DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Ryszkiewicz, Andrzej: Dzieła przypisywane J. L. Davidowi w polskich zbiorach
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45622#0042
ANDRZEJ RYSZKIEWICZ
II. 1. J. L. Dauid (?), Akt akademicki, kredka. Gab. Ryc. BUW.
(Fot. W. Wolny)
anatomiczną przez Davida” 6. Gabinet nabywał rzeczy
różnej wartości i z rozmaitych źródeł, także zagranicz-
nych (austriackich i niemieckich). Trafiały się rysunki
wielkiej piękności i ceny. Więc pozyskanie autentycz-
nego rysunku Davida nie mogło dziwić. Słuszności
atrybucji nie kwestionował też nikt ani wówczas
(profesorem był wtedy Brodowski, który do atelier
Davida uczęszczał), ani też nigdy potem. Np. Zygmunt
Batowski powtórzył tę atrybucję bez zastrzeżeń7.
To wszystko przemawia na jej korzyść i powstrzy-
muje rodzące się przy oglądzie wątpliwości. Rysunek
bowiem zachował się w Gabinecie Rycin Bibl. U.W.
(T. 1098 nr 20 format III). Duża plansza (52 X 42 cm)
nosi podpis, poprawiony wprawdzie, ale mogący być
jego ręki L. Dauid in Roma oraz znaczek kolekcjo-
nerski MI, znany Lugtowi (nr 1492), a należący do
nierozpoznanej poważnej kolekcji. Rysowany sangwi-
ną i czarną kredką akademicki akt męski, obok partii
6 M. Łodyński, Materiały do dziejów państwowej
polityki bibliotecznej w Księstwie Warszawskim i Królest-
wie Polskim (1807—1831), Wrocław 1958, s. 166.
bardzo dobrych ma także i miejsca słabe, nosi przy
tym ślady korekty. Ołówkowa linia konturu jest
chwiejna, kredka po szkolnemu rozcierana. Akt spra-
wia więc wrażenie pracy uczniowskiej. Mógł powstać
w Paryżu, ale nie w Rzymie. Nie odnajdujemy też
w dziele artysty takich analogii, by autorstwo prze-
konywająco potwierdzały.
3. Za życia artysty, czy też wkrótce po jego śmier-
ci, na ścianach polskich rezydencji zawisły też dwa
obrazy Davida, których znaczenie jest nieproporcjo-
nalnie większe, niż omówionych rysunków. Wiado-
mość o pierwszym z nich przekazała Anna z Tysz-
kiewiczów Potocka w swym pamiętniku obejmującym
lata 1794—1820 8. Mając spojrzenie ukształtowane przez
teścia, Stanisława Kostkę Potockiego, omawiając swą
podróż do Francji w 1810 r., notuje samodzielne
7 Z. Batowski, Zbiór graficzny w Uniwersytecie
Warszawskim, Warszawa 1928, s. 52.
8 Memoires de la Ctesse Potocka (1794—1820) publies par
C. Stryienski 13me ed., Paris 1924, s. 245—246.
32
II. 1. J. L. Dauid (?), Akt akademicki, kredka. Gab. Ryc. BUW.
(Fot. W. Wolny)
anatomiczną przez Davida” 6. Gabinet nabywał rzeczy
różnej wartości i z rozmaitych źródeł, także zagranicz-
nych (austriackich i niemieckich). Trafiały się rysunki
wielkiej piękności i ceny. Więc pozyskanie autentycz-
nego rysunku Davida nie mogło dziwić. Słuszności
atrybucji nie kwestionował też nikt ani wówczas
(profesorem był wtedy Brodowski, który do atelier
Davida uczęszczał), ani też nigdy potem. Np. Zygmunt
Batowski powtórzył tę atrybucję bez zastrzeżeń7.
To wszystko przemawia na jej korzyść i powstrzy-
muje rodzące się przy oglądzie wątpliwości. Rysunek
bowiem zachował się w Gabinecie Rycin Bibl. U.W.
(T. 1098 nr 20 format III). Duża plansza (52 X 42 cm)
nosi podpis, poprawiony wprawdzie, ale mogący być
jego ręki L. Dauid in Roma oraz znaczek kolekcjo-
nerski MI, znany Lugtowi (nr 1492), a należący do
nierozpoznanej poważnej kolekcji. Rysowany sangwi-
ną i czarną kredką akademicki akt męski, obok partii
6 M. Łodyński, Materiały do dziejów państwowej
polityki bibliotecznej w Księstwie Warszawskim i Królest-
wie Polskim (1807—1831), Wrocław 1958, s. 166.
bardzo dobrych ma także i miejsca słabe, nosi przy
tym ślady korekty. Ołówkowa linia konturu jest
chwiejna, kredka po szkolnemu rozcierana. Akt spra-
wia więc wrażenie pracy uczniowskiej. Mógł powstać
w Paryżu, ale nie w Rzymie. Nie odnajdujemy też
w dziele artysty takich analogii, by autorstwo prze-
konywająco potwierdzały.
3. Za życia artysty, czy też wkrótce po jego śmier-
ci, na ścianach polskich rezydencji zawisły też dwa
obrazy Davida, których znaczenie jest nieproporcjo-
nalnie większe, niż omówionych rysunków. Wiado-
mość o pierwszym z nich przekazała Anna z Tysz-
kiewiczów Potocka w swym pamiętniku obejmującym
lata 1794—1820 8. Mając spojrzenie ukształtowane przez
teścia, Stanisława Kostkę Potockiego, omawiając swą
podróż do Francji w 1810 r., notuje samodzielne
7 Z. Batowski, Zbiór graficzny w Uniwersytecie
Warszawskim, Warszawa 1928, s. 52.
8 Memoires de la Ctesse Potocka (1794—1820) publies par
C. Stryienski 13me ed., Paris 1924, s. 245—246.
32