DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Kwiatkowski, Marek: Nieznane widoki i plany warszawskich odwachów i rogatek celnych
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41528#0099
WIDOKI I PLANY WARSZAWSKICH ODWACHÓW I ROGATEK
II. 3. J. Thomas, rogatki jerozolimskie, akwarela. Leningrad, Muzeum Akademii Sztuk Pięknych.
boniowaniai, identycznie potraktowanie elewacji rów-
noległych <w każdym, indywidualnym budynku, jed-
nakowy koloryt, płaskie zamknięcie od góry budowli
przez silmy występ gzymsu zwieńczonego attyką, po-
wtarzający się motyw masżkaromu w kluczach arkad,
proste wykrojenie otworów w bomilowamej powierzch-
na ścian. 'Powyższy zestaw cech stałych przy zniacz-
inycih różniicalcih kształtów i rzutów '(prostokąt — ro-
gatki marymonckie, kwadrat — wolskie, koło — jero-
zolimskie i prostokąt o półkoliście wygiętych dłuż-
szych lelewaicjach — mokotowskie), co Ibyłoi wywołane
świadomie indywidualnym tralktowaniiem architektury
(,,'dans on style d’archiitecture! dlifferemt”) v\ wymow-
nie potwierdzał falkt jednoosobowego autorstwa1 całe-
go zespołu.
W widokach budynków rogialttkowych Thomasa
12 J. c. K. [Joseph Comte Krasiński], Guide du
uoyageur en Pologne... Varsovie 1820, s. 43.
warto podkreślić również i te szczegóły, które ucho-
dzą uwadze w innych przekazach ikonograficznych.
W pejzażowym, tle rogatek imalrymoinlcikiicih pokazane
są 'dwa wiatraki, których Widok w połączeniu ze
źródłami Ikartogiraficizlnymi! z iteglo czasu pozwała od-
czytać interesuj ącą alrdhitekturę o murowanej części
centralnej na rzucie fcołai, stanowiącej właściwą pod-
budowę pódl wiatrak z dwo|ma przylegającymi po bo-
kach prostokątnymi budynkami utrzymanymi w ty-
pie dworkowym. Na. obie Strony zai szlabanem roz-
chodzą silę linie młoidlycih drzew wzdłuż dróg Polkow-
skiej i Mairymónckieji, których relikty zachowały się
jeszcze do dziś przy Ulicy Słowackiego' na Żolibo-
rzu 13. Jeśli chodził o samą architekturę budynków
rogatkowych, trzeba wspomnieć o boinliowaniu we-
wnętrzniejl ściany przedsionk'a i motywie maszkaro-
13 Drzewa te zapewne posadzone zostały w r. 1820 wraz
z „wyprowadzeniem drogi bitej od rogatek, łączącej się
87
II. 3. J. Thomas, rogatki jerozolimskie, akwarela. Leningrad, Muzeum Akademii Sztuk Pięknych.
boniowaniai, identycznie potraktowanie elewacji rów-
noległych <w każdym, indywidualnym budynku, jed-
nakowy koloryt, płaskie zamknięcie od góry budowli
przez silmy występ gzymsu zwieńczonego attyką, po-
wtarzający się motyw masżkaromu w kluczach arkad,
proste wykrojenie otworów w bomilowamej powierzch-
na ścian. 'Powyższy zestaw cech stałych przy zniacz-
inycih różniicalcih kształtów i rzutów '(prostokąt — ro-
gatki marymonckie, kwadrat — wolskie, koło — jero-
zolimskie i prostokąt o półkoliście wygiętych dłuż-
szych lelewaicjach — mokotowskie), co Ibyłoi wywołane
świadomie indywidualnym tralktowaniiem architektury
(,,'dans on style d’archiitecture! dlifferemt”) v\ wymow-
nie potwierdzał falkt jednoosobowego autorstwa1 całe-
go zespołu.
W widokach budynków rogialttkowych Thomasa
12 J. c. K. [Joseph Comte Krasiński], Guide du
uoyageur en Pologne... Varsovie 1820, s. 43.
warto podkreślić również i te szczegóły, które ucho-
dzą uwadze w innych przekazach ikonograficznych.
W pejzażowym, tle rogatek imalrymoinlcikiicih pokazane
są 'dwa wiatraki, których Widok w połączeniu ze
źródłami Ikartogiraficizlnymi! z iteglo czasu pozwała od-
czytać interesuj ącą alrdhitekturę o murowanej części
centralnej na rzucie fcołai, stanowiącej właściwą pod-
budowę pódl wiatrak z dwo|ma przylegającymi po bo-
kach prostokątnymi budynkami utrzymanymi w ty-
pie dworkowym. Na. obie Strony zai szlabanem roz-
chodzą silę linie młoidlycih drzew wzdłuż dróg Polkow-
skiej i Mairymónckieji, których relikty zachowały się
jeszcze do dziś przy Ulicy Słowackiego' na Żolibo-
rzu 13. Jeśli chodził o samą architekturę budynków
rogatkowych, trzeba wspomnieć o boinliowaniu we-
wnętrzniejl ściany przedsionk'a i motywie maszkaro-
13 Drzewa te zapewne posadzone zostały w r. 1820 wraz
z „wyprowadzeniem drogi bitej od rogatek, łączącej się
87