DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Zienc, Andrzej: Dwór w oborach
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45620#0204
ANDRZEJ ZIENC
DWÓR W OBORACH*
Obory, na iktóre składa się folwark, i dobra ziem-
skie, położone są na lewym brzegu Wisły, w odleg-
łości około 17 km na południe od centrum Warszawy,
a Około 4,5 km od obecnego koryta rzeki. Należą one
administracyjnie do powidłu piaseczyńskiego, do gmi-
ny Jeziorna. Sama miejscowość Obory usytuowana
jest u stóp skarpy wiślanej — wysokiego dość
(85 m. n. p. m.), brzegu dawnego koryta rzeki, ciągną-
cego się z północnego-zachodu na południowy-wschód.
Położona jest w miejsCu dogodlnym z punktu widzenia
komunikacji, a mianowicie w najbliższym sąsiedztwie
drogi wiodącej w kierunku wschodnim do przeprawy
na Wiśle, w jej najwęższym miejscu, na wysokości
prawobrzeżnej miejslcowości Karczew, oraz w odleg-
łości Około 1 km od traktu wiodącego z jednej strony
przez Jeziomę do Warszawy lub Piaseczna, z dru-
giej — przez Siłomczyn. do Góry Kalwarii.
Najwcześniejsza notatka archiwalna dotycząca
Obór i ich właścicieli mówi o transakcji dokonanej
w r. 14313 ł. Przez cały w. XV i XVI Obory pozostają
własnością Oborskich. Dokumenty wspominają o po-
* Artykuł Dwór w Oborach jest skrótem pracy ma-
gisterskiej pt. Obory — założenie architektoniczno-parkowe,
pisanej pod kierunkiem iP. Prof. Dr W. Tomkiewicza i zło-
żonej na Uniwersytecie Warszawskim w r. 1959. Ze
zrozumiałych względów pomija on szereg szczegółów i roz-
ważań, ograniczając je tylko do zagadnień samego budynku
dworu. Posiadając Charakter przyczynku do' poznania dzia-
łalności jednego z wybitnych architektów epoki baroku
w Polsce, ma on również na celu rzucenie światła na
skromny na pozór zabytek twórczości architektonicznej
i W ten sposób — umożliwienie mu zajęcia właściwego
miejsca w historii polskiego, barokowego budownictwa
świeckiego.
Autor korzysta z okazji, by złożyć gorące wyrazy
wdzięczności tym wszystkim, którzy uprzejmie udzielili
działach, rozmierzeniach, sporach granicznych, kon-
dfemnatach, intromisjach itp. między samymi Obor-
skimi, jak również między Oborskimi a Leśniowol-
skimi. W r. 1637 jeden z dziedziców oborskich zawiera
jakiś nieznany bliżej kontrakt z Koniecpolskim
a w r. 1643 sprzeda je Koniecpolskim Obory i 'pobliski
folwark Chalbdziiniek. W kilka lat później, w r. 1650,
odbywa się jednak intromisja Wielopolskich „do
Dóbr ObOr Chabdzina y innych”, a w r. 1653 Oborski
sprzedaj e dodatkowo Wielopolski emu grunta we wsi
„Habdzin”. 2
Z postacią nabywcy zidentyfikować można Jana
z Wielopola hrabiego na Pieskowej Skale Wielopol-
skiego, wojewodę krakowskiego.3 Ród Wielopolskich,
herbu „Starykoń”, będącego heraldyczną odmianą
„Toporu”, czyli „Starży”, jest jednym z bardziej wy-
bitnych rodów w Rzeczypospolitej, od XVII w. zali-
czającym się dó rodów magnackich. Pozycję tę
ugruntowały związki herbowe ze świetnym, ale wy-
gasłym w r. 1608 rodem Szafrańców, panów na Secy-
minie i Pieskowej Skale, oraz odziedziczenie już
mu cennych rad i wskazówefc, a w szczególności P. P. Prof,
dr W. Tomkiewiczowi, Dr Maciejewskiej z Naczelnej Dy-
rekcji Archiwów, Mgr T. Jaroszewskiemu, Mgr J. Kowal-
czykowi, Elżbiecie Dobieckiej, Marii Potulickiej oraz innym
Osobom i Instytucjom.
1 AG AD, Archiwum Oborskie, „SummairyUsz doku-
mentów i papierów wszelkich w archiwum JWP Wielo-
polskiej starościny krakowskiej w pałacu warszawskim
będących po śmierci JW Antoniego Baranowskiego tego
dworu marszałka przez pozostałą jego małżonkę dnia 12mca
października 1795 spisahy”, s. T33, plik 93, poz. 3, AGAD.
2 Tamże.
3 T. Z y c h 1 i ń s k i, Złota księga szlachty polskiej,
t. IX, s. 185.
188
DWÓR W OBORACH*
Obory, na iktóre składa się folwark, i dobra ziem-
skie, położone są na lewym brzegu Wisły, w odleg-
łości około 17 km na południe od centrum Warszawy,
a Około 4,5 km od obecnego koryta rzeki. Należą one
administracyjnie do powidłu piaseczyńskiego, do gmi-
ny Jeziorna. Sama miejscowość Obory usytuowana
jest u stóp skarpy wiślanej — wysokiego dość
(85 m. n. p. m.), brzegu dawnego koryta rzeki, ciągną-
cego się z północnego-zachodu na południowy-wschód.
Położona jest w miejsCu dogodlnym z punktu widzenia
komunikacji, a mianowicie w najbliższym sąsiedztwie
drogi wiodącej w kierunku wschodnim do przeprawy
na Wiśle, w jej najwęższym miejscu, na wysokości
prawobrzeżnej miejslcowości Karczew, oraz w odleg-
łości Około 1 km od traktu wiodącego z jednej strony
przez Jeziomę do Warszawy lub Piaseczna, z dru-
giej — przez Siłomczyn. do Góry Kalwarii.
Najwcześniejsza notatka archiwalna dotycząca
Obór i ich właścicieli mówi o transakcji dokonanej
w r. 14313 ł. Przez cały w. XV i XVI Obory pozostają
własnością Oborskich. Dokumenty wspominają o po-
* Artykuł Dwór w Oborach jest skrótem pracy ma-
gisterskiej pt. Obory — założenie architektoniczno-parkowe,
pisanej pod kierunkiem iP. Prof. Dr W. Tomkiewicza i zło-
żonej na Uniwersytecie Warszawskim w r. 1959. Ze
zrozumiałych względów pomija on szereg szczegółów i roz-
ważań, ograniczając je tylko do zagadnień samego budynku
dworu. Posiadając Charakter przyczynku do' poznania dzia-
łalności jednego z wybitnych architektów epoki baroku
w Polsce, ma on również na celu rzucenie światła na
skromny na pozór zabytek twórczości architektonicznej
i W ten sposób — umożliwienie mu zajęcia właściwego
miejsca w historii polskiego, barokowego budownictwa
świeckiego.
Autor korzysta z okazji, by złożyć gorące wyrazy
wdzięczności tym wszystkim, którzy uprzejmie udzielili
działach, rozmierzeniach, sporach granicznych, kon-
dfemnatach, intromisjach itp. między samymi Obor-
skimi, jak również między Oborskimi a Leśniowol-
skimi. W r. 1637 jeden z dziedziców oborskich zawiera
jakiś nieznany bliżej kontrakt z Koniecpolskim
a w r. 1643 sprzeda je Koniecpolskim Obory i 'pobliski
folwark Chalbdziiniek. W kilka lat później, w r. 1650,
odbywa się jednak intromisja Wielopolskich „do
Dóbr ObOr Chabdzina y innych”, a w r. 1653 Oborski
sprzedaj e dodatkowo Wielopolski emu grunta we wsi
„Habdzin”. 2
Z postacią nabywcy zidentyfikować można Jana
z Wielopola hrabiego na Pieskowej Skale Wielopol-
skiego, wojewodę krakowskiego.3 Ród Wielopolskich,
herbu „Starykoń”, będącego heraldyczną odmianą
„Toporu”, czyli „Starży”, jest jednym z bardziej wy-
bitnych rodów w Rzeczypospolitej, od XVII w. zali-
czającym się dó rodów magnackich. Pozycję tę
ugruntowały związki herbowe ze świetnym, ale wy-
gasłym w r. 1608 rodem Szafrańców, panów na Secy-
minie i Pieskowej Skale, oraz odziedziczenie już
mu cennych rad i wskazówefc, a w szczególności P. P. Prof,
dr W. Tomkiewiczowi, Dr Maciejewskiej z Naczelnej Dy-
rekcji Archiwów, Mgr T. Jaroszewskiemu, Mgr J. Kowal-
czykowi, Elżbiecie Dobieckiej, Marii Potulickiej oraz innym
Osobom i Instytucjom.
1 AG AD, Archiwum Oborskie, „SummairyUsz doku-
mentów i papierów wszelkich w archiwum JWP Wielo-
polskiej starościny krakowskiej w pałacu warszawskim
będących po śmierci JW Antoniego Baranowskiego tego
dworu marszałka przez pozostałą jego małżonkę dnia 12mca
października 1795 spisahy”, s. T33, plik 93, poz. 3, AGAD.
2 Tamże.
3 T. Z y c h 1 i ń s k i, Złota księga szlachty polskiej,
t. IX, s. 185.
188