DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.25715#0206
Stefa n i a Krzysztofowi cz-Koza kowska
Łubolci
i małomiasteczkowe
szyldy a rosyjska
awangarda początku
XX wieku
Sztuka rosyjska początku XX wieku, podobnie jak
inne środowiska europejskiej awangardy, nie mogła
pozostać obojętną na sztuki określane jako „prymityw-
ne"; odkryte one zostały niemal równocześnie we Fran-
cji, gdzie źródłem sztuki nowoczesnej stały się „image-
rie populaire"1 oraz w Niemczech, gdzie bawarskie
malarstwo na szkle odegrało pierwszoplanową rolę
w formowaniu awangardy kręgu Die Brücke, Der Blaue
Reiter, Der Sturm2. Z kolei w Polsce, po modnej w koń-
cu XIX wieku góralszczyźnie odkryto malarstwo na szkle
z Podhala; eksponowanie w 1917 roku na piewszej
wystawie ekspresjonistów polskich, późniejszych for-
mistów, malarstwo na szkle stało się nie tylko nobilita-
cją sztuki ludowej, lecz przede wszystkim prezentacją
nowego źródła inspiracji artystycznej3.
Powiązania rosyjskiej awangardy początków XX wie-
ku ze sztuką ludową były konsekwencją szeroko rozwi-
niętego w ostatniej dekadzie XIX wieku nurtu folkloryzmu,
zainteresowanego problemem odnowy rzemiosła i sztuki
dekoracyjnej poprzez zwrot do sztuki ludowej. Hasła te
lansowało środowisko artystów z Ambramcewa, których
doświadczenia przejęte zostały w 1903 r. przez ośro-
dek w Tałaszkino4. „W sztuce swojej artyści z Tałaszkino
zmierzali do odkrycia tajemnicy duszy ludu, zrozumienia
1 S. Krzysztofowicz Imagerie populaire jako źródło
sztuki nowoczesnej we Francji [w:] Grafika wczoraj
1 dziś, Warszawa 1974, s. 126-136.
2 S. Krzysztofowicz-Kozakowska Rola bawarskiego
malarstwa na szkle i malarstwa wotywnego w kształ-
towaniu niemieckiej awangardy XX wieku, Materiały
sesji: „Rodzimość w sztuce Europy Środkowej”, Kra-
ków 1997 (w druku).
3 Idem i art populaire comme inspirateur artistique
de I avant-garde polonaise [w:] Niedzica Seminars.
The Art of the 1920 s in Poland, Bohemia, Slovakia
and Hungary, Cracow 1991.
4 C. Gray Die russische Avantgarde der modernen
Kunst 1863-1922, Köln 1963, s. 13; I. Huml War-
sztaty Krakowskie, Ossolineum 1973, s. 21-23.
Łubolci
i małomiasteczkowe
szyldy a rosyjska
awangarda początku
XX wieku
Sztuka rosyjska początku XX wieku, podobnie jak
inne środowiska europejskiej awangardy, nie mogła
pozostać obojętną na sztuki określane jako „prymityw-
ne"; odkryte one zostały niemal równocześnie we Fran-
cji, gdzie źródłem sztuki nowoczesnej stały się „image-
rie populaire"1 oraz w Niemczech, gdzie bawarskie
malarstwo na szkle odegrało pierwszoplanową rolę
w formowaniu awangardy kręgu Die Brücke, Der Blaue
Reiter, Der Sturm2. Z kolei w Polsce, po modnej w koń-
cu XIX wieku góralszczyźnie odkryto malarstwo na szkle
z Podhala; eksponowanie w 1917 roku na piewszej
wystawie ekspresjonistów polskich, późniejszych for-
mistów, malarstwo na szkle stało się nie tylko nobilita-
cją sztuki ludowej, lecz przede wszystkim prezentacją
nowego źródła inspiracji artystycznej3.
Powiązania rosyjskiej awangardy początków XX wie-
ku ze sztuką ludową były konsekwencją szeroko rozwi-
niętego w ostatniej dekadzie XIX wieku nurtu folkloryzmu,
zainteresowanego problemem odnowy rzemiosła i sztuki
dekoracyjnej poprzez zwrot do sztuki ludowej. Hasła te
lansowało środowisko artystów z Ambramcewa, których
doświadczenia przejęte zostały w 1903 r. przez ośro-
dek w Tałaszkino4. „W sztuce swojej artyści z Tałaszkino
zmierzali do odkrycia tajemnicy duszy ludu, zrozumienia
1 S. Krzysztofowicz Imagerie populaire jako źródło
sztuki nowoczesnej we Francji [w:] Grafika wczoraj
1 dziś, Warszawa 1974, s. 126-136.
2 S. Krzysztofowicz-Kozakowska Rola bawarskiego
malarstwa na szkle i malarstwa wotywnego w kształ-
towaniu niemieckiej awangardy XX wieku, Materiały
sesji: „Rodzimość w sztuce Europy Środkowej”, Kra-
ków 1997 (w druku).
3 Idem i art populaire comme inspirateur artistique
de I avant-garde polonaise [w:] Niedzica Seminars.
The Art of the 1920 s in Poland, Bohemia, Slovakia
and Hungary, Cracow 1991.
4 C. Gray Die russische Avantgarde der modernen
Kunst 1863-1922, Köln 1963, s. 13; I. Huml War-
sztaty Krakowskie, Ossolineum 1973, s. 21-23.