Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (21.1959)

PORTRETY POLSKIE FRANęOIS GERARDA


U. 1. Fr. Gerard, Portret W. P. Koczubeja. 1809. Leningrad, Ermitaż.
(Fot. Ermitaż)

pozostawał w Frain, później zdobił dwór w Nawojo-
wej. Podczas wojny przeniesiono go do Krakowa,
wreszcie zdeponowano w Muzeum Czartoryskich. Dziś
przechowywany też jest jako prywatny depozyt w
Muzeum Narodowym w Krakowie. Oczyszczeniem
i konserwacją obrazu zajął się w 1912 r. kuzyn obec-
nego właściciela — prof. Jerzy Mycielski, który też
pierwszy zwrócił uwagę na artystyczną i zabytkową
wartość płótna.
Portret malowany jest olejno na cieniutkim, rzad-
kim płótnie (naciągniętym ina nowe krosna, przy uży-
ciu jednak starych, kutych gwoździ), o wymiarach
55,6 X 54,5 cm. W lewym dolnym rogu nosi współ-
czesną sygnaturę ,,F. Gerard”, wypisaną wersalikami
i nie przypominającą innych, znanych mi podpisów
artysty, np. na leningradzkich wizerunkach Koczube-

jów. Na odwrocie, pismem II połowy XIX w., po-
dano: „Stanislats Comte Mniszek peint a Paris par
Gerard en 1803”, w wieku XX dodano jeszcze „A.
Stadnicki Nawojowa”. Wedle tego napisu obraz po-
wstał więc nieco wcześniej, niż to podawały niezbyt
precyzyjne informacje artysty.
Istnieje tradycja, że zachowane malowidło jest
kopią, zdjętą z oryginału, który miał następnie spło-
nąć. Wymagało to skrupulatnego zbadania obrazu,
tym więcej, że dzieło nasuwa pewne wątpliwości, zbyt
jednak kruche, by mogły przesądzić sprawę na rzecz
współczesnej kopii.
Obraz malowany jest na ręcznie zagruntowanym
płótnie farbą cienko i gładko położoną, z pozostawie-
niem tylko nielicznych impastów bieli w miejscach
silniej oświetlonych. Powierzchnia dochowała się nie-

223