Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (26.1964)

WSPOMNIENIA POŚMIERTNE

FRANCISZEK KLEIN
1882-1961

Nestor krakowskich historyków sztuki, jedna
z charakterystycznych postaci Krakowa. Urodził się
w r. 1882 w Krakowie. Studia historii sztuki pod
kierunkiem prof. M. Sokołowskiego ukończył na Uni-
wersytecie Jagiellońskim. Całe życie poświęcił sztuce
Krakowa. M.in. wydał pracę monograficzną naświet-
lającą genezę i dzieje krakowskiego baroku. Głów-
nym jego dziełem jest Stary Kraków („Rocznik Krak.”
XVII 1916) z własnymi fotografiami (był doskona-

łym fotografem amatorem), w którym nakreślił nowe
drogi do badań planów urbanistycznych Krakowa.
W okresie międzywojennym był docentem i wykładał
historię sztuki w krakowskiej ASP. Wydał również
monografię Plant Krakowskich. Publikował także
w prasie artykuły z zakresu sztuki. Opracował Pa-
miętniki złożone do druku w Wydawnictwie Literac-
kim w Krakowie. Franciszek Klein zmarł w Krako-
wie 11 kwietnia 1961 r.

KAROL HOMOLACS
1874-1962

Karol Homolacs urodził się w Balicach 27 stycznia
1874 r. Artysta malarz, autor prac z zakresu metody
nauczania w szkołach artystycznych: kompozycji orna-
mentalnej, obrazowania natury, historii rzemiosła
artystycznego oraz teorii barw. Ostatnia praca Kolo-
rystyka malarska ukazała się w „Arkadach” w r. 1960.
Homolacs studiował w Paryżu, Lwowie, Wiedniu,
Monachium, Budapeszcie. W r. 1911 został powołany
na stanowisko kierownika artystycznego w Miejskim
Muzeum Przemysłowym w Krakowie. Z ramienia
Muzeum był jednym z organizatorów Warsztatów
Krakowskich. W r. 1914 został internowany i wy-
wieziony do Wiatki. Od 1916 pracował w Szkole ma-
larstwa i rysunku „Rocrberg” oraz w polskiej szkole

w Moskwie. Po powrocie do Polski w 1918 objął sta-
nowisko kustosza w Miejskim Muzeum Przemysło-
wym w Krakowie. W 1. 1921—39 był profesorem
w Państwowej Wyższej Szkole Przemysłu Artystycz-
nego w Krakowie.
Jego metoda nauczania uzyskała na Międzynaro-
dowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu w r.
1925 Grand Prix w Dziale Szkolnictwa Artystycznego.
Jako malarz brał udział w wystawach w Krako-
wie, Lwowie, Paryżu, Warszawie. Obok malarstwa
uprawiał sztukę użytkową.
Karol Homolacs zmarł w Krakowie 2 lutego 1962 r.
Zarząd Oddziału Krakowskiego S.H.S.

JÓZEF SANDEL
1894-1962

1 grudnia 1962 r. zmarł w Warszawie Józef Sandel,
niestrudzony zbieracz spuścizny, pozostałej po arty-
stach żydowskich, pochodzących z Polski lub na jej
terenie działających. Urodzony w Kołomyi 29 wrześ-
nia 1894 r., w poszukiwaniu pracy udał się do Nie-
miec. Osiadłszy w Dreźnie, w latach 1921—25 studio-
wał jako eksternista historię sztuki w Szkole Sztuk
Pięknych i związał się z drezdeńskim środowiskiem
artystycznym, wspomagając je materialnie w miarę
własnych środków. Wydalony z Niemiec w 1925 r.
za wydawanie czasopisma „Der Mob”, po trzylet-
niej tułaczce po Francji i Jugosławii, w r. 1928 po-
wrócił do Niemiec i założył w Dreźnie własny salon
wystawowy „Galerie Jungę Kunst, Josef Sandel”.
Grupował tam prace młodych postępowych artystów
(m.in. Alfred Kubin, Rudolf Schlichter, Konrad Felix-
miiller, Kathe Kollwitz, Hans i Lea Grundig); urzą-

dzał także wystawy m.in. w Berlinie, Frankfurcie
n.M., Monachium. W r. 1933 zmuszony do opuszcze-
nia Niemiec, powrócił do Polski, gdzie działał na te-
renie Wilna i Warszawy, biorąc czynny udział w ży-
ciu artystycznym plastyków-żydów. W latach 1939-41
przebywał we Lwowie, pracując w d.Muzeum im.
Bartoszewiczów (wówczas Ukraińskim).
Po powrocie z ZSRR w r. 1946, objął w Warsza-
wie stanowisko kierownika Wydziału Sztuki przy
Centralnym Komitecie Żydów w Polsce, poszukując
na terenie kraju resztek spuścizny artystycznej pla-
styków-żydów i gromadząc szczątki żydowskiej sztuki
zdobniczej. W 1947 r. wznowił działalność Żydow-
skiego Towarzystwa Krzewienia Sztuk Pięknych, jako
prezes tego Towarzystwa. Gdy zbiory Towarzystwa
zostały przeniesione do Żydowskiego Instytutu Hi-
storycznego w Warszawie, Sandel objął funkcję kie-

63