus et nobilibus venit ad fratres domus Theutonice Marcburgk, ^November
ubi dum deberent vestiri et more consueto prostrati jacerent ante altare et sa-
cerdos post alias oraciones alta voce cantando inciperet: alleluja veni sancte
Spiritus, descendit spiritus sanctus corporali specie sicut flamma ignis super
ipsos et quanto magis quilibet ipsorum" accensus fuit in dilectione dei tanto
major flamma predicta in conspectu omnium astancium apparebat”. Hic frater
Conradus lantgravius magister adeo illuminatus fuit a gracia spiritus sancti,
quod facta hominum secreta novit, unde nullum vicio fornicacionis reum circa
a) reverende fehlt bei H. b) vere K. T. H. c) fehlt bei H. d) eam H. e) Glandbach T. f) pro-
priam H. g) praeterea H. h) hlnum K. habitum T. H. i) postulans ut eingeschoben von T. ma-
nende getruwelich J. k) deprecationem K. H. depredacionem T. 1) audes H. m) comparare K.
comparere T. H. n) ipso K. H. ipsorum T. o) apparebit H.
1) Gladbach oder Gladbeck, auch München-Gladbach, ein Städtchen mit einer Benedicti-
nerabtei, welche um das Jahr 971 gestiftet worden, der Hauptort des gleichnamigen Amtes
im Herzogthum Jülich. Büsching, Neue Erdbeschreibung, Bd. 3, S. 715.
199
trix, quam alloquens lantgravius ait: unde venis? Que respondit: sedi in ru-
beto madida et frigida per diem. Ad quam ille: tu misera plus pateris pro pe-
nis inferni, quam alius pro gaudio eterno. At illa respondit: domine reverende“,
nescio alium modum, per quem possim acquirere victum meum. Cui lantgra-
vius: veiles vivere caste, si haberes necessaria vite? Quo audito illa suspirans
ingemuit et cum lacrimis ait: ita verob, domine. Unde lantgravius miserans
miseriam anime ipsius constituit ei certos reditus, quibus deberet, quamdiu vi-
veret, sustentari. Quo facto ipse omnia verba hecc increpacionis, quibus ipsamd
corripuit, conservabat, conferens ea in corde suo, cogitans, quod magis sibi ipsi
fuissent necessaria quam illi. Illa enim necessitate paupertatis urgente peccavit,
ipse ex rerum affluencia delectatus deum peccatis suis contra se temere provoca-
vit, et sic occupatus totam noctem duxit insompnem. Mane facto dum Hartman-
num etTheodoricum predictos didicisset cogitacione simili occupatos, ivit cum eis
nudis pedibus et sine lineis ad capellam beati Nicolai in Gladbach01, requirens ibi
dei Consilium in hoc casu. Ubi ei divinitus fuit inspiratum, quod ipse cum paucis
de familia sua accessit ad dominum papamf, et confessus fuit ei omnia peccata
sua. Qui papas injunxit ei, ut susciperet ordinis domus Theutonice habitumh
regulärem. Quo facto in reditu filiam ducis Austrie sibi in conjugio oblatam
respuit, et sancto proposito inherens secretariis suis, quod gestum fuerat, enar-
ravit, postulans ut1 ob reverenciam dei et sui dictum ordinem assumerent. Qui
omnes consenserunt ejus precibus inclinati. Interea dum hec agerentur, quidam
miles cum multis armigeris terram dicti lantgravii hostiliter depredavit, et dum
esset in reditu, occurrit ei famulus de Castro suo, nuncians ei, quod uxor ipsius
eadem hora fuisset periclitata in partu et cum puero mortuo expirasset. Quo
audito miles perturbatus consideravit, quod deus ipsum sic plagasset pro eo,
quod per hujusmodi depredacionem k sanctum propositum domini sui lantgravii
voluit retardare. Reddito igitur spolio his, quibus abstulerat, accessit ad domi-
num suum petens veniarn de commisso. Cui lantgravius: quomodo, inquit,
ausus es1 in conspectu meo comparere“? At ille, confisus, inquit, de solita
benignitate gracie vestre ad vos veni, quia concepi firmiter in corde meo intrare
ordinem domus Theutonice sicut et vos. De quibus verbis lantgravius tantum
exultavit, quod cum gaudio irruens in amplexus ejus omne delictum remisit.
Hoc facto cum dicto milite et Hermanne et Theoderico prenominatis et cum
multis aliis militibus et nobilibus venit ad fratres domus Theutonice Marcburgk, ^November
ubi dum deberent vestiri et more consueto prostrati jacerent ante altare et sa-
cerdos post alias oraciones alta voce cantando inciperet: alleluja veni sancte
Spiritus, descendit spiritus sanctus corporali specie sicut flamma ignis super
ipsos et quanto magis quilibet ipsorum" accensus fuit in dilectione dei tanto
major flamma predicta in conspectu omnium astancium apparebat”. Hic frater
Conradus lantgravius magister adeo illuminatus fuit a gracia spiritus sancti,
quod facta hominum secreta novit, unde nullum vicio fornicacionis reum circa
a) reverende fehlt bei H. b) vere K. T. H. c) fehlt bei H. d) eam H. e) Glandbach T. f) pro-
priam H. g) praeterea H. h) hlnum K. habitum T. H. i) postulans ut eingeschoben von T. ma-
nende getruwelich J. k) deprecationem K. H. depredacionem T. 1) audes H. m) comparare K.
comparere T. H. n) ipso K. H. ipsorum T. o) apparebit H.
1) Gladbach oder Gladbeck, auch München-Gladbach, ein Städtchen mit einer Benedicti-
nerabtei, welche um das Jahr 971 gestiftet worden, der Hauptort des gleichnamigen Amtes
im Herzogthum Jülich. Büsching, Neue Erdbeschreibung, Bd. 3, S. 715.