DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Miscellanea
DOI article:Mroczko, Teresa: Poliptyk kaliski a rzeźby ze Stawiszyna: próba rekonstrukcji
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.45620#0079
POLIPTYK KALISKI A RZEŹBY ZE STAWISZYNA
II. 16. Szkic rysunkowy rekonstrukcji ołtarza. (Rys. T. Mroczko)
skiego, który przypisał je Tylmanowi Riemenschnei-
derowi, sądził, że dzieł tych, łącznie z publikowaną
przez niego rzeźbą św. Jana Ewangelisty z Muzeum
w Bydgoszczy nie można wiązać ani z Krakowa ani
ze Śląskiem.48 Po wojnie ks. prof. dr Szczęsny Dett-
loff zasugerował ich związek ze Śląskiem.49
Rzeźby stawiszyńśkie posiadają zbliżone wymiary,
ich wysokość nie przekracza 124 cm. Wyrzeźbione
w drzewie lipowym, polichromowane na podkładzie
kredowym, poddane zostały konserwacji w r. 1951.50
Maria i Jan Chrzciciel są rzeźbami prawie pełno-
plastycznymi, o starannie opracowanych profilach
bocznych. W potraktowaniu ich, łącznie z zaginioną (?)
figurą św. Jana Ewangelisty występuje pewna pozorna
niejednolitość, dostrzegalna przede wszystkim w kon-
cepcji plastycznej szat. Kostium Madonny i Jana
Ewangelisty modelowany jest miękko i płynnie, z wy-
raźnym dążeniem do uzyskania dekoracyjnych i efek-
townych układów draperii. Jedna poła płaszcza Jana
Ewangelisty malowniczo odrzucona na ramię, druga
<8 T. Dobrowolski, Dwa późnogotyckie zabytki
bydgoskie, ..Rzeczy Piękne”, R. IX, Kraków 1927, nr 6,
s. 89—94.
49 Praca zbiorowa, Sztuka Polska czasów nowo-
żytnych, cz. I, lata 1450—1650, Warszawa 1952, s. 56.
50 Ciekawe gdzie obecnie znajduje się posąg Jana Ewan-
gelisty. W kościele sitawiszyńskim nie ma go. Wojnę prze-
trwał, czego dowodzi sporządzony z okazji konserwacji
rzeźb załącznik do pisma Ministerstwa Kultury i iSztuki,
z dn. 26.VII.1951, L. dz. 24c/34/51, w którym nieznany autor
opisuje wszystkie pięć rzeźb, tj. Madonnę, św. Jana Ewan-
gelistę, św. Bartłomieja, św. Jana Chrzciciela i św. Jadwigę
podając ich wymiary. Autor tej notatki musiał rzeźby
pomierzyć z autopsji, bo dotychczasowa, jakże skromna,
literatura przedmiotu, nie podaje ich wielkości. Wg tego
pisma wys. Jana Ewangelisty wynosi 122 cm, lecz w Archi-
wum Fotograficznym PKZ brakuje jego zdjęcia.
Odsłonięta w czasie konserwacji gotycka polichromia naj-
lepiej zachowała się w figurze Madonny, ubranej w suknię
złotą, spodem czerwoną i w takiż płaszcz o niebieskiej
podszewce. Twarz Marii i dzieciątka o naturalnej karnacji,
oprawa oczu brązowa, usta karminowe, włosy ugier złoty.
W figurze Jana Chrzciciela 'zachowana polichromia głowy,
o czarnych włosach, i ciemnej karnacji cery. Brwi i źre-
nice ciemnobrązowe, białka oczu niebieskawe, usta ciemny
róż. Na kartach książki zachowane ślady złoceń. Wymiary
w cm.: Marla, wys. 124, szer. podst. 40, głębokość wydrą-
żenia 14; Jan Chrzciciel, wys. 122 cm, szer. podst. 33, głę-
bokość wydrążenia 13.
69
II. 16. Szkic rysunkowy rekonstrukcji ołtarza. (Rys. T. Mroczko)
skiego, który przypisał je Tylmanowi Riemenschnei-
derowi, sądził, że dzieł tych, łącznie z publikowaną
przez niego rzeźbą św. Jana Ewangelisty z Muzeum
w Bydgoszczy nie można wiązać ani z Krakowa ani
ze Śląskiem.48 Po wojnie ks. prof. dr Szczęsny Dett-
loff zasugerował ich związek ze Śląskiem.49
Rzeźby stawiszyńśkie posiadają zbliżone wymiary,
ich wysokość nie przekracza 124 cm. Wyrzeźbione
w drzewie lipowym, polichromowane na podkładzie
kredowym, poddane zostały konserwacji w r. 1951.50
Maria i Jan Chrzciciel są rzeźbami prawie pełno-
plastycznymi, o starannie opracowanych profilach
bocznych. W potraktowaniu ich, łącznie z zaginioną (?)
figurą św. Jana Ewangelisty występuje pewna pozorna
niejednolitość, dostrzegalna przede wszystkim w kon-
cepcji plastycznej szat. Kostium Madonny i Jana
Ewangelisty modelowany jest miękko i płynnie, z wy-
raźnym dążeniem do uzyskania dekoracyjnych i efek-
townych układów draperii. Jedna poła płaszcza Jana
Ewangelisty malowniczo odrzucona na ramię, druga
<8 T. Dobrowolski, Dwa późnogotyckie zabytki
bydgoskie, ..Rzeczy Piękne”, R. IX, Kraków 1927, nr 6,
s. 89—94.
49 Praca zbiorowa, Sztuka Polska czasów nowo-
żytnych, cz. I, lata 1450—1650, Warszawa 1952, s. 56.
50 Ciekawe gdzie obecnie znajduje się posąg Jana Ewan-
gelisty. W kościele sitawiszyńskim nie ma go. Wojnę prze-
trwał, czego dowodzi sporządzony z okazji konserwacji
rzeźb załącznik do pisma Ministerstwa Kultury i iSztuki,
z dn. 26.VII.1951, L. dz. 24c/34/51, w którym nieznany autor
opisuje wszystkie pięć rzeźb, tj. Madonnę, św. Jana Ewan-
gelistę, św. Bartłomieja, św. Jana Chrzciciela i św. Jadwigę
podając ich wymiary. Autor tej notatki musiał rzeźby
pomierzyć z autopsji, bo dotychczasowa, jakże skromna,
literatura przedmiotu, nie podaje ich wielkości. Wg tego
pisma wys. Jana Ewangelisty wynosi 122 cm, lecz w Archi-
wum Fotograficznym PKZ brakuje jego zdjęcia.
Odsłonięta w czasie konserwacji gotycka polichromia naj-
lepiej zachowała się w figurze Madonny, ubranej w suknię
złotą, spodem czerwoną i w takiż płaszcz o niebieskiej
podszewce. Twarz Marii i dzieciątka o naturalnej karnacji,
oprawa oczu brązowa, usta karminowe, włosy ugier złoty.
W figurze Jana Chrzciciela 'zachowana polichromia głowy,
o czarnych włosach, i ciemnej karnacji cery. Brwi i źre-
nice ciemnobrązowe, białka oczu niebieskawe, usta ciemny
róż. Na kartach książki zachowane ślady złoceń. Wymiary
w cm.: Marla, wys. 124, szer. podst. 40, głębokość wydrą-
żenia 14; Jan Chrzciciel, wys. 122 cm, szer. podst. 33, głę-
bokość wydrążenia 13.
69