Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (24.1962)

BOŻENA STEINBORN


11 1. Rp.wersu skrzydeł ołtarza Hioba. Wrocław, Muzeum Śląskie. (Fot. L. Sudnik)

Ewangeliczna przypowieść o bogaczu i Łazarzu
zawiera moralizatorski sens o wywyższeniu po śmier-
ci cierpiących za życia. Bogacz „na każdy dzień
oblóczyl się w szkarłat i bisior” i ucztował, żebrak
Łazarz karmił się resztkami z jego stołu; po śmierci
jednak Łazarz spoczął na łonie Abrahama, którego
pomocy bezskutecznie wzywał bogacz cierpiąc męki
piekielne.
Na lewym skrzydle ołtarza dwie przeciwstawne
sceny ilustrują przypowieść ewangeliczną: ucztę bo-
gacza wyrażającą jego zamożność, podkreśloną niejako
postawą żebraka pod schodami oraz obu bohaterów
po śmierci. Dydaktyczny sens opowieści zaznacza
symbol grzechu — małpka bawiąca się jabłkami,
przywiązana do budy — jakim naznaczony jest dom
bogacza. Rozkładająca się 'biel ołowiowa użyta przez

malarza odsłoniła na murze w tle jabłonki zarys
krzewów, które pierwotnie miały sięgać aż do małpki;
wynika z tego, iż w trakcie malowania artysta —
pragnąc silniej podkreślić grzeszność uczty przed-
stawionej obok tak frapująco — wyłączył małpkę
z pejzażu, przydając jej za tło neutralny w kolorze
mur. Uczta ma olśniewać dworskim obyczajem:
wnętrze, w którym się odbywa ukazuje architekturę
monumentalną, samotnej parze ucztujących towarzy-
szy liczna służba w dworskich strojach i koncertujący
muzycy.
Prawe skrzydło gromadzi więcej, bo aż siedem
scen. Trzy z nich — utrata stad zwierząt — wtopio-
ne są w środkową partię; jej pejzaż łączy się z pej-
zażem lewego skrzydła. U góry widać zakład Jehowy
z szatanem w niebie. Fatalna uczta dzieci Hioba, roz-

4