Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (21.1959)

JERZY PIETRUSIŃSKI


elementem angielskiego pochodzenia jest wywodzący
się jeszcze z trzynastowiecznego przeźrocza „splatane-
go” motyw o zaostrzonych, lancetowatych formach
łuków, dekorujący zwieńczenia siedzisk 10 i 30.
W klasycznej formie występuje przede wszystkim
w przeźroczu zachodniej fasady cysterskiego opactwa
w Timtem88, a już z początkiem XIV w. spotykamy
go na Pomorzu w kościele erygowanym w 1302 r.
88 B e h 1 i n g, jw., s. 26, U. 21.
89 Kujot, jw., s. 322; J. Heise, jw., s. 187—189, U. 22
i 23. Stwierdzenie na tym miejscu występowania elementów
architektonicznych pochodzenia angielskiego w zasięgu opac-

przez opata pelplińskiego Henryka, na terenie dóbr
klasztornych w Nowej Cerkwi89. Trzecią wreszcie
formą jest ślepe przeźrocze, złożone z pary lanceto-
watych łuków wypełniających ostrołuk, w którego
górną część wpisana jest pęcherzowa pętla. Motyw
ten, występujący na zapiecku ze św. Maciejem i na
ściankach bocznych przy siedziskach 4-ym i 6-tym,
ukształtowany jest identycznie z angielskim przeźro-
twa popiera, jak się wydaje, tezy Skubiszewskiego o podob-
nym pochodzeniu niektórych cech architektury pelplińskie-
go kościoła; Skubiszewski, jw., s.60.

Tl. 28 Pelplin, stalle, fragmenty dekoracji zwieńczenia baldachimu. (Fot. W. Wolny)

290