DIE SCHRIFTTAFELN VON OLIVA.
721
de Alemania et Livonia et Prussia celebratum fuit capitulum in Castro s. Mariae,
et electus fuit concorditer frater Ludolfus cognominatus Köninga, qui prius fuit
*thesaurarius ordinis, deinde magnus commendator in omnibus se prudenter * p. 59.
rexerat et honeste et absque macula in ordine suo custodierat famam suam.
Iste factus magister ordinationem cum monasterio factam per suum praede-
cessorem confirmavit134, limitationes factas ratificavit13 et omnes libertates mona-
sterii in aurifodinis et argentifodinis et aliis metallis expresse cum aliis ecclesiae
juribus suoc et ordinis sui privilegio ex certa scientia ratificavit et acceptavit,
gratificavit et perpetuo confirmavit. Et insuper toto tempore magisterii sui
monasterium dilexit, promovit, quantum debuit, et protexit.
Et inter caetera quae providenter egit pro commodo terrarum suarum et
incolarum eorundem bona opera pacem cum rege Poloniae in Cujaviad prope
Wladislaviam in quodam prato praesentibus honorabilibus viris domino archi-
episcopo Gnesnensi, domino episcopo Cujaviensi, domino episcopo Posnäniensi,
domino episcopo Masowiensie, domino episcopo Hermanne Warmiensi et abba-
tibus ordinis nostri et aliorum ordinum et aliis multis praelatis et ducibus per-
petuo duraturam ordinavit, quae per amborum videlicet regis et magistri jura-
menta fuit stabilita et firmata, quae adhuc usque stat et manet immutata, propter
quod omnibus pacis auctoribus in amborum dictorum dominorum terris laetitia
cum gratificatione Deo omnipotenti non modica fuit orta.
Postquam autem aliquot annis magisterium suum magister rexerat gloriose,
venerunt ad partes Prussiae magni et nobiles principes, videlicet Joannes de
Lutzelburg rex Bohemiae, rex Ungariae et marchio Moraviae, comes de Hollandf
et alii quam plures ad impugnandum terram et gentem Lithwinorum*g, quos*P-60-
magister gratulanter suscepit et prout decuit honoravit et, congregata magna
multitudine bonorum expeditorum virorum de terra sua, una cum praedictis
regibus et comitibus intravit terram Lithwinorum. Et praesumens de fortitudine
exercitus praemisit literas ad magistrum Livoniae significans sibi, quod insultum
Lithwinorum non timeret-, cum ipse intraturus esset cum tarn valida manu ter-
ram ipsorum, quod firma spes esset sibi de eorum subjectione vel omnimoda
deletione; propter quod magister Livoniae animatus cum tota potentia sua ivit
ad impugnandas gentes Dacconesh, Eystones1 et Osolienses, quae illo tempore
a fide apostataverantk et omnes Christianos milites, dominos suos, colonos et
alios quoscunque, qui non erant de gente et lingua eorum, promiscui sexus,
senes et juvenes, religiöses et saeculares, una die et una hora, sicut praeordi-
a) Codd. Köningk. b) limitationes — ratificavit fehlt in B. c) Codd. sui, E. suo. d) Codd. Cuiaviam.
e) C. u. D. Masouiens. f) Codd. Hollen, vgl. Wigand von Marburg. g) B. Litwinorum. h) E. Dacos.
i) Codd. Eyscones. k) Codd. apostataverunt.
134) Diese Bestätigung erfolgte in dem sogenannten kleinen und grossen Olivaer
Privilegium. Das kleine am 28. Octob. \ 342 in Marienburg ausgefertigt (Cod. Oliv. f. 223)
enthält nur die Beschränkungen, welche die Rechte des Klosters durch den Vertrag vom 22.
Aug. 1 337 erlitten hatten, namentlich in Betreff des Fischfanges, des Bernsteinsammelns und
der schiffbrüchigen Güter. Das grosse Privilegium am 31. Oct. 1 342 (Cod. Oliv. f. 342—357,
in sehr mangelhaftem Abdrucke bei v. Ledeb. N. Arch.II. p. 298—319) enthält dagegen eine
ausführliche Beschreibung der Klostergüter und ihrer Grenzen, sowie eine Bestätigung aller
dem Kloster verliehenen Rechte. Das Erzregal wird allerdings, wie dei' Chronist richtig be-
merkt, dem Kloster ausdrücklich zuerkannt, das Strassengericht jedoch nur in allge-
meinen Ausdrücken, wie denn schon am 25. März 1 360 (Cod. Öl. f. 222) durch eine Entschei-
dung des Hochmeisters Winrichs, dasselbe dem Kloster nur über seine eigenen Unterthanen,
nicht über die übrigen Ordensunterthanen zugestanden wurde. ■
Script, r. P. I.
721
de Alemania et Livonia et Prussia celebratum fuit capitulum in Castro s. Mariae,
et electus fuit concorditer frater Ludolfus cognominatus Köninga, qui prius fuit
*thesaurarius ordinis, deinde magnus commendator in omnibus se prudenter * p. 59.
rexerat et honeste et absque macula in ordine suo custodierat famam suam.
Iste factus magister ordinationem cum monasterio factam per suum praede-
cessorem confirmavit134, limitationes factas ratificavit13 et omnes libertates mona-
sterii in aurifodinis et argentifodinis et aliis metallis expresse cum aliis ecclesiae
juribus suoc et ordinis sui privilegio ex certa scientia ratificavit et acceptavit,
gratificavit et perpetuo confirmavit. Et insuper toto tempore magisterii sui
monasterium dilexit, promovit, quantum debuit, et protexit.
Et inter caetera quae providenter egit pro commodo terrarum suarum et
incolarum eorundem bona opera pacem cum rege Poloniae in Cujaviad prope
Wladislaviam in quodam prato praesentibus honorabilibus viris domino archi-
episcopo Gnesnensi, domino episcopo Cujaviensi, domino episcopo Posnäniensi,
domino episcopo Masowiensie, domino episcopo Hermanne Warmiensi et abba-
tibus ordinis nostri et aliorum ordinum et aliis multis praelatis et ducibus per-
petuo duraturam ordinavit, quae per amborum videlicet regis et magistri jura-
menta fuit stabilita et firmata, quae adhuc usque stat et manet immutata, propter
quod omnibus pacis auctoribus in amborum dictorum dominorum terris laetitia
cum gratificatione Deo omnipotenti non modica fuit orta.
Postquam autem aliquot annis magisterium suum magister rexerat gloriose,
venerunt ad partes Prussiae magni et nobiles principes, videlicet Joannes de
Lutzelburg rex Bohemiae, rex Ungariae et marchio Moraviae, comes de Hollandf
et alii quam plures ad impugnandum terram et gentem Lithwinorum*g, quos*P-60-
magister gratulanter suscepit et prout decuit honoravit et, congregata magna
multitudine bonorum expeditorum virorum de terra sua, una cum praedictis
regibus et comitibus intravit terram Lithwinorum. Et praesumens de fortitudine
exercitus praemisit literas ad magistrum Livoniae significans sibi, quod insultum
Lithwinorum non timeret-, cum ipse intraturus esset cum tarn valida manu ter-
ram ipsorum, quod firma spes esset sibi de eorum subjectione vel omnimoda
deletione; propter quod magister Livoniae animatus cum tota potentia sua ivit
ad impugnandas gentes Dacconesh, Eystones1 et Osolienses, quae illo tempore
a fide apostataverantk et omnes Christianos milites, dominos suos, colonos et
alios quoscunque, qui non erant de gente et lingua eorum, promiscui sexus,
senes et juvenes, religiöses et saeculares, una die et una hora, sicut praeordi-
a) Codd. Köningk. b) limitationes — ratificavit fehlt in B. c) Codd. sui, E. suo. d) Codd. Cuiaviam.
e) C. u. D. Masouiens. f) Codd. Hollen, vgl. Wigand von Marburg. g) B. Litwinorum. h) E. Dacos.
i) Codd. Eyscones. k) Codd. apostataverunt.
134) Diese Bestätigung erfolgte in dem sogenannten kleinen und grossen Olivaer
Privilegium. Das kleine am 28. Octob. \ 342 in Marienburg ausgefertigt (Cod. Oliv. f. 223)
enthält nur die Beschränkungen, welche die Rechte des Klosters durch den Vertrag vom 22.
Aug. 1 337 erlitten hatten, namentlich in Betreff des Fischfanges, des Bernsteinsammelns und
der schiffbrüchigen Güter. Das grosse Privilegium am 31. Oct. 1 342 (Cod. Oliv. f. 342—357,
in sehr mangelhaftem Abdrucke bei v. Ledeb. N. Arch.II. p. 298—319) enthält dagegen eine
ausführliche Beschreibung der Klostergüter und ihrer Grenzen, sowie eine Bestätigung aller
dem Kloster verliehenen Rechte. Das Erzregal wird allerdings, wie dei' Chronist richtig be-
merkt, dem Kloster ausdrücklich zuerkannt, das Strassengericht jedoch nur in allge-
meinen Ausdrücken, wie denn schon am 25. März 1 360 (Cod. Öl. f. 222) durch eine Entschei-
dung des Hochmeisters Winrichs, dasselbe dem Kloster nur über seine eigenen Unterthanen,
nicht über die übrigen Ordensunterthanen zugestanden wurde. ■
Script, r. P. I.