Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (26.1964)

WSPOMNIENIA POŚMIERTNE


równika Galerii Sztuki Żydowskiej, pracując na tym
stanowisku do 1953 r. i urządzając szereg wystaw
(m.in. wystawę dzieł żydowskich artystów plastyków,
męczenników niemieckiej okupacji 1939—1945, kwie-
cień-maj 1948). W 1953 r. wycofał się z pracy publicz-
nej, poświęcając cały swój czas i wszystkie wysiłki
na gromadzenie materiału leksykologicznego doty-
czącego polskich artystów-plastyków, pochodzenia ży-

dowskiego: współpracował z Polskim Słownikiem Bio-
graficznym, leksykonem H. Vollmera Kunstler Lezi-
kon d.XX.Jahrhunderts, Słownikiem Biograficznym
Artystów Polskich, opracowywanym przez Instytut
Sztuki PAN, umieszczał artykuły w Encyclopaedia
of the Jewish Diaspora (Jerusalem 1959). Z ważniej-
szych prac opublikował: (w jęz. żydowskim) — Samuel
Hirszenberg, Warszawa 1952; Motywy żydowskie w
sztuce polskiej (właściwie o malarzach polskich po-
chodzenia żydowskiego XIX i XX w.), Warszawa
1954; Umgekumene jidisze kinstler in Pojln (Plastycy
żydowscy wymordowani w Polsce w 1. 1939—1945),
Warszawa 1957—1958; Aleksander Lesser, [w:] Pinkas
Warsze, t. 1. Buenos Aires 1955. (W jęz. polskim):
Galeria sztuki żydowskiej przy Żydowskim Instytucie
Historycznym, „Biul. Żyd. Inst. Hist.”, I, 1950, marzec;
O projektowanym historycznym leksykonie plasty-
ków żydowskich w Polsce (tamże 1950, listopad);
Maurycy Trębacz (tamże 1951, nr 2); Samuel Hirszen-
berg (tamże 1952, nr 1); Maurycy Gottlieb uczeń Ma-
tejki (tamże 1953, nr 4, oraz [w:] „Wiedzy i życiu”,
1957, nr 4); Losy nieznanego obrazu Maurycego Got-
tlieba („Przegląd Artystyczny”, 1954, nr 3); Lewitan
(„Wiedza i życie”, 1956, nr 5). Opracował także dział
„Judaica” w wydawnictwie zbiorowym Straty wo-
jenne zbiorów polskich w dziedzinie rzemiosła arty-
stycznego (Warszawa 1953).
Niezmierna skromność, życzliwość i prawość zdo-
były mu przyjaźń i szacunek tak bliższych, jak i dal-
szych współpracowników, przyjaciół i znajomych,
doceniających wielki wysiłek, włożony w ocalenie
od całkowitej zagłady sztuki, której ostatnia wojna
zadała niemal ostateczny cios.
Janina Wiercińska

JAN GLINKA
1890-1963

Jan Glinka urodził się 14 listopada 1890 r. w Sta-
rym Susku w pow. ostrołęckim, w rodzinie z dawna
osiadłej na Mazowszu, jako syn Władysława i Joanny
de Calonne. Po ukończeniu w r. 1910 gimnazjum
Wojciecha Górskiego w Warszawie studiował począt-
kowo filozofię na Uniwersytecie w Genewie, następ-
nie w latach 1912—15 rolnictwo na Uniwersytecie
Jagiellońskim w Krakowie, Lipsku i warszawskiej
Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, otrzymując
tamże absolutorium..
W latach wojennych 1915—18 był pełnomocnikiem
Centralnego Komitetu Obywatelskiego do spraw opie-
ki nad wychodźcami-Polakami w Rosławiu gub. smo-
leńskiej, a później w Pskowie. W latach 1919—31
administrował majątkiem Susk w pow. ostrołęckim.
Równocześnie oddawał się pracy społecznej jako pre-
zes Okręgowego Tow. Organizacji i Kółek Rolniczych
w Ostrołęce, od r. 1930 zaś jako jeden z założycieli
i wykładowca, a następnie kierownik Rolniczego Uni-
wersytetu Ludowego w Ostrołęce. Zarazem powołany
został na członka Rady Gminnej w Rzekuniu, Sejmi-
ku i Wydziału Powiatowego w Ostrołęce oraz Rady
Wojewódzkiej w Białymstoku.
Od 1 kwietnia 1939 do 1 września tegoż roku tj.
do wybuchu wojny mieszkał w Białymstoku, gdzie

zajmował stanowisko kierownika Wojewódzkiego
Biura do Spraw Finansowo-Rolnych.
Nie poprzestał na tym ruchliwy i bystry jego
umysł, wkrótce przerzucił się na pole badań historycz-
nych i dziejów sztuki, i tej dziedzinie do końca po-
został wiernym.
Przewodniczył Kołu Miłośników Historii, Litera-
tury i Sztuki w Białymstoku i wielokrotnie na posie-
dzeniach Koła, w tym celu zwoływanych, zdawał
sprawę z przebiegu swych badań nad dziejami miasta.
Na zaproszenie Seminarium Nauczycielskiego i Liceum
w Białymstoku miał w wyższych klasach wykłady
z dziedziny przeszłości Podlasia i Białegostoku. W la-
tach 1936 i 1937 wygłaszał w Tow. Opieki nad Zabyt-
kami, Przeszłości w Warszawie i w Tow. Przyj. Nauk
w Wilnie oaczyty na temat architektury dawnego
Białegostoku.
Wszelkie wolne od zajęć urzędowych chwile po-
święcał pracom historycznym zbierając nadzwyczaj
gorliwie materiały do mecenatu Jana Klemensa Bra-
nickiego i do dziejów zabytków architektury na pół-
nocnym Podlasiu.
Podczas okupacji niemieckiej zajmował się wy-
łącznie pracą naukową mieszkając w Warszawie,
a częściowo w majątku Turna w pow. węgrowskim.

64