DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Miłobędzki, Adam: Zamek w mokrsku górnym i niektóre problemy małopolskiej architektury XV I XVI wieku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.41528#0062
ADAM MIŁOBĘDZKI
zaczyna również ma przełomie XV i XVI w\, przejmo-
wać — zrtaizu za pośrednictwem. południowych Nie-
miec. — piewlnle elementy sizitiutoi włoskiego ąuattro-
centa.
* =H =N
Scharakteryzowany wyżej kierunek stylowy nie
nlikhiie z przielmiamą motywów gotyckich ma renesamso-
wle. Jego zalsaidmiicizy system strukturalny — poza ar-
chitekturą siepulkrallną i nielicznymi świątyniami,
ojlaiwlnliaijąicyimi mową,, renesansową kohiciepcj ę prze-
strzeni — trwa. do XVII w. W ciągu XVI w1, późnośre-
dniowieczne typy zaimku, wieży mieszfcallnej, ratusza
cizy kamienicy ulegają jedynie rozwinięciu i więfcsza-
58 Fazę tę reprezentują najpełniej budowle mecenatu Jana
Długosza i Jakuba Dębińskiego (Z. Bocheński, jw.,
s. 45—51).
59 Obramienia laskowane od początku XVI w. występują
zwykle z drugorzędnymi elementami kryształowymi (bazy
lasek).
«o Obramienia cięte wielkimi kryształami spotyka się wy-
mu unormowaniu — zniweczą je dopiero formalistycz-
me schematy mainieryzmu i wczesnego baroku. Na razie
przeobraża się i wzbogaca, szaita zewnętrzna tych budo-
wli, są ito jednalk przeobrażenia w sikaild detalu i deko-
racji. Analizując je mlożinia w stuleciu 1450—1550 wydo-
być wiele zazębiających się nurtów, faz, czy kierun-
ków, świadczących o rozmaitym sitopmiiu wrażliwości
miejscowych warsztatów ma; modne formy przenikają-
ce z zachodfu iii południa. 'Różnorodność tę najostrzej re-
jestruje kamłemiairlka otworów: po- „długoszowskiej ”
fazie XV w. 58 miasta ją toforaimiemiai taBlkowaine59, rzadziej
kryształowe60, potem pojawiają siię mad mima prowin-
cjonalne półnoicmowłoslkie gzymsy 61; nieco później łas-
kowania ustępuj ą płaskim profilom ®2, a jednocześnie
jątkowo (odrzwia w sieni domu Mikołajowskiego w Tarno-
wie z 1524 r.).
61 Od drugiej dekady XVI w. — przede wszystkim w ka-
mieniarce warsztatu mistrza Benedykta.
62 Takie obramienia występują już na przełomie pierw-
szej i drugiej ćwierci XVI w. (zamek w Szydłowcu — przed
1526 r., kapitularz katedry włocławskiej — ok. 1527 r.).
50
zaczyna również ma przełomie XV i XVI w\, przejmo-
wać — zrtaizu za pośrednictwem. południowych Nie-
miec. — piewlnle elementy sizitiutoi włoskiego ąuattro-
centa.
* =H =N
Scharakteryzowany wyżej kierunek stylowy nie
nlikhiie z przielmiamą motywów gotyckich ma renesamso-
wle. Jego zalsaidmiicizy system strukturalny — poza ar-
chitekturą siepulkrallną i nielicznymi świątyniami,
ojlaiwlnliaijąicyimi mową,, renesansową kohiciepcj ę prze-
strzeni — trwa. do XVII w. W ciągu XVI w1, późnośre-
dniowieczne typy zaimku, wieży mieszfcallnej, ratusza
cizy kamienicy ulegają jedynie rozwinięciu i więfcsza-
58 Fazę tę reprezentują najpełniej budowle mecenatu Jana
Długosza i Jakuba Dębińskiego (Z. Bocheński, jw.,
s. 45—51).
59 Obramienia laskowane od początku XVI w. występują
zwykle z drugorzędnymi elementami kryształowymi (bazy
lasek).
«o Obramienia cięte wielkimi kryształami spotyka się wy-
mu unormowaniu — zniweczą je dopiero formalistycz-
me schematy mainieryzmu i wczesnego baroku. Na razie
przeobraża się i wzbogaca, szaita zewnętrzna tych budo-
wli, są ito jednalk przeobrażenia w sikaild detalu i deko-
racji. Analizując je mlożinia w stuleciu 1450—1550 wydo-
być wiele zazębiających się nurtów, faz, czy kierun-
ków, świadczących o rozmaitym sitopmiiu wrażliwości
miejscowych warsztatów ma; modne formy przenikają-
ce z zachodfu iii południa. 'Różnorodność tę najostrzej re-
jestruje kamłemiairlka otworów: po- „długoszowskiej ”
fazie XV w. 58 miasta ją toforaimiemiai taBlkowaine59, rzadziej
kryształowe60, potem pojawiają siię mad mima prowin-
cjonalne półnoicmowłoslkie gzymsy 61; nieco później łas-
kowania ustępuj ą płaskim profilom ®2, a jednocześnie
jątkowo (odrzwia w sieni domu Mikołajowskiego w Tarno-
wie z 1524 r.).
61 Od drugiej dekady XVI w. — przede wszystkim w ka-
mieniarce warsztatu mistrza Benedykta.
62 Takie obramienia występują już na przełomie pierw-
szej i drugiej ćwierci XVI w. (zamek w Szydłowcu — przed
1526 r., kapitularz katedry włocławskiej — ok. 1527 r.).
50