IL RESTAURO ANGIOINO DEI CASTELLI DI PUGLIA
37i
rocca ancora esistente nel fossato della fortezza, e altri da Vico e Sorrento, sia per Lucerà,
sia per Manfredonia.1
* * *
Ma, come s’è visto, quando ancora l’opera grandiosa della ricostruzione lucerina era
lontana dall’essere compiuta, re Carlo dava ordini fin dal 1276 di occuparsi del resto della
Puglia, ed in ispecie del grande castello fredericiano di Bari, il quale minacciava di rovi-
nare, o perchè lasciato incompiuto dallo Svevo, o perchè danneggiato negli ultimi tempi.* 1 2
Il lato dalla parte del mare richiedeva i lavori più urgenti, e le loro traccie si riscon-
trano anche oggi. Non si tralasciava però l’opera di Lucerà, e si lavorava anche a Mola.3
Si continuò a lavorare al castello di Bari, ma sempre interrottamente, per tutto il 1277,
sotto la direzione dell’Angicourt e di maestro Giovanni di Toul, che dovevano intramezzarvi
le corse frequenti a Brindisi, dove non s’era ancora finita la torre del cavallo al Castello, a
Lucerà, a Manfredonia, dove rimaneva maestro Giordano di Monte Sant’Angelo, al palazzo
di Lagopesole ed al castello di Melfi, durante la breve assenza del protomagistro Bonfelino
de Lonegio.4 Nel 1278 continuarono i restauri alla camera grande ed alle guardarobbe del
castello di Bari, e nel 1279 si era alle finestre
Lucerie magistri batitores de Vico prope Surrentum :
magister Venutus cantalarus magister Pax de Basileto
magisler Venutus oralagus magister Riccardus Pactulus
magister Iohannes de Guidone magister Ventura de
Madio magister Stephanus de Mari magister Thomasius
Terbonus magister Sergiu de Cimino et magister Nata
de Gualterio. Lagopsole XXI luglio 1280 ac. 89 idem
per Manfredonia.
1 Reg. 23 ac. 109. Scriptum est Karolo primoge-
nito... Quia relatione magistri Petri de Angicuria .. .
nuper nostra serenitas intellexit quod murus castri
nostri Bari, qui est ex parte rnaris, ruinam miliari
videtur, cui nisi ad presens reparatione necessaria
succurratur curia nostra posset inde damptium maxi-
mum substinere, volumus. . . quatenus habito super
hoc consilio cum Ioczoino de Marra... ac viso qua-
terno curie nostre de terris, que ad reparationem ca-
strorum nostrorum tenentur, dietimi castrum Bari per
terrasillas . .. necessaria reparatione auctoritate presen-
tami mandes... sine dilatione qualibet reparari Vili
junii 1276.
2 Reg. 25 ac. 9t lavori — operi Lucerie — e si-
mili ottobre ind- V. 1276.
Àc. 6S — magistro Petro de Angicurt et magistro
Iohanni de Tulio pel fossato di Lucerà, e simili ; mag-
gio 1277.
Ac. 73 « prò opere palatii Brundusii 8 maggio ».
Ac. 88 — « magistro Petro de Angicurt familiari et
magistro Riccardo de Fogia — accelerino l’opera di
Lucerà 3 giugno, esimili ac. 113t Lagopesole 8 luglio
e 114-15.
Ac. io3t si completino tutte le opere castri Bari.
San Gervasio 20 giugno, e simili. Ac. 144 Cum in
extitatione facta per magistrum Petrum de Angicurt
de opere murorum terre Manli etc. spese 4 agosto.
3 Reg. 28 ac. 73 legnami de partibus Sclavoni e prò
operibus nostris Turrius que dicitur In cabalili castri
ed alla terrazza. s
Brundusii, castri Bari et castri Baroli, ad opus carpen-
tarie, a magistro Iolianne de Tulio. 17 marzo 1278.
Ac. 141 justitiario Terre Laboris, pio faciendis fieri
mactoncellis necessariis ad pumentandis salam came-
ram et guardarobbas palacii castri nostri Bari magistri
quinque necessarii reputentur - li mandi - Capua 1279
aprile 20 ind. VII.
Ac. t6St segg. prò opere Lucerie, ottobre. Ac. 178
spese per magister Iohannes de Tulio ingenierius per
Lucerà 5 aprile importante e sgg. cosi per Manfre-
donia con l’Agincurt e Giordano di Monte Santangelo
ac. i8it del 1279.
4 Ac. 189 Petrus de Angicuria al castro Melfi, iS feb-
braio magister Bonfelius prothomagister operi 22 febb.
e simili. Magister B. de Lonegio ab opere castri Melfie
ammoverimus - poi lo rimette, 5 aprile.
Ac. I94t riparazioni palacii nostri Lacuspensilis,
19 aprile e simili sgg.
Ac. 2o8t (erro per le finestre castri Bari iuxta
provisionem magistri Petri de Angicuria, apud Turrim
die Vili marcii. Ac. 224 justitiario Terre Bari prò
terracia palacii castri nostri Bari subscripta lignamina
et dovi necesarii reputantur — si assegnino a magi-
stro Iohanni de Tulio ingenierio. Lagopesole II sept.
ind. VII e simili sgg.t idem, ad requisitionem magistri
Petri de Angicurt et magistri Iohannis de Tulio. Melfi
1 ott. Magistro Petro Rapuya de Baro extallerio operis
murorum terre Mauli. Idem segg. ac. 225 Traili 7 ot-
tobre 1278.
s Reg. 28 ac. 226 prò ciminedis et terracia fa-
cienda in palacio castri nostri Trani secundum provi-
sionem magistri Iohannis de Tullio ingenerii 28 no-
vembre 1278.
Ac. 227 a Fulconi de Roccafolia justitiaro, magistro
Petro de Angicuria et magistro Iohanni de Tulio, per
il palazzo da fare a Mola, Capua 14 febb. e simili 1279.
t. A magistro Riccardo de Barbaria prothomagistro
37i
rocca ancora esistente nel fossato della fortezza, e altri da Vico e Sorrento, sia per Lucerà,
sia per Manfredonia.1
* * *
Ma, come s’è visto, quando ancora l’opera grandiosa della ricostruzione lucerina era
lontana dall’essere compiuta, re Carlo dava ordini fin dal 1276 di occuparsi del resto della
Puglia, ed in ispecie del grande castello fredericiano di Bari, il quale minacciava di rovi-
nare, o perchè lasciato incompiuto dallo Svevo, o perchè danneggiato negli ultimi tempi.* 1 2
Il lato dalla parte del mare richiedeva i lavori più urgenti, e le loro traccie si riscon-
trano anche oggi. Non si tralasciava però l’opera di Lucerà, e si lavorava anche a Mola.3
Si continuò a lavorare al castello di Bari, ma sempre interrottamente, per tutto il 1277,
sotto la direzione dell’Angicourt e di maestro Giovanni di Toul, che dovevano intramezzarvi
le corse frequenti a Brindisi, dove non s’era ancora finita la torre del cavallo al Castello, a
Lucerà, a Manfredonia, dove rimaneva maestro Giordano di Monte Sant’Angelo, al palazzo
di Lagopesole ed al castello di Melfi, durante la breve assenza del protomagistro Bonfelino
de Lonegio.4 Nel 1278 continuarono i restauri alla camera grande ed alle guardarobbe del
castello di Bari, e nel 1279 si era alle finestre
Lucerie magistri batitores de Vico prope Surrentum :
magister Venutus cantalarus magister Pax de Basileto
magisler Venutus oralagus magister Riccardus Pactulus
magister Iohannes de Guidone magister Ventura de
Madio magister Stephanus de Mari magister Thomasius
Terbonus magister Sergiu de Cimino et magister Nata
de Gualterio. Lagopsole XXI luglio 1280 ac. 89 idem
per Manfredonia.
1 Reg. 23 ac. 109. Scriptum est Karolo primoge-
nito... Quia relatione magistri Petri de Angicuria .. .
nuper nostra serenitas intellexit quod murus castri
nostri Bari, qui est ex parte rnaris, ruinam miliari
videtur, cui nisi ad presens reparatione necessaria
succurratur curia nostra posset inde damptium maxi-
mum substinere, volumus. . . quatenus habito super
hoc consilio cum Ioczoino de Marra... ac viso qua-
terno curie nostre de terris, que ad reparationem ca-
strorum nostrorum tenentur, dietimi castrum Bari per
terrasillas . .. necessaria reparatione auctoritate presen-
tami mandes... sine dilatione qualibet reparari Vili
junii 1276.
2 Reg. 25 ac. 9t lavori — operi Lucerie — e si-
mili ottobre ind- V. 1276.
Àc. 6S — magistro Petro de Angicurt et magistro
Iohanni de Tulio pel fossato di Lucerà, e simili ; mag-
gio 1277.
Ac. 73 « prò opere palatii Brundusii 8 maggio ».
Ac. 88 — « magistro Petro de Angicurt familiari et
magistro Riccardo de Fogia — accelerino l’opera di
Lucerà 3 giugno, esimili ac. 113t Lagopesole 8 luglio
e 114-15.
Ac. io3t si completino tutte le opere castri Bari.
San Gervasio 20 giugno, e simili. Ac. 144 Cum in
extitatione facta per magistrum Petrum de Angicurt
de opere murorum terre Manli etc. spese 4 agosto.
3 Reg. 28 ac. 73 legnami de partibus Sclavoni e prò
operibus nostris Turrius que dicitur In cabalili castri
ed alla terrazza. s
Brundusii, castri Bari et castri Baroli, ad opus carpen-
tarie, a magistro Iolianne de Tulio. 17 marzo 1278.
Ac. 141 justitiario Terre Laboris, pio faciendis fieri
mactoncellis necessariis ad pumentandis salam came-
ram et guardarobbas palacii castri nostri Bari magistri
quinque necessarii reputentur - li mandi - Capua 1279
aprile 20 ind. VII.
Ac. t6St segg. prò opere Lucerie, ottobre. Ac. 178
spese per magister Iohannes de Tulio ingenierius per
Lucerà 5 aprile importante e sgg. cosi per Manfre-
donia con l’Agincurt e Giordano di Monte Santangelo
ac. i8it del 1279.
4 Ac. 189 Petrus de Angicuria al castro Melfi, iS feb-
braio magister Bonfelius prothomagister operi 22 febb.
e simili. Magister B. de Lonegio ab opere castri Melfie
ammoverimus - poi lo rimette, 5 aprile.
Ac. I94t riparazioni palacii nostri Lacuspensilis,
19 aprile e simili sgg.
Ac. 2o8t (erro per le finestre castri Bari iuxta
provisionem magistri Petri de Angicuria, apud Turrim
die Vili marcii. Ac. 224 justitiario Terre Bari prò
terracia palacii castri nostri Bari subscripta lignamina
et dovi necesarii reputantur — si assegnino a magi-
stro Iohanni de Tulio ingenierio. Lagopesole II sept.
ind. VII e simili sgg.t idem, ad requisitionem magistri
Petri de Angicurt et magistri Iohannis de Tulio. Melfi
1 ott. Magistro Petro Rapuya de Baro extallerio operis
murorum terre Mauli. Idem segg. ac. 225 Traili 7 ot-
tobre 1278.
s Reg. 28 ac. 226 prò ciminedis et terracia fa-
cienda in palacio castri nostri Trani secundum provi-
sionem magistri Iohannis de Tullio ingenerii 28 no-
vembre 1278.
Ac. 227 a Fulconi de Roccafolia justitiaro, magistro
Petro de Angicuria et magistro Iohanni de Tulio, per
il palazzo da fare a Mola, Capua 14 febb. e simili 1279.
t. A magistro Riccardo de Barbaria prothomagistro