DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Kita, Helena: Tomasz Tyrowicz
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45622#0059
TOMASZ TYROWICZ
II. 3. T. Tyrowicz, Portret żony, 1854, Muzeum Pomorskie
w Toruniu. (Fot. J. Mesuse)
Nie udało się dotrzeć do prac Tomasza Tyrowicza,
pochodzących z okresu poprzedzającego studia ma-
larskie w Wiedniu. Rysunek z ok. 1834 r. wykonany
jako projekt do miedziorytu, znany nam z ryciny prze-
znaczonej do książki X.J. Kluczyckiego29, jest dzie-
łem studenta pierwszego roku (ił. 1, kat. nr 14).
Z obrazów odnalezionych najliczniej reprezento-
wane są portrety, w większości stanowią one wize-
runki rodzinne. Najstarszy z nich pochodzi z r. 1839,
w tym czasie być może w przerwie wakacyjnej, gościł
artysta u Hausnerów w Łahodowie, gdzie namalował
portret trzech panien Hausner (il. 4, kat. nr 1). To
wczesne dzieło bardzo odbiega od późniejszych prac
artysty; silnie zaznaczający się wpływ szkoły wie-
deńskiej, dążność do naturalizmu z pewną dozą
idealizacji zarówno w interpretacji osób jak i kraj-
obrazu, stworzyły obraz chłodny i sztywny. Rozległy,
29 X. J. T. Kluczycki, Pamiątki polskie w Wiedniu;
Kraków 1835, s. 289.
30 Por. A. Ryszkiewicz, Polski portret zbiorowy,
Wrocław—Warszawa—Kraków 1961, s. 155, il. nr 80.
pedantycznie opracowany pejzaż stanowiący tło, na-
wiązuje do twórczości Nazareńczyków. Również in-
tensywny koloryt stosowany lokalnie z użyciem deli-
katnych laserunków i silne konturowanie, przyczyniły
się do powstania biedermeierowskiego portretu. Za-
stosowany przezeń kształt obrazu w formie stojącego
prostokąta, zamkniętego górą półkoliście, był częstym
schematem kompozycyjnym, chętnie stosowanym przez
wiedeńskich i monachijskich artystów30.
Około r. 1840 powstał portret E. Jurgensa, namalo-
wany w Wiedniu 31 (il. 5, kat, nr 2), w którym twórca
osiągnął niezłą charakterystykę psychologiczną. Dobra
plastyka twarzy, podkreślona została przez silne jej
oświetlenie i skontrastowanie z ciemniejszym tłem
obrazu.
Kopie dzieł różnych artystów obcych, są częstym
zjawiskiem w twórczości Tomasza Tyrowicza. Naj-
31 Rkps Bibl. im. Gwalb. Pawlikowskiego, nr 174,
s. 649. — Fotografię oraz negatyw zawdzięczam Dyrekcji
Muzeum Historycznego we Lwowie (Lwowskij Dierżawnyj
Istoricznyj Muzej).
45
II. 3. T. Tyrowicz, Portret żony, 1854, Muzeum Pomorskie
w Toruniu. (Fot. J. Mesuse)
Nie udało się dotrzeć do prac Tomasza Tyrowicza,
pochodzących z okresu poprzedzającego studia ma-
larskie w Wiedniu. Rysunek z ok. 1834 r. wykonany
jako projekt do miedziorytu, znany nam z ryciny prze-
znaczonej do książki X.J. Kluczyckiego29, jest dzie-
łem studenta pierwszego roku (ił. 1, kat. nr 14).
Z obrazów odnalezionych najliczniej reprezento-
wane są portrety, w większości stanowią one wize-
runki rodzinne. Najstarszy z nich pochodzi z r. 1839,
w tym czasie być może w przerwie wakacyjnej, gościł
artysta u Hausnerów w Łahodowie, gdzie namalował
portret trzech panien Hausner (il. 4, kat. nr 1). To
wczesne dzieło bardzo odbiega od późniejszych prac
artysty; silnie zaznaczający się wpływ szkoły wie-
deńskiej, dążność do naturalizmu z pewną dozą
idealizacji zarówno w interpretacji osób jak i kraj-
obrazu, stworzyły obraz chłodny i sztywny. Rozległy,
29 X. J. T. Kluczycki, Pamiątki polskie w Wiedniu;
Kraków 1835, s. 289.
30 Por. A. Ryszkiewicz, Polski portret zbiorowy,
Wrocław—Warszawa—Kraków 1961, s. 155, il. nr 80.
pedantycznie opracowany pejzaż stanowiący tło, na-
wiązuje do twórczości Nazareńczyków. Również in-
tensywny koloryt stosowany lokalnie z użyciem deli-
katnych laserunków i silne konturowanie, przyczyniły
się do powstania biedermeierowskiego portretu. Za-
stosowany przezeń kształt obrazu w formie stojącego
prostokąta, zamkniętego górą półkoliście, był częstym
schematem kompozycyjnym, chętnie stosowanym przez
wiedeńskich i monachijskich artystów30.
Około r. 1840 powstał portret E. Jurgensa, namalo-
wany w Wiedniu 31 (il. 5, kat, nr 2), w którym twórca
osiągnął niezłą charakterystykę psychologiczną. Dobra
plastyka twarzy, podkreślona została przez silne jej
oświetlenie i skontrastowanie z ciemniejszym tłem
obrazu.
Kopie dzieł różnych artystów obcych, są częstym
zjawiskiem w twórczości Tomasza Tyrowicza. Naj-
31 Rkps Bibl. im. Gwalb. Pawlikowskiego, nr 174,
s. 649. — Fotografię oraz negatyw zawdzięczam Dyrekcji
Muzeum Historycznego we Lwowie (Lwowskij Dierżawnyj
Istoricznyj Muzej).
45