Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (24.1962)

BOŻENA STEINBORN


U. 23. E. Altdorfer, Znalezienie welonu przez świętego Leopolda, przed
1512 r. (Fot. H. Derczyński wg O. Benescha)

deformacją ciała u Cranacha ani z mocno zbudowa-
nymi aktami szkoły Diirera. Pewna elegancja, łagod-
ność ujęcia, zwolniony ruch — cechujące postacie
ludzi w obrazach naddunajskich mistrzów, a głównie
samego Altdorfera, daje się zauważyć w potraktowa-
niu bohaterów ołtarza Hioba, z których żaden nie
przejawia ekspresyjnych skłonności, a tylko gestem
dokumentuje swą czynność. Dalsze analogie w opra-
cowaniu samej głowy i fryzury znajduje się porów-
nując głowę Elifasa z podobną, spotykaną w obra-
zach samego Altdorfera (choćby na obrazie Święty
Hieronim z 1507 r.), a ulegającą pewnym przeryso-
waniom w dziełach jego ucznia — Mistrza z Pulkau.
Fragment predelli ołtarza z Pulkau tego artysty jest
może istotny dla naddunajskich związków ołtarza
Hioba nie tylko z powodu owej głowy, której ucze-

sanie przypomina pionowe smugi spływających świa-
teł na koronach drzew — ale i dla pnia drzewa:
jego ułamane gałęzie znane są w obrazach Altdorfera
i jego uczniów, a w naszym ołtarzu taki pień posiada
ów wiąz z czapami zwisających koron. W łączeniu
autora ołtarza Hioba z kręgiem uczniów Altdorfera
umacnia dość przekonywająco analiza technologiczna
oleśnickiego zabytku, która poświadcza zbieżność
z dziełami Altdorfera 45.
Trudno nie wspomnieć o korelacjach niderlandz-
kich ołtarza. Dają się one zauważyć w takich właści-
wościach formy jak: niebieskawe partie gór, „nie-
realny” jakby boschowski koloryt opanowanej przez
45 V. Vobavka, Die Handschrift des Malers, Prag 1957,
s. 107 nn.

24