Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (24.1962)

MADAME RAJECKA


II. 9. Pierre-Marie Gault de Saint Germain, Zejście z pastwiska, wl. Ilona i Wawrzyniec Zapaśnikowie.
(Fot. Tadeusz Kazimierski)

Całość nosi charakter silnie tradycyjny, z muzealnych
wzorów XVII-wiecznych Holendrów wysnuty. U schył-
ku XVIII w. obraz był właściwie anachroniczny, cie-
kawe, że jedną z nielicznych analogii podsuwa tylko
inny Francuz z galerii Poniatowskiego, Jean-Louis
De Marne (1754—'1829), dziwnym zbiegiem okolicz-
ności także ożeniony z Polką — nazwiskiem Wisłow-
ska, czy Wisłocka — którą się król żywo interesował.
Omówiona scena pasterska Gaulta nosi nr 1865.
Pod tą liczbą zapisana była w inwentarzu zbiorów
królewskich34. Wisiala na zamku, w 1810 przenie-

siona do bibliotesi. Przy rozprzedaży galerii nabył
ją kasztelan Józef Kajetan Ossoliński i wcielił do
swej bogatej kolekcji, gdzie jednak otrzymała jakieś
inne — pewnie holenderskie — miano, tak że jej
w katalogach zbioru zidentyfikować nie sposób35.
Dlatego nie można ustalić kto ten obraz nabył, gdy
w 1835 r. i zbiór Ossolińskiego trafił z kolei pod mło-
tek licytatora. Wypłynął dopiero w latach okupacji,
przechodząc (w 1942 lub 1943 r.) z rąk Ludwika
Kronenberga do dzisiejszego właściciela — pp. Wa-
wrzyńca i Ilony Zapaśników w Warszawie.

34 T. M a ń k o w s k i, Galer ja Stanisława Augusta,
Lwów 193'2, s. 405, nr 1865. Obraz zanotowano w inwentarzu
dość zabawnie: ,,Entrevue d’un homme avec une femme,
il y a des vacłies”.

35 A. Ryszkiewicz, Zbiory artystyczne Józefa Ka-
jetana Ossolińskiego. Pierwsza publiczna galeria warszaw-
ska, „Rocznik Warszawski”, t. I: 1960, s. 105—42.

55