DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Kościół P. P. Wizytek w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41528#0406
STANISŁAW LORENTZ
II. 6. Projekt kaplicy szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie. (Fot. PIS)
pewno czynny był w tych latach jako architekt,
a klientelę nietrudno sobie mógł zdobyć, pełniąc obo-
wiązki królewskiego budowniczego.
Kilka argumentów przemawia za tym, że mógł
być zatrudniony i przez Czartoryskich. Brat jego,
Samuel Michał, był od r. 1748 sekretarzem wojewody
ruskiego, Augusta Czartoryskiego, a nauczyciel —
Deybel, przebudowywał dla Czairtorskich pałac w Pu-
ławach.
W r. 1766 zanotował król na jednej z plansz, która
-została włączona do jego Zbioru Graficznego: „Fon-
taine que le Prince Czartoryski Palatin de Russie
a fait dresser et oouler en vin pour le Peuple le jour
ide la Fete du Roy le 8 May 1766 imwente et execute
par Schróger”. Od r. 1770 przebudowywał Schroegeir
dla Adama Czartoryskiego, Generała Ziem Podolskich,
Pałac Błękitny4.
W r. 1727 architekta zarekomendowała Wizytkom
fundatorka budowy — Sieniawska. W r. 1754 przeło-
żona zwróciła się o dotację do jej córki Zofii i zię-
cia Augusta Czartoryskich, którzy wpłacili na budowę
w latach 1754—57 kwotę 40.000 złp.5 Czy nie za-
rekomendowali też architekta? Wydaje się to tym
bardziej prawdopodobne, że w rachunkach budowy
nie zanotowano honararium dla architekta przed
r. 1756, a więc musiał on być początkowo opłacany
z innych źródeł, chyba właśnie przez Czartoryskich,
skąd znów wniosek,, że pewnie był to architekt, po-
zostający z nimi w kontaktach z innych tytułów lub
może pobierający stałą pensję.
Schroeger był wówczas architektem młodym, liczą-
cym sobie dopiero 27 lat. Może jednak w dziedzinie
budownictwa sakralnego był już czynny nie tylko
w Toruniu.
Późniejsza jego kariera w dużym stopniu związana
jest z dwoma prymasami. Łubieńskim i Ostrowskim,
a w dorobku swym ma liczne prace kościelne. Roz-
budowywał rezydencje prymacjalne, przebudowywał
Katedrę Gnieźnieńską i Katedrę Poznańską oraz
Kolegiatę w Tumie pod Łęczycą, budował kościół
w Skierniewicach, fasadę kościoła Karmelitów
w Warszawie i wielki ołtarz oraz kaplicę w Kolegia-
cie Łowickiej.
4 S. Lorentz, Efraim Schroeger, w druku w „Rocz-
niku PAN“, t. n.
5 J. Kraszewska, jw., s. 11.
378
II. 6. Projekt kaplicy szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie. (Fot. PIS)
pewno czynny był w tych latach jako architekt,
a klientelę nietrudno sobie mógł zdobyć, pełniąc obo-
wiązki królewskiego budowniczego.
Kilka argumentów przemawia za tym, że mógł
być zatrudniony i przez Czartoryskich. Brat jego,
Samuel Michał, był od r. 1748 sekretarzem wojewody
ruskiego, Augusta Czartoryskiego, a nauczyciel —
Deybel, przebudowywał dla Czairtorskich pałac w Pu-
ławach.
W r. 1766 zanotował król na jednej z plansz, która
-została włączona do jego Zbioru Graficznego: „Fon-
taine que le Prince Czartoryski Palatin de Russie
a fait dresser et oouler en vin pour le Peuple le jour
ide la Fete du Roy le 8 May 1766 imwente et execute
par Schróger”. Od r. 1770 przebudowywał Schroegeir
dla Adama Czartoryskiego, Generała Ziem Podolskich,
Pałac Błękitny4.
W r. 1727 architekta zarekomendowała Wizytkom
fundatorka budowy — Sieniawska. W r. 1754 przeło-
żona zwróciła się o dotację do jej córki Zofii i zię-
cia Augusta Czartoryskich, którzy wpłacili na budowę
w latach 1754—57 kwotę 40.000 złp.5 Czy nie za-
rekomendowali też architekta? Wydaje się to tym
bardziej prawdopodobne, że w rachunkach budowy
nie zanotowano honararium dla architekta przed
r. 1756, a więc musiał on być początkowo opłacany
z innych źródeł, chyba właśnie przez Czartoryskich,
skąd znów wniosek,, że pewnie był to architekt, po-
zostający z nimi w kontaktach z innych tytułów lub
może pobierający stałą pensję.
Schroeger był wówczas architektem młodym, liczą-
cym sobie dopiero 27 lat. Może jednak w dziedzinie
budownictwa sakralnego był już czynny nie tylko
w Toruniu.
Późniejsza jego kariera w dużym stopniu związana
jest z dwoma prymasami. Łubieńskim i Ostrowskim,
a w dorobku swym ma liczne prace kościelne. Roz-
budowywał rezydencje prymacjalne, przebudowywał
Katedrę Gnieźnieńską i Katedrę Poznańską oraz
Kolegiatę w Tumie pod Łęczycą, budował kościół
w Skierniewicach, fasadę kościoła Karmelitów
w Warszawie i wielki ołtarz oraz kaplicę w Kolegia-
cie Łowickiej.
4 S. Lorentz, Efraim Schroeger, w druku w „Rocz-
niku PAN“, t. n.
5 J. Kraszewska, jw., s. 11.
378