DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Rozprawy
DOI article:Ryszkiewicz, Andrzej: Madame Gault de Saint-Germain née Rajecka
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.45620#0063
MADAME RAJECKA
portretów ,.depuis les maitresses de Louis XIV jus-
qu’aux cślebrites du jour et de la veilłe, y compris
le defunt Helvetius, dont la revolution venait de
faire, decidement, un grand homme”27. Z postępu
prac nad zamówieniem dla Warszawy zdają sprawę
szczegółowe raporty Mazzeiego; że zaś losy tego
przedsięwzięcia w naszej literaturze znane nie są,
i że nazwisko Rajeckiej — jej jednej — występuje
w tych biuletynach niejednokrotnie, podaję wyciągi
z tych listów w aneksie artykułu.
Gdy z początkiem 1791 r. nadeszła do Polski pierw-
sza partia oczekiwanych z niecierpliwością obrazów
z tej serii — król się zawiódł: same ..bohomazy”
(croutes). Wyróżnił prace tylko jednego artysty —
właśnie pani Rajeckiej 28.
Chociaż dla Stanisława Augusta pozostała „p. Ra-
jecką” — przecież nosiła już wówczas inne nazwisko.
Oto listem z dnia 14 maja 1788 r. donosiła Bacciarel-
lemu o swym zamążpójściu; na towarzysza życia
wybrała malarza i człowieka pióra Pierre-Marie
Gault de Saint Germain (1756—1842). Ten list ogłosił
w całości Batowski, znany był zresztą i dawniej 29.
Już jako pani Gault de Saint Germain posyła królo-
wi, który nie tylko nie poniechał swej opieki,- ale
jeszcze rozciągnął ją na jej męża, swe paryskie
utwory. Listem z dnia 12 listopada 1789 donosiła
monarsze, że zamierza do Polski powrócić, ale za-
mierzenia tego nie zrealizowała; może powstrzymało
ją w Paryżu owo obszerne królewskie zamówienie.
Tymczasem zaś pracowała i okazywała swemu pro-
tektorowi dowody postępu nauki i rozwoju talentu.
Za bodaj najcharakterystyczniejszy okaz jej twór-
27 Fabr e, jw.. s. 514.
28 Tamże, s. 514.
29 Opublikowano go w 1862 r. w ,,Revue universelle des
arts”, t. XV. W AGAD, Zbiór Popielów, Korespondencja
nr 185 karta 218—222 zachowane S4 listy Rajeckiej do króla
z. 25 VII 1788. 12 XI 1789 i 25 VIII 1791; karta 223 — list
P. M. Gault de St Germain do króla z 25 VIII1791; w Bi-
bliotece Narodowej nr III 3289 k. 65—66 — list Rajeckiej do
Bacciarellego z 14 V 1788. Listów tych, jako wykorzystanych
przez Z. Batowskiego, tu już nie powtarzam. Za pomoc
przy poszukiwaniach w archiwach warszawskich dziękuję
p. Alinie Trojan.
II. 8. Anna Rajecka. Śpiąca dziewczyna, pastel, Muz. Narodowe w Warszawie.
(Fot. Muzeum)
53
portretów ,.depuis les maitresses de Louis XIV jus-
qu’aux cślebrites du jour et de la veilłe, y compris
le defunt Helvetius, dont la revolution venait de
faire, decidement, un grand homme”27. Z postępu
prac nad zamówieniem dla Warszawy zdają sprawę
szczegółowe raporty Mazzeiego; że zaś losy tego
przedsięwzięcia w naszej literaturze znane nie są,
i że nazwisko Rajeckiej — jej jednej — występuje
w tych biuletynach niejednokrotnie, podaję wyciągi
z tych listów w aneksie artykułu.
Gdy z początkiem 1791 r. nadeszła do Polski pierw-
sza partia oczekiwanych z niecierpliwością obrazów
z tej serii — król się zawiódł: same ..bohomazy”
(croutes). Wyróżnił prace tylko jednego artysty —
właśnie pani Rajeckiej 28.
Chociaż dla Stanisława Augusta pozostała „p. Ra-
jecką” — przecież nosiła już wówczas inne nazwisko.
Oto listem z dnia 14 maja 1788 r. donosiła Bacciarel-
lemu o swym zamążpójściu; na towarzysza życia
wybrała malarza i człowieka pióra Pierre-Marie
Gault de Saint Germain (1756—1842). Ten list ogłosił
w całości Batowski, znany był zresztą i dawniej 29.
Już jako pani Gault de Saint Germain posyła królo-
wi, który nie tylko nie poniechał swej opieki,- ale
jeszcze rozciągnął ją na jej męża, swe paryskie
utwory. Listem z dnia 12 listopada 1789 donosiła
monarsze, że zamierza do Polski powrócić, ale za-
mierzenia tego nie zrealizowała; może powstrzymało
ją w Paryżu owo obszerne królewskie zamówienie.
Tymczasem zaś pracowała i okazywała swemu pro-
tektorowi dowody postępu nauki i rozwoju talentu.
Za bodaj najcharakterystyczniejszy okaz jej twór-
27 Fabr e, jw.. s. 514.
28 Tamże, s. 514.
29 Opublikowano go w 1862 r. w ,,Revue universelle des
arts”, t. XV. W AGAD, Zbiór Popielów, Korespondencja
nr 185 karta 218—222 zachowane S4 listy Rajeckiej do króla
z. 25 VII 1788. 12 XI 1789 i 25 VIII 1791; karta 223 — list
P. M. Gault de St Germain do króla z 25 VIII1791; w Bi-
bliotece Narodowej nr III 3289 k. 65—66 — list Rajeckiej do
Bacciarellego z 14 V 1788. Listów tych, jako wykorzystanych
przez Z. Batowskiego, tu już nie powtarzam. Za pomoc
przy poszukiwaniach w archiwach warszawskich dziękuję
p. Alinie Trojan.
II. 8. Anna Rajecka. Śpiąca dziewczyna, pastel, Muz. Narodowe w Warszawie.
(Fot. Muzeum)
53