DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Kronika Stowarzyszenia Historyków Sztuki
DOI Artikel:Grajewski, Ludwik; Terlecki, Władysław [Gefeierte Pers.]: Władysław Terlecki 1891 - 1958
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.41528#0251
KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI
ki”, „Od impresjonizmu do ekspres jonizmu’’ zyskują
mu odrazu wielki poklask ii uznanie. — W latach
1929/30 był stypendystą Funduszu Kultury Narodowej
i odbył lOmiesięczną podróż naukową do Niemiec,
Belgii i Francji. W roku 1930/1 pełni w Krakowie
funkcje konserwatora zabytków sztuki na tamtejsze
województwo.
Od początku 1932 r. do kwietnia 1934 r. powtórnie
uzyskuje państwowe stypendium, które umożliwia mu
studia zagraniczne na uniwersytecie berlińskim, oraz
badania naukowe we Wiedniu i w Rzymie. Po powro-
cie do kraju w r. 1935 objął stanowisko kustosza
muzealnego w Muzeum ordynacji Czartoryskich w Go-
łuchowie. Niebawem po 8 miesiącach wraca znowu
do ukochanego Lwowa:, gdzie zostaje sekretarzem To-
warzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych i poświęca się
wyłącznie pracy naukowej i badawczej. Szczęście mu
nie sprzyja i po jakimś czasie jest zaangażowany
powtórnie do Miejskiego Muzeum Przemysłu Arty-
stycznego jako kontraktowy pracownik opłacany przez
Związek Muzeów Polskich. W latach okupacji nie-
mieckiej pracuje w Miejskim Urzędzie Mieszkanio-
wym. Od sierpnia 1944 pracował już bez przerwy
przez 14 Hat w Państwowej Galerii Obrazów we Lwo-
wie, najpierw jako kierownik oddziału sztuki zacho-
dnio-europejskiej, w ostatnich miesiącach życia prze-
niesiony został na emeryturę.
Władysław Terlecki był nie tylko z wykształcenia
i z zawodu historykiem i krytykiem sztuki, muzeolo-
giem i konserwatorem — nie chciał i nie umiałby
być czym innym, jak tylko cichym naukowcem i ba-
daczem na niwie kultury; jego krytyki i recenzje
z różnych wystaw, ogłaszane w dziennikach lwow-
skich przed- i powojennych — wystawy i ekspozy-
cje muzealne, urządzane nie tylko fachowo i estetycz-
nie, ale z prawdziwym, wyrobionym gustem i sma-
kiem artystycznym budziły zawsze szczere uznanie
ze strony wszystkich, którzy siię na tych sprawach
znali.
Posiadał on jakiś dziwny charakter, usposobienie
i stosunek do życia, — kariera, dobrobyt, wysokie
stanowisko i zaszczyty nie leżały w sferze jego dą-
żeń i potrzeb, w życiu codziennym nieporadny, nie-
zdolny borykać się z przeciwnościami losu, bezbron-
ny, zawsze jednak pełen poczucia godności. Pogody
ducha i spokoju, — nie mąciła troska o życie po-
wszednie.
Wypracowaną w życiu równowagę naruszyć mogły
tylko lekkomyślność w formowaniu sądów w nauce,
obojętność i niewłaściwe obchodzenie się z dziełami
sztuki, niszczenie ich przez niedbalstwo lub nieumie-
jętną konserwację, wandalizm dokonywany na książ-
kach, brak poszanowania dla wysiłku ludzkiego umy-
słowego i fizycznego.
Szczery patriota, optymista bez żółci, broniący wia-
ry w człowieka, miłośnik muzyki klasycznej, zawsze
żywo dyskutujący na tematy artystyczne i społeczne,
doskonały erudyta w pracy naukowej, dobry, uczynny
i życzliwy kolega — oto cechy Zmarłego.
Publikacje jego naukowe przede wszystkim z dzie-
dziny polskiej sztuki cechowej, rzeźby średniowiecz-
nej i miniatur w kodeksach średniowieczynch odzna-
czają się sumiennością opracowania, wielkim znaw-
stwem przedmiotu, dokładną interpretacją źródeł,
wnikliwą krytyką i dbałością o szatę językową. Re-
lacje ze swoich badań naukowych wygłaszał na po-
siedzeniach Sekcji Historii Sztuki Lwowskiego To-
warzystwa Naukowego i na posiedzeniach Komisji
Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności w Kra-
kowie.
W ostatnich miesiącach życia, po; przeniesieniu na
emeryturę — miał zamiar wyjechać do Polski, wiele
obiecywał sobie z ostatniej przygotowanej do druku
pracy z zakresu malarstwa: średniowiecznego, którą
pragnął wydać w Krakowie, i której wiele trudu po-
święcił. Odszedł nikogo sam nie skrzywdziwszy, nie
pozostawiając żadnego długu ani zaległości w stosunku
eto nikogo. Zmarł po krótkiej chorobie 16 listopada
1958 r.. osierocając żonę, pochowany w grobowcu na
cmentarzu Łyczakowskim.
Ludwik Grajewski
BIBLIOGRAFIA PUBLIKACJI WŁADYSŁAWA TERLECKIEGO
W bibliografia, niniejszej zastosowano układ chronologiczny. W ramach jednego
roku umieszczono najpierw druki zwarte, a następnie artykuły w porządku alfa-
betycznym tytułów czasopism, lub prac zbiorowych, w których były one publiko-
wane. Nie wszystkie opisy bibliograficzne zostały dokonane z autopsji, stąd wy-
stępujące niekiedy niepełności.
1. Formiści lwowscy. „Zwrotnica”, 1922 nr 2 9. 47.
Zapiski.
2. Wystawa wnętrz mieszkalnych w Miejskim Mu-
zeum Przemysłu Artystycznego we Lwowie. „Pa-
ni”, 1924 nr 8—9 s, 43. Sztuka.
3. Miniatury Graduału Jana Olbrachta i ich źródła
Artystyczne. — „Sprawozd. Tow. Nauk, we Lwo-
wie”, 1926 nr 1 s. 24—31. Referaty.
4. Jak urządzać wystawy sklepowe. Lwów 1927,
Zakł. Naród. im. Ossolińskich,
5. Ze sztuki. Almanach Lwowski „Ateneum”, 1928
s. 131—132.
6. Ulica na wystawie. „Kurier liter.-nauk.”, 1928,
nr 52. Dodatek do „Ilustr. Kur. Codz.”, nr 355,
s. III.
7. Monety Bosforu Cymeryjskiego po Rokuporidach.
„Kwart, klasyczny” s. 343.
8. Kultura artystyczna Lwowa. Lwów dawny i dzi-
siejszy. Praca zbiorowa pod red. B. Janusza.
Lwów 1928 s. 90—96.
9. O nieznanej monecie kolonji greckiej Pantica-
paum. „Z'apiiski Numizmat.”, 1928, s. 343.
10. Ze studiów nad miniaturą polską XVI wieku.
239
ki”, „Od impresjonizmu do ekspres jonizmu’’ zyskują
mu odrazu wielki poklask ii uznanie. — W latach
1929/30 był stypendystą Funduszu Kultury Narodowej
i odbył lOmiesięczną podróż naukową do Niemiec,
Belgii i Francji. W roku 1930/1 pełni w Krakowie
funkcje konserwatora zabytków sztuki na tamtejsze
województwo.
Od początku 1932 r. do kwietnia 1934 r. powtórnie
uzyskuje państwowe stypendium, które umożliwia mu
studia zagraniczne na uniwersytecie berlińskim, oraz
badania naukowe we Wiedniu i w Rzymie. Po powro-
cie do kraju w r. 1935 objął stanowisko kustosza
muzealnego w Muzeum ordynacji Czartoryskich w Go-
łuchowie. Niebawem po 8 miesiącach wraca znowu
do ukochanego Lwowa:, gdzie zostaje sekretarzem To-
warzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych i poświęca się
wyłącznie pracy naukowej i badawczej. Szczęście mu
nie sprzyja i po jakimś czasie jest zaangażowany
powtórnie do Miejskiego Muzeum Przemysłu Arty-
stycznego jako kontraktowy pracownik opłacany przez
Związek Muzeów Polskich. W latach okupacji nie-
mieckiej pracuje w Miejskim Urzędzie Mieszkanio-
wym. Od sierpnia 1944 pracował już bez przerwy
przez 14 Hat w Państwowej Galerii Obrazów we Lwo-
wie, najpierw jako kierownik oddziału sztuki zacho-
dnio-europejskiej, w ostatnich miesiącach życia prze-
niesiony został na emeryturę.
Władysław Terlecki był nie tylko z wykształcenia
i z zawodu historykiem i krytykiem sztuki, muzeolo-
giem i konserwatorem — nie chciał i nie umiałby
być czym innym, jak tylko cichym naukowcem i ba-
daczem na niwie kultury; jego krytyki i recenzje
z różnych wystaw, ogłaszane w dziennikach lwow-
skich przed- i powojennych — wystawy i ekspozy-
cje muzealne, urządzane nie tylko fachowo i estetycz-
nie, ale z prawdziwym, wyrobionym gustem i sma-
kiem artystycznym budziły zawsze szczere uznanie
ze strony wszystkich, którzy siię na tych sprawach
znali.
Posiadał on jakiś dziwny charakter, usposobienie
i stosunek do życia, — kariera, dobrobyt, wysokie
stanowisko i zaszczyty nie leżały w sferze jego dą-
żeń i potrzeb, w życiu codziennym nieporadny, nie-
zdolny borykać się z przeciwnościami losu, bezbron-
ny, zawsze jednak pełen poczucia godności. Pogody
ducha i spokoju, — nie mąciła troska o życie po-
wszednie.
Wypracowaną w życiu równowagę naruszyć mogły
tylko lekkomyślność w formowaniu sądów w nauce,
obojętność i niewłaściwe obchodzenie się z dziełami
sztuki, niszczenie ich przez niedbalstwo lub nieumie-
jętną konserwację, wandalizm dokonywany na książ-
kach, brak poszanowania dla wysiłku ludzkiego umy-
słowego i fizycznego.
Szczery patriota, optymista bez żółci, broniący wia-
ry w człowieka, miłośnik muzyki klasycznej, zawsze
żywo dyskutujący na tematy artystyczne i społeczne,
doskonały erudyta w pracy naukowej, dobry, uczynny
i życzliwy kolega — oto cechy Zmarłego.
Publikacje jego naukowe przede wszystkim z dzie-
dziny polskiej sztuki cechowej, rzeźby średniowiecz-
nej i miniatur w kodeksach średniowieczynch odzna-
czają się sumiennością opracowania, wielkim znaw-
stwem przedmiotu, dokładną interpretacją źródeł,
wnikliwą krytyką i dbałością o szatę językową. Re-
lacje ze swoich badań naukowych wygłaszał na po-
siedzeniach Sekcji Historii Sztuki Lwowskiego To-
warzystwa Naukowego i na posiedzeniach Komisji
Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności w Kra-
kowie.
W ostatnich miesiącach życia, po; przeniesieniu na
emeryturę — miał zamiar wyjechać do Polski, wiele
obiecywał sobie z ostatniej przygotowanej do druku
pracy z zakresu malarstwa: średniowiecznego, którą
pragnął wydać w Krakowie, i której wiele trudu po-
święcił. Odszedł nikogo sam nie skrzywdziwszy, nie
pozostawiając żadnego długu ani zaległości w stosunku
eto nikogo. Zmarł po krótkiej chorobie 16 listopada
1958 r.. osierocając żonę, pochowany w grobowcu na
cmentarzu Łyczakowskim.
Ludwik Grajewski
BIBLIOGRAFIA PUBLIKACJI WŁADYSŁAWA TERLECKIEGO
W bibliografia, niniejszej zastosowano układ chronologiczny. W ramach jednego
roku umieszczono najpierw druki zwarte, a następnie artykuły w porządku alfa-
betycznym tytułów czasopism, lub prac zbiorowych, w których były one publiko-
wane. Nie wszystkie opisy bibliograficzne zostały dokonane z autopsji, stąd wy-
stępujące niekiedy niepełności.
1. Formiści lwowscy. „Zwrotnica”, 1922 nr 2 9. 47.
Zapiski.
2. Wystawa wnętrz mieszkalnych w Miejskim Mu-
zeum Przemysłu Artystycznego we Lwowie. „Pa-
ni”, 1924 nr 8—9 s, 43. Sztuka.
3. Miniatury Graduału Jana Olbrachta i ich źródła
Artystyczne. — „Sprawozd. Tow. Nauk, we Lwo-
wie”, 1926 nr 1 s. 24—31. Referaty.
4. Jak urządzać wystawy sklepowe. Lwów 1927,
Zakł. Naród. im. Ossolińskich,
5. Ze sztuki. Almanach Lwowski „Ateneum”, 1928
s. 131—132.
6. Ulica na wystawie. „Kurier liter.-nauk.”, 1928,
nr 52. Dodatek do „Ilustr. Kur. Codz.”, nr 355,
s. III.
7. Monety Bosforu Cymeryjskiego po Rokuporidach.
„Kwart, klasyczny” s. 343.
8. Kultura artystyczna Lwowa. Lwów dawny i dzi-
siejszy. Praca zbiorowa pod red. B. Janusza.
Lwów 1928 s. 90—96.
9. O nieznanej monecie kolonji greckiej Pantica-
paum. „Z'apiiski Numizmat.”, 1928, s. 343.
10. Ze studiów nad miniaturą polską XVI wieku.
239