Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (24.1962)

OŁTARZ HIOBA W MUZEUM ŚLĄSKIM


II. 20. A. Altdorfer, Święty Hieronim, 1507 r. (Fot. H. Derczyński
wg L. Baldassa)

Odcięcie się malarza od powszechnych przedsta-
wień historii Hioba obrosłych w anegdotę miste-
riów —■ piętnowanych przez reformację — i legend
apokryficznych oraz rygorystyczne przestrzeganie
tekstu Biblii każę wiązać go, jeśli nie wprost z śro-
dowiskiem protestanckim, to przynajmniej z nastro-
jami i atmosferą reformacji niemieckiej. Marcin
Luter stawiał bowiem sztukom plastycznym jaknaj-
bardziej konkretne zadanie: ilustrowanie prawd teo-
logicznych i własnych tez, sam też poddawał mala-

rzom nie tylko tematy, ale i sposób ich przedsta-
wienia. W Lutherstadt — Wittenberdze najwierniej
przekładał jego myśli na język sztuk plastycznych
Łukasz Cranach Starszy43.

IV
Takie więc przesłanki jak: cechy „stylu naddu-
najskiego”. linearyzm postaci charakteryzujący bar-

43 Powiązanie historii ołtarza Hioba z terenem Saksonii
uzupełniałby fakt jego pochodzenia z Oleśnicy: Podiebradzi
oleśniccy bowiem niejednokrotnie wchodzili w związki mał-
żeńskie z niemieckimi rodzinami książęcymi, (również Sak-
sonii i Anhaltu); tak np. druga żona księcia Jana (1'509—65)
była córką księcia Henryka Brunświckiego, a żona księcia

Henryka XI (1507—48) — córką księcia Henryka Meklem-
burskiego. Przenośny ołtarz Hioba mógł być jakimś prezen-
tem rodzinnym, a jego przetrwanie w Oleśnicy tłumaczy
istnienie w tamtejszym zamku do 1945 r. cennej kolekcji
obrazów.

21